Page 160 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

dualar okurdu. Böylece tanrıları kurbandan haberdar etmiş olurdu. Bu
törenden sonra kurban sahibi etleri evine götürür ve istediği gibi kullanırdı.
Kurbanın ruhu tanrıya ait olduğundan ayrıca tanrıya et ayrılmazdı. Manyas
Gölü civarındaki Ergili köyünde bulunan bir kabartmada bu tören aynen
resmedilmiştir.
Bu ayine bir örnek de Pontus Kralı Mithridates’in Romalı Murena’ya
karşı kazandığı büyük zaferi kutlamasıdır. Appianos, Mithridates’in ataları
Kyros ve Dareios kadim geleneklerine göre icra ettiği bir töreni anlatmış-
tır: Bunu çocukken Sinope’de, babasının yanında öğrenen Mithridates ve
maiyetindekiler Büyük Evliya Dağı’na Savaşçı Zeus kutsal alanına tırman-
dılar. Arkeologlar yerel Anadolu ve İran etkili ateş tapımına hizmet etmiş
bu önemli alanda birçok yazıt keşfetmiştir. Bu ve Kappadokia’daki birçok
benzer kutsal alanda “ateş bekçileri” denen Zerdüşt rahipler sunaktaki
ebedî ateşin muhafızlığını yapıyorlardı. Başlarına uzun keçe sarıklar geçir-
miş Mithridates’in magusları, büyülü sözler mırıldanarak ve barsomlarını
(mersin ağacından asa) sallayarak ateşe, toprağa, rüzgâr ve suya beyaz
hayvanlar kurban ettiler. Ardından kadim Pers âdetini izleyen baş magus
Mithridates kütükleri tepeye bizzat sürükleyerek büyük bir odun yığını
yaptı. Sunağın etrafına kütüklerden ve dallardan kazık ayakları yerleştirdi;
sonra da rahipler için et ve ekmek ziyafeti hazırladı.
Kral gümüş yıldızlarla süslü erguvani bir başlık ve erguvani kraliyet kaf-
tanının üzerine bembeyaz bir magus pelerini geçirmişti. Süt, bal, şarap ve
zeytinyağından oluşan kutsal sıvı sunusu yapmak için odun yığınını tepe-
sine çıktı. Sunuların üzerine güzel kokulu günlük ve mür atan Mithridates,
tanrılara kalpten bir dua etti. Duasını hiçbir kaynak kaydetmemiştir fakat
muhtemelen Ksenophon tarafından aktarılan Kyros’un duasına benziyordu.
“Ey kadim Zeus, Helios ve bütün tanrılar! Şanlı başarılarıma yardım ettiğiniz için bu
sunuları şükranımın nişaneleri olarak kabul edin.”Kral aşağı indikten sonra
maguslar yüksek odun yığınının dibine diz çöktüler ve nefesleriyle kutsal
alevleri kirletmemek için defne yapraklarıyla yelleyerek ateşi canlandırdılar .
165
Dinî merasimleri yöneten Maglar (Muğlar) daima başka bir Mag’ın
soyundan gelir ve dinî gelenekleri iyi bilirlerdi. Ancak bu Magların (Muğ)
zaman zaman siyasete müdahil olmaları Ahamanişleri rahatsız etmiş ve bu

165 Adrienne Mayor, Mithridates, İş Bank. Yay. Ankara, 2013, s. 265

160