Page 47 - Kültepe Kaniş

M.Ö. 2. Bin Yılın Başlarında Anadolu’nun Siyasî Görünüşü

Res. 8: Anitta’nın mızrak ucu

Anitta, daha sonra Hitit Devletinin başkenti olacak Hattuşa’yı da ele geçirip tahrip
ettiğini şöyle anlatmaktadır:

“Hattuşa açlıktan kırılınca tanrım Şiu onu (Hattuşa’yı) tanrı Halmaşuit’e teslim etti. Onu
geceleyin şiddetli bir saldırıyla aldım ve şehrin üzerinde yabani otlar yetişmesine izin verdim.
Benden sonra kral olan birisi Hattuşa’yı yeniden iskan ederse, Göğün Fırtına Tanrısının lane-
tine uğrasın.”
Anitta Neşa’da çeşitli tanrılar adına tapınaklar yaptırmış ve şehri bir surla çevirmiş-
tir. Anitta’nın dikkate değer bir icraatı da yaban domuzu, leopar, arslan, dağ keçisi ve
geyik gibi 120 yabanî hayvandan oluşan bir hayvanat bahçesi kurmuş olmasıdır. Bu,
bildiğimize göre tarihteki en eski hayvanat bahçesidir.
Anitta ile ilgili önemli bir buluntu da Höyük’te ele geçmiş olan, üzerinde “É.GAL
Anitta rubā’im” “kral Anitta’nın sarayı” yazısı yer alan bronzdan bir mızrak ucudur (Res.8).
Konuştukları dili Neşumnili (Neşaca) veya Kanişumnili (Kanişçe) diye adlandırmış
olmaları, Hititler’in ilk yerleştikleri yerin Kültepe-Kaniş/Neşa olduğunu göstermektedir.
“Hitit” kelimesinin kökeninin Tevrat’taki “Hitti” sözünden geldiğine işaret eden bazı
araştırmacılar, Tevrat’ta “Hitti” ve “Het oğulları” olarak geçen halkın (Tekvin, 49, 50)
Anadolu Hititleri ile bir ilişkisinin olmadığını hatırlatarak, haklı olarak, Hititçe yerine
Kanişçe /Neşaca denilmesi gerektiğini söylemektedirler. 20

1955 kazılarında Höyük’te, herhalde saraydaki arşive ait olan bir mektup bulunmuş-
tur. Mama kralı Anum-hirbi’nin Kaniş kralı Warşama’ya gönderdiği bu mektup (Res. 9)
Anadolulu iki kral arasındaki yazışmaya dair tek örnektir. Aşağıda transkripsiyon ve
tercümesi bulunan bu önemli belge K. Balkan tarafından ayrıntılı olarak işlenmiştir. 21

20 Bkz. A. Ünal 2002, s. 39-40.
21 K. Balkan 1957, s. 6 v. d.

47