Page 72 - kayseri-sehri

Dµ. MǺ±ÈÈ´¼ Kɳ´ | K±²³´µ¶ Ş´ºµ¶ (1830–1860)
karar veren zata müft ve verlen karara da fetva adı verlmştr. İslam’da lk müftü, lk
kadı ve hâkm de peygambern bzzat kendsdr. 106
Müftüler fetva steyenlerden aldıkları ücretlerle geçmn sağlarlardı. Fetva verme
dışında bulundukları şehrn ler gelen kşler arasında yer alır, mahkemede çoğunlukla
adı “şuhûdü’l–hâl” kşlern arasında geçerd. Kadı, sorunu çözmede güçlük çekerse
müftünün görüşüne başvurur, ondan fetva steyeblrd. Müftüler çoğu zaman bulun-
dukları yerde başka görevler de yapmakta dler. Mütevell veya vâs atanırken onlara
öncelk verlrd. Tanzmatı– Hayryyenn lanından sonra Kayser Mecls azalarının
107
maaşları yenden belrlenmştr. Bu düzenlemeye göre Kayser müftüsüne 1840 yılı şubat
ayından tbaren 3 ayda 750 kuruş tahss edlmesne karar verlmştr. 108
d) Nakbü’l Eşraf Kaymakamı: Nakbü’l–eşraf, Hz. Muhammed’n soyundan gelenlern
şleryle lglenen memur hakkında kullanılan br tabrdr. Osmanlı Devlet zamanında,
109
seyyd ve şerËern, yan Peygamber Efendmzn torunları, Hz. Hüseyn ve Hz. Hasan’ın
ve bu vasıta le bzzat Hz. Peygambern temz soyundan gelenler arasından kendlerne
baş olarak seçlen ve onları devlet nezdnde temsl eden kmsedr. 110
Osmanlı Devlet’nn kuruluşundan saltanatın kaldırılışına dek merkez örgütünde
saygın br yer olduğu blnen Nakbü’l–eşraf’ın eyalet ve sancak merkezlerndek tem-
slclerne “Nakbü’l–eşraf Kaymakamı” denlyordu. Nakbü’l–eşraËar, eyalet sancak ve
dğer yerleşm brmlerndek kaymakamları vasıtasıyla mparatorluktak bütün seyyd
ve şerËern smlern kapsayan ve “Şecere– Tayybe” adı verlen defterlere peygamber
soyundan geldklern belgeleyenlern soy kütükleryle brlkte bulundukları şehr,
görev ve durumları kayıtlı d. 111
e) İmam: Önde bulunan ve kendsne tab olunan manasına gelen bu kelme, Hz.
Peygambere vekl olarak ammenn reslğn haz olan demektr. Bu zata “mamü’l–
Müslmn” denr. İmam, başına yeşl çuhadan müdevver şeklde kalafat üzerne beyaz
sarık sarar, arkasına dar kollu kırmızı cübbe, bunun altına sevay entar, bacağına dövme
şalvar, ayağına da mav mest pabuç gyerd. 112
İmamlık, aynı zamanda mahalle yönetclğ ve temslclğdr. Mahalle, Arapça
“konaklanan yer” anlamındadır. İmamlık, Tanzmat’tan önce II. Mahmud dönem

106 Pakalın, II, 599.
107 Çadırcı, 92.
108 BOA. C. DH. 269/13412. [15 Cemazaylevvel 1257/5 Temmuz 1841].
109 Pakalın, II, 647.
110 Sertoğlu, 236.
111 Çadırcı, s. 93.
112 Pakalın, II, 59.

72