Page 166 - kappadokia_kralligi
P. 166
HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ
yukarıda açıklandığı gibi çok daha eskidir. Dağla bütünleşmiş olan tanrının
zamanla Hellenistik tanrılara benzetilmiş olması da ayrıca mümkündür.
O dönemde adına Ariadne denilen
170
Erciyes Dağı’nın eteğine Orophernes’ten
önce yapıldığı tahmin edilen iki veya
dört sütunlu bir de Zeus Polioukhos
Tapınağı bulunduğu bilinmektedir.
Ayrıca Kappadokia paraları üzerinde
özellikle IV. Ariarathes’ten itibaren
savaş ve barış tanrısı Athena ve zafer
tanrısı Nike bol miktarda kullanılmıştır.
Çevrede bulunan çok miktardaki tapı-
nakta bir sunak üzerinde devamlı ateş
Baş Tanrı ZEUS yakılıyor, rahipler ağıtlar söylüyorlar,
ellerinde kutsal bir çubuk demeti tutu-
yorlar ve ateşe insan soluğu değmemesi için ağzı kapatan tiara (başlık)
diyorlardı. İbadete gelen insanlara sarhoş edici kutsal bir içki sunuyorlardı.
Ateş tapınaklarına “pyraiteia” rahiplere de “pyraitoi” denilmekteydi. Bu
tapınaklarda belli aralıklarla topuz ile öldürülen hayvanlar kurban edili-
yordu .
171
Anadolu ve Yakın Doğu’da bulunan; Kappadokia, Pontus, Armenia,
Babil, Lydia ve bazı antik kültürlerde Mylitta, Ma, Enyo, Anahit ve Bellona
isimli aşk tanrıçalarına adanmış zengin tapınaklar vardı. En ünlüleri Kap-
padokia ve Pontus Komanası’nda idi. Uçsuz bucaksız kutsal arazileri olan
ve binlerce rahip, rahibe ve işçi barındıran bu tapınaklarda genç ve bekâr
kadınların evlenmeden önce yabacılarla birlikte olmaları yaygın bir adetti.
Kazandıkları gümüş sikkeleri tanrıçalara bağışlıyorlardı .
172
Kappadokialıların ateşperestliği doğrudan Asurlulardan mı aldıkları,
yoksa devamlı ve uzun süreli olarak sıkı ilişki içinde bulundukları Perslerden
mi etkilendikleri bilinmemektedir. Ancak bilinen şey büyük ilahe (Thea)
Anaitis’in ismi, Acemlerin Anahit’i olup, Armenialerin vasıtası ile bunlara
geçtiği tahmin edilmektedir.
170 Hakman Meral, A. G.Tez, s. 113 (Mitolojide Minos kralının kızının adı)
171 Baydur, s. 130
172 Mayor, 101-102
166