Page 153 - kappadokia_kralligi

G- KAPADOKİALILAR’IN GELENEK VE GÖRENEKLERİ

dünyada bulunan bütün suların büyüklüğünde olup suladığı yedi ülkenin
topraklarına can vermekte ve Ferâhkert Denizi’ne dökülmektedir.
Ahemenişler Hanedanı’ndan Pers Kralı II. Artakserkes’in; Sus’ta, günü-
müzdeki adı Hemedan olan Akbatana’da ve Babil’de birçok tapınak inşa
ettirdiği Zerdüştilere göre de Anahita veya eski İranlılar tarafından tapılan,
güçlü Tanrıça Anaitis, akarsuların büyük tanrıçasıdır. Öyleki öteki başka bazı
eski kavimlerin, sulardan sorumlu tanrıçaları, ya Anahita ile açıklanmışlar
ya da Anahita ile öteki kavimlerin sulardan sorumlu tanrıçaları arasında bir
benzerlik kurulmaya çalışılmıştır. Mesela; Parthiya Seferi’ne çıkan Romalı
askerler tarafından çalınan som altından yapılma TanrıçaAnaitis Xera
heykeli, Anahita’nın bir benzeridir.
Hellenistik dönemde Kappadokia’da güçlü dinî ritüellerin yaşandığı ve
varlığını bildiğimiz üç “Tapınak Devleti” bulunmakta idi. Bunlar: 1-Anaitis,
Omanus ve Anadatus’a adanmış Zela, 2-Men’e adanmış Kabeira, 3-Ma’ya
adanmış Komana’dır. Komana aynı zamanda rahipler tarafından yönetilen
bir polis yani şehir merkezidir. Yönetici rahip, kral tarafından seçiliyor
ve kraldan sonra en yetkili konuma sahip oluyordu. Komana Tapınak
Devleti’nde çevredeki birçok verimli toprak rahipler ve çalışanlar tarafın-
dan işleniyordu. Tapınağın bu ve diğer gelirleri; yılda iki kere düzenlenen
dinî ayinlere gelmiş olan konukların çılgın şenliklerinde bıraktıkları büyük
meblağlarla sağlanıyordu.

Komana’da bulunan kutsal merkez, tanrıça Ma’ya adanmıştır. Ma’nın
kelime anlamı anne olmasına rağmen, özellikleri onu savaşçı bir tanrıça
olarak ön plana çıkarır. Sıfatları arasında aniketos yani “yenilmez”, ve
nikephoros yani “zafer getiren” bulunur ki Ma tanrıçası, Hellen Tanrı-
çası Nike ile aynı özellikleri taşımaktadır. Sikkeler üzerindeki tasvirlerinde
de bu özellikleriyle yer almıştır. Strabon Ma’yı Enyo ile Plutarkos ise Semele
ve Athena ile bağdaştırır. Başka bir ifade ileRomalıların zafer tanrıçası ve
Reyna’nın annesi ve Ares’in kızı olan Enyo veya Bellona, MÖ I. yüzyılda,
yine Anadolu’nun kent ve ana tanrıçası Ma ile eş tutulmuştur. Simgesi;
miğfer, kılıç, mızrak ve meşaledir. Buradaki ana tanrıça tapınağı, yüzyıllardan
beri kraliyet derecesinde saygı görmüştür ve Kappadokialılar ve Romalılar
ana tanrıçayı savaş tanrıçası Bellona olarak adlandırıp, savaşlardan önce
adaklar adayıp kurbanlar kesiyorlardı.
Bellona, Mars’ın savaşçı kimliğinden dolayı Mars’la da bağdaştırılmış,
bazen de Mars’ın eşi ya da kızı olarak da gösterilmiştir.

153