Page 158 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

Mithraeum denilen doğal ya da mağara biçiminde oluşturulan tapınaklar
kullanılmakta idi . Buna örnek olarak Kayseri’nin Yahyalı ilçesinin eski adı
161
Farasa olan Çamlıca köyünde bulunan ve birkaç basamakla inilen mağara
gösterilmektedir. Adı geçen mağarada Farasa Kitabesi olarak bilinen bazı
yazılar bulunmuştur. Aramice ve Grekçe yazılan bu metin; “Magaphernos’un
oğlu Ariaramneia kentinin strategosu (yöneticisi veya ordu lideri) Sagarios,
162
Mitra için mazdaist ayin yaptı.” olarak çevrilmiştir . Caesarea paralarının
163
arka yüzlerindeki Argaios’un zirvesinde gösterilen ay ve yıldız motifleri ile
kutsal mağaranın Mitra’yı mı temsil ettiği ya da Zeus veya Ahura Mazda’yı
mı sembolize ettiğini tartışmak gerekir.
Anahita da Kalde astrolojisinden alınarak Pers tanrıları arasına girmiştir.
Göklerin en yüce katında ikamet eden ve iyilikçi tanrı Ahura Mazda tara-
fından verilen emirle göklerden, bulutların üstünden yağmur, kar ve dolu
gönderen Anahita’nın bulut, yağmur, kar ve dolu adlarındaki dört beyaz at
tarafından çekilen bir arabası vardır. Her gölün, her ırmağın ve her denizin
kıyısında yüz pencereden ve bin sütundan oluşan son derece güzel döşenmiş
çok süslü bir evi bulunmaktadır.
Bilhassa bu son iki tanrının Pers dinine girmesi ile tek güçlü Ahura Mazda
yerine yanında en az iki veya daha çok tanrılar grubuna inanılmaya baş-
lanılmıştır.

Ahameniş kralları ülke içinde gençlerin yetiştirilmesinde üç temel kural
uygulamakta idiler:
1. İyi ata binmek.

2. İyi ok atmak.
3. Asla yalan söylememek.

Bu prensiplerden bilhassa üçüncü maddedeki “Asla yalan söylememek”
kuralı Zerdüşt dininin de ana prensibi idi. Nitekim Darius I’in mezarı üze-
rindeki uzun kitabede şu ifadeler yer almaktadır:

161 Hakman Meral, Kappadokia’da Zeus Kültü, Doktora Tezi, Gazi Ün. Sosyal Bilimler
Ens. Arkeoloji Ana Bl. Dalı Ank, 2012 s. 60-62
162 Ariaramneia, Ariarathes II’nin oğlu Ariaramnes III tarafından kurulan bir kent
163 Hakman, Adı Geçen Tez, s. 65-66

158