Page 56 - seyit-burhanettin-mezarligi

Y. D. D. A S A | S
B
H. M
, M

M
T

rında Selçuklara, Ak ve Karakoyunlulara, Konya ve Akşehr’de Selçuklulara at mezarlıkları
vereblmektedr .
61
Beylkler Dönemnde Anadolu Selçuklu mezarlarının br devamı olarak türbeler ve kümbetler
yapılmıştır. Tek fark Beylkler Dönem mezar anıtlarının Anadolu Selçuklu mezar anıtlarına
göre daha sade br süsleme programına sahp olmasıdır.
Osmanlı Dönem mezar taşlarının Selçuklu ve Beylkler Dönemlerndek mezar taşla-
rına göre en belrgn özellğ daha sade, ağır başlı ve formlarının net oluşudur. Selçuklu taç
kapılarında görülen ve mezar taşlarına yansıyan karmaşık, kavraması güç, gölge ışık dansı,
Osmanlı mezar taşlarında görülmemektedr. Osmanlı mezar taşlarında fgüratf elemanlara
da rastlanmamaktadır. Buna karşın ölen kşnn kmlğn belrten semboller kullanılmıştır .
62
Osmanlı mezar taşlarında ölen kşnn baş, gövde ve ayaklarını smgeleyen şahdeler âdeta
brer heykel gb bçmlendrlmşlerdr. Başucu şahdeler ayak ucu şahdelernden daha
yüksek olup; bazılarının mezara bakan yüzeylernde ayet ve kmlk ktabeler yer almaktadır.

Mezar taşları; başlık, ser levha, kmlk blgler, dua ve tarh olmak üzere beş bölümden
oluşmaktadır. Osmanlı mezar taşlarının en öneml özellğ başlıkları yan serpuşlarıdır. Bçm-
lenşler le plastk açıdan dkkat çeken serpuşlar, mezarda yatan kşnn statüsü, mesleğ,
hang tarkata mensup olduğu hakkında blg vermektedr. Burmalı, dlml, eğml sarıklar;
çubuklu, baklava dlml kafes şeklndek kavuklar; mecdye, hamdye, azzye kalıplı ve sarıklı
fesler; oval başlıklar, hotoz başlıklar . Osmanlı Dönem mezar taşlarının öneml unsurlarıdır.
63
XX. yüzyıl başlarına kadar, İstanbul başta olmak üzere Osmanlı ülkesnde son derece dkkat
56 çeken br mezar taşı geleneğ yaygın bulunmaktaydı . Osmanlı mezar taşlarının Selçuklu ve
64
Beylkler Devr mezar taşlarına göre en belrgn özellğ daha sade, ağır başlı ve formlarının net
oluşudur. Selçuklu taç kapılarında görülen ve mezar taşlarına yansıyan karmaşık, kavraması
güç ışık gölge dansı Osmanlı mezar taşlarında görülmez. Osmanlı mezar taşlarında fgüratf
elemanlara da rastlanmaz. Buna karşın ölen kşnn kmlğn belrten semboller kullanılmıştır .
65
Osmanlıların Müslüman mezarlıklarında Sünn mezhebne bağlı olanlarda özellkle 18,
19 ve 20. yüzyılın başındak mezar taşlarının şahdeler stlze nsan heykellern andırmak-
tadır. Ancak Osmanlıların Alev mezar taşları taş heykeller şeklndedr. Göktürk Dönemnde
“sn taşı” geleneğnn Anadolu topraklarındak uzantısını Osmanlı toplumundak Alevlerce
devam ettrldğ görülmektedr. Ayrıca taş nne ve taş baba yan taş heykel yapma geleneğ
Cumhuryet Dönemnde de Anadolu halk sanatı ürünü olarak Alev mezheb nancını taşıyan
vatandaşlar arasında devam ettrlmştr.

61 Necbe SARAÇOĞLU, age, s. 14.
62 Metn HASEKİ, age. s. 45.
63 Halt ÇAL, “İstanbul Eyüp’tek Erkek Mezar Taşlarında Başlıklar”, IV. Eyüp Sultan Sempozyumu Bldrler,
İstanbul, 2000, s. 208–225.
64 Tuncer BAYKARA, agm, s. 128.
65 Metn HASEKİ, age s. 45.