Page 23 - Halil Edhem
P. 23
16 10 KAYSERø ùEHRø 10
do÷rulamaktadÕr. Bu türbenin, HacÕ ùadgeldi’nin sa÷lÕ÷Õnda ölen büyük kÕzÕ Ulu
Hatun için yapÕldÕ÷Õ ve sonraki yÕllarda ölen o÷lu Emîr Mahmud ve küçük kÕzÕ Kiçi
23
Hatun’un da buraya gömüldükleri kitabelerinden bilinmektedir.
EratnalÕ Devleti’nin Amasya Emîri olan HacÕ ùadgeldi, EratnalÕ Naibi
KÕlÕçarslan ve EratnalÕ Veziri KadÕ Burhaneddin Ahmed ile mücadele etmiú ve sonra
Naib olan KadÕ Burhaneddin Ahmed tarafÕndan KasÕm 1381’de öldürülmüú ve
24
kuvvetleri de periúan bir úekilde da÷ÕlmÕútÕr.
Bunlara ilave olarak, Kayseri’de bulunan Selçuklu, beylikler ve OsmanlÕlar
devirlerine âit úu eserleri de sayabiliriz: Lala Mahallesi’nde Lâlâ Musluhiddin Paúa
tarafÕndan yaptÕrÕlan Selçuklu devri, kitabesiz bir camii vardÕr. Camiin mihrap kÕsmÕ
aslÕna uygun bir úekilde sonradan yapÕlmÕútÕr. Minberi a÷aç oyma olup, üzerinde
Âyete’l-Kürsî dolaúÕr. Minaresi sonradan yapÕlan camiin, do÷u tarafÕnda bîr kümbed
25
ile kuzey tarafÕnda bir hamam bulunmaktadÕr .
Talas yolu üzerinde önce han iken, sonradan camiye çevrilen ve bu sebeple «Han
26
Camii» adÕyla anÕlan minareli, kitabesiz bir Selçuklu eseri ve kÕblesinde bir
kümbedi vardÕr.
27
Yo÷unburç’ta Selçuklu devrinden kalma «Alaca Kümbed» ile YanÕko÷lu
Mahallesi’nde nereye dayanarak söylediklerini bilemedi÷imiz Genç Osman’Õn
28
annesinin türbesi dedikleri «Suya KanmÕú Hatun Türbesi» sayÕlabilir.
Kayseri dÕúÕnda bulunan eserler arasÕnda ise, Kayseri-Sivas yolu üzerinde 50 km.
29
uzaklÕkta bulunan, kitabesiz Sultan HanÕ ; Kayseri’nin kuzeydo÷usunda úehre 4 km.
uzaklÕkta Haydar Bey Köúkü; Erkilet Buca÷Õ’nÕn üzerindeki yÕ÷ma tepede bulunan
HÕdÕrellez Köúkü; Kayseri-Malatya yolu üzerinde, Kayseri’ye 41 km. uzaklÕkta
Karatay HanÕ; aynÕ yolun 84. km. sinde Pazarören yakÕnÕnda Melik Gazi Türbesi ve
kalesi de sayÕlabilir.
Kayseri’deki OsmanlÕ devri eserlerine gelince; bu konu Halil Edhem’in de dedi÷i
gibi, ayrÕ bir araútÕrma konusudur. Zaten bu konuda epeyi araútÕrmalar da yapÕlmÕú
durumdadÕr. OsmanlÕ devri tarihî binalarÕ hakkÕnda en derin araútÕrmayÕ Mehmet
30
ÇayÕrda÷ yapmÕútÕr . Özellikle XV ve XVI. yüzyÕllarÕ içine alan bu araútÕrma
ihtiyaca cevap verecek durumdadÕr. Kayseri’deki OsmanlÕ devri eserlerini baúlÕklar
halinde úöyle sÕralayabiliriz: øç Kale’de Fatih Camii, Cumhuriyet Mahallesinde ùeyh
Tennuri Türbesi ve camii, Kayseri KapalÕ ÇarúÕsÕ’nda Bedesten, Gavremo÷lu
Mahallesi’nde Gavremo÷lu Çeúmesi, Taceddin Mahallesi’nde ùeyh Taceddin Camii
ve türbesi, Cami-i Kebir Mahallesi’nde KadÕ HamamÕ, Kubaro÷lu Mahallesi’nde
23 O. Ferid Sa÷lam, a.g.m., s. 163-166; Göde, EratnalÕlar, s.155.
24 Bkz. Göde, EratnalÕlar, s. 127-139.
25 A. Gabriel, Kayseri Türk AnÕtlarÕ, s. 63-64.
26 Tahsin Özgüç, Mahmut Akok, “Üç Selçuklu Abidesi”, Belleten, 86, s. 251-260.
27 Mahmut Akok, “Kayseri’de TuzhisarÕ, SultanhanÕ, Köúk Medrese ve Alaca Kümbed diye tanÕnan
üç Selçuklu mimarisi eserin rölövesi”, TAD, XVII/2, s. 14.
28 Kemaleddin Karamete, Erciyes Kayserisi, Kayseri 1934, s. 86.
29 A. Gabriel, Kayseri Türk AnÕtlarÕ, s. 107-111; AyrÕca bkz. Osman Turan, “Selçuklu
KervansaraylarÕ”, Belleten, X/9 (1946), s. 471-496.
30 Mehmet ÇayÕrda÷, “Kayseri’de Kitabelerinden XV. ve XVI. yüzyÕllarda yapÕldÕ÷Õ anlaúÕlan ilk
OsmanlÕ yapÕlarÕ”, VD., S. XIII, adÕ geçen sayÕdan ayrÕ basÕm, Ankara 1981, s. 531-581. Selçuklu ve
Beylikler döneminden sonra ilk OsmanlÕ döneminde yapÕlan eserleri içine alan bu araútÕrmaya fazla bilgi
için bakÕlabilir.