Page 162 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

Gomata (Gaumuta) isyanı bu uygulamaya sebep olmuştur.
166

60 metre yükseklikteki kayanın yüzeyine işlenen 3x5, 5 boyutlarındaki Bisutun Kabartması’nda “Dara,
ayakta ve sağa bakarken resmedilmiş ve Pers kıyafeti, kral ayakkabıları, bir pazubent ve taç taşımaktadır.
Sağ eli, yüzünün hizasına kadar kalkmış vaziyette, sol ayağıyla, yerde uzanmış yatan ve taht üzerinde
hak iddia eden Medli büyücü Gaumata’yı temsil eden bir figürün göğsüne basmaktadır. Gaumatada
kollarını yana açmış vaziyette yalvarmaktadır. 167
Ölü gömme törenlerinde ise ceset dağ başlarına bırakılırdı. Cesetin etleri
kurtlar kuşlar tarafından yenildikten sonra kalan iskeletlerin üzerleri sıva-
narak topraktan izole edilir ve gömülürdü.
Mitra kültü, eski Ari’lerin Ahura-Mazda inançlarından kaynaklanarak
yaklaşık olarak MÖ XV. yüzyılda eski İran’da ortaya çıkmıştır. Mitra’cılık
Pers ordularının fetihleri ile yayıldı. Pers orduları Suriye, Kalde ve Küçük
Asya’ya doğru genişledikçe Mitra’nın da ünü ve etki alanı da genişliyordu.
Darius’un ölümünden sonra Hellen kültürünün rekabetine rağmen bu inanış
halk içinde yaşamaya devam etti.

“Mihr” Mitra’nın Farsça karşılığı olup “güneş” anlamından başka “dost
ve arkadaş” anlamları da taşır. Bu pagan tanrıya hem güneş ve hem de
sevgi tanrısı olarak tapılıyordu. Yani bir yandan Helios ile diğer taraftan
da Apollon ve Hermes’e benziyordu. Ancak MÖ III. yüzyıl başlarına gelin-
diğinde kültür ve dinî inanışlar bakımından Pers etkisindeki Kappadokia

166 Gomata: Pers İmparatorluğu’nda Bir Mag olup, MÖ 522-521 yıllarında Darius I’in hükümdar-
lığının ilk yıllarında devlete isyan etmişse de kısa bir zamanda isyan bastırılmış ve Gomata
öldürülmüştür. Pers tarihinin bu önemli olayı Darius tarafından Bisutun kayasına işlenmiştir.
167 Josef Wiesehöfer, Antik Pers Tarihi, s. 36

162