Page 31 - kayseri-sehri

Grş

Kayser, antk dönemde Mazaka, Roma zamanında Caesarea, İslam fethnden ve
Türklern yönetmne grdkten sonra Kayseryye ve nhayet Cumhuryet Dönemnde
Kayser olarak smlendrlmş ve anılmıştır. Şehr merkeznn kuzeydoğusundak Kül-
tepe’de ele geçen arkeolojk bulgular, bölgede M.Ö. 3500’lerde Asur tcaret kolonlernn
oluştuğunu göstermektedr. Bu da tarhî pek yolu güzergâhında bulunan Kayser’nn
1
tcar konumu ve önemnn antk döneme kadar gerye gttğnn puçlarını vermektedr.
Ermen tarhç Movses’e göre, kentn blnen lk adı olan “Mazaka”, Ermence kökenl
br kelmedr. Ermenlern Kayser bölgesndek varlığı, M.S. 3. ve 4. yüzyıllara kadar
dayandığı ler sürülmektedr. Daha sonra Romalıların hâkmyetne geçen Kayser, 7.
2
yüzyılın ortalarında Emevî orduları tarafından fethedlmştr. Malazgrt savaşına kadar
İslam, Fars ve Bzans devletler arasında el değştren Kayser, 1067’de Selçuklu komu-
tan Afşn Bey tarafından fethedlmştr. Bu tarhten sonra Kayser şehr; Selçuklular,
3
Danşmendller, Türkye Selçukluları, Moğollar, Eretnalılar Kadı Burhaneddn Beylğ,
Karamanlılar ve 1474’te Karaman Beylğ’nn yıkılmasıyla beraber Osmanlı Devlet’nn
hâkmyetne geçmştr. 4

XVI. yüzyılda sakn ve müreÐeh br hayat yaşayan Kayser’de XVII. yüzyılda Celal
İsyanlar etkl olmuş, XVIII. yüzyılda da şehr zaman zaman devlet görevller ve yerel
yönetclern baskı ve şddetne maruz kalmıştır. XIX. yüzyılda se tüm mparatorluğun
maruz kaldığı syas, malî ve sosyal bunalımlar Kayser’de de etksn göstermştr. Farklı
kültürel özellklere sahp olan bu devletlern hâkmyetne gren Kayser’de, farklı etnk
kmlkler, kültürel brkmler ve mmar yapılar ortaya çıkmıştır. Ayrıca şehrn, coğraf
konumu ve jeopoltk önemnden dolayı sürekl stlalara uğradığı, tahrp edldğ ve
ardından yenden nşa edldğ blnmektedr. Bu blgler ışığında Kayser’de şehr kül-

1 İrfan Brol–Murat Yerlkhan, Kayser Salnames (2006/2007 Almanak), Mazaka Yayıncılık, Kayser 2007, 2.
2 Şeyda Güngör Açıkgöz, Kayser ve Çevresndek 19. Yüzyıl Klseler ve Korunmaları çn Önerler, (Yayımlanmamış
Doktora Tez), İstanbul Teknk Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü, İstanbul 2007, 12.
3 Ahmet Gündüz, XVIII. Yüzyılın Son Çeyreğnde Kayser (1775–1800), (Yayımlanmamış Doktora Tez),
Ercyes Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü, Kayser 1998, 1.
4 Mehmet İnbaşı, Nüfus ve Ekonomk Yönden XVI. ve XVII. Yüzyıl Kayser’snde Ermenler, Hoşgörü
Toplumunda Ermenler (Ercyes Ünverstes I. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Sempozyumu), Ercyes
Ünverstes Yayını–153, Kayser 2007, III, 12.

31