Page 74 - kayseri-sehri

Dµ. MǺ±ÈÈ´¼ Kɳ´ | K±²³´µ¶ Ş´ºµ¶ (1830–1860)
Şehir Yönetiminde Yer Alan Kurum ve Kuruluşlar

Sancak (Liva) İdare Meclisi
1864 düzenlenmesyle vlayetler lvaların brleştrlmesyle oluşturulmuştu. Lvanın
yönetm mutasarrıfa bırakılmış, vlayettek gb “lva dare mecls” kurularak başkan-
lığına mutasarrıf getrlmştr. Bu mecls lva (sancak) düzeynde, malye, bayındırlık,
eğtm, tarım ve tcarete at şlern görülmesn sağlayacaktı. Ayrıca dar uyuşmazlık
sorunlarını görüşüp karara bağlamakla hükümlü d. Lva İdare Mecls’nn başkanı;
bu brmde valnn yetk ve görevlern üstlenen mutasarrıftır. Lva merkez hâkm,
muhasebe müdürü, tahrrat müdürü, müftü ve Müslüman olmayan toplulukların dn
önderler meclsn doğal üyelerdr. Halk tarafından seçlen ks Müslüman, ks gay-
rmüslm dört üye kuruluşu tamamlamaktadır. 119
Lva merkez kazasının; mektep, hapshane, hastahane gb kurumlarının yapımı,
bakım ve tamr şlernn yanı sıra, kazaları brbrne bağlayan yolların yapım ve tamr
çn gereken şlem ve müzakereler meclsn görevlerndendr. Lva dare mecls bundan
başka mal konuların merc olarak verg tevz ve tahslnden doğan davalara da bakmak-
tadır. Lva dare meclsler yanında nahye meclslernn br üst organı durumundadır. 120
Lva dare meclslernde seçmle gelen üyelern seçm şler oldukça karışık, uzun ve
son sözü hükümet memurlarına bırakan br usule bağlıydı. Lvalarda “mecls– tefrk”
adı verlen seçc br kurul mevcuttu. Seçm şler şu şeklde yapılmaktaydı: Mutasarrıfın
başkanlığında, muhasebe ve tahrrat müdürler, müftü ve ruhan reslerle merkez lva
hâkmnden kurulu lva tefrk mecls, bağlı kazalar ahalsnden seçlme şartlarını taşı-
yan kmseler tespt ederd. Tespt yapıldıktan sonra bunların arasında meclse grecek
üye sayısının üç katı kadar aday tayn edlrd. Toplam dört üye seçleceğnden üç katı
olan on k kş, altısı Müslüman ve altısı gayrmüslm olarak tayn edlr, kaza dare
ve dava meclslerne gönderlrd. Kaza dare meclsler bu adayların üçte brn (dört
aday) Müslüman ve gayrmüslm ayrımı gözeterek seçerler ve her kaza en çok oy alan
dört adayın smlern mazbata tutarak lva merkezne gönderrd. Lva tefrk mecls
toplanarak, en çok oy alan üçte k, yan sekz adayın smlern mutasarrıfa sunardı.
Mutasarrıf gelen lsteden uygun gördüğü, k Müslüman ve k gayrmüslm dört adayı
ayırarak, üyelklern nha eder ve onay çn valye gönderrd. Val de onunla görüşerek
asl üyeler seçer ve memuryetlern onaylardı. Lva meclsne aday olacakların senelk
en az 150 kuruş verg ödemeler, Osmanlı tebaasından ve 30 yaşın üzernde bulunmaları,
mümkün mertebe okur–yazar olmaları gerekrd. 121

119 Çadırcı, 258.
120 Ortaylı, Tanzmattan Sonra Mahall dareler, 66.
121 Özger, 96–97.

74