Page 317 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1268] 308 / İNC KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

yer alan H 1324 (M 1906) tarihli bir bel- nin nelerden oluştuğu hakkında herhangi
gede belirtilmektedir. Yine Paşa’nın bir belgeye rastlanmamıştır.
İzmir’de inşa ettirmiş olduğu hamamın Kamaniçe, Paşanın imar faaliyetlerinde
da aynı hanın bitişiğinde yer aldığı ve bulunduğu diğer bir şehirdir. Şehirde ca-
Osmanlı arşivlerinde yer alan H 1185 (M mi, çeşme ve mektep inşa etmiş olan Pa-
1771) tarihli bir belgeye göre de Direkli şanın bu hayır eserlerinden hiçbiri günü-
Hamam olarak adlandırıldığı anlaşılmak- müze ulaşmamıştır.
tadır. Hamam günümüzde kemeraltı Kara Mustafa Paşa’nın yukarıda zikredi-
mevkiinde Anafartalar Caddesi üzerinde len vakfiyesine göre İstanbul Hoca Paşa
yer almaktadır. Mahallesi’nde mescit, han, saray (Güm-
Paşanın diğer hanı, kaynaklarda “Han-ı rük kurbunda), iki adet çeşme, Yedikule
Sagir” ya da “Küçük Han” olarak geç- haricinde han, hamam, mescit, çeşme,
mektedir. Bu han Leblebiciler Hanı’nın selh-hane, Topkapı’da içinde hamam ve
yerine inşa edilmiştir. birçok oda bulunan köşk, Eyüp’te, bir
Yine XVII. yüzyılda önemli bir ticaret büyük “köşk ve yalı” diye adlandırılan
merkezi olan Halep şehri de Paşanın i- saray, Ortaköy’de bir Yahudihane (Yahu-
mar faaliyetlerinde bulunduğu diğer bir dilerin ikâmetine tahsis edilmiş ev) inşa
şehirdir. Paşanın H 23 Safer 1089 (M 16 ettirdi.
Nisan 1678) tarihli vakfiyesinde yer alma- Süleymaniye’de kayınbiraderi Ahmed
yan bu bölgedeki imar faaliyetleri hak- Paşa tarafından H 1070 (M 1659) tarihin-
kında elimizde fazla bir bilgi bulunma- de amcası Hüseyin Paşa’ya devredilen
maktadır. Fakat Başbakanlık Osmanlı 8872 zira arsa üzerinde yer alan saray ve
Arşivleri’nde yer alan H 1278 (M 1861) müştemilatı H 1072 (M 1661) tarihinde
tarihli bir belgeden hareketle, günümüz- Kara Mustafa Paşa’ya senede 8000 akçe
de Halep Çarşısı içerisinde müstakil bir mukataa karşılığında devredilmiştir. Bu
yapı olarak yer alan ve “Vezir Hanı” ola- sarayın alt kısmında H 1215 (M 1800) ta-
rak adlandırılan yapının banisinin Kara rihli bir çeşme Paşanın vefatından sonra,
Mustafa Paşa olduğu kesin bir şekilde Paşanın adına inşa ettirilmiştir.
anlaşılmaktadır. Günümüze sağlam bir Paşanın vakfına ait bir çeşme de,
şekilde ulaşmayı başaran Vezir Hanı, Zeytinburnu-Kazlıçeşme’de adına inşa
Halep’in en büyük hanıdır. Daha sonraki edilmiş caminin duvarına bitişik bir şe-
dönemlerde hanın işleyişi ve kontrolü ile kilde günümüze ulaşmıştır.
Paşanın kızı Abide Hanım ilgilenmiştir. Ayrıca Paşanın Galata Karaköy’de
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri’nde yer Bezezistan-ı Cedid yakınında Sorguçcu
alan H 1208 (M.1793) tarihli belgede Pa- adıyla bilinen bir hanı ve Galata’da Kara
şanın Mudanya’da han, kahvehane, güm- Mustafa Paşa tarafından bir cami daha
rükhane ve dükkânlarının bulunduğu inşa edildi.
belirtilmektedir. Bu eserlerinden hiçbiri Vakfiyede geçmeyen fakat Paşa tarafın-
maalesef günümüze ulaşmamıştır. dan inşa ettirilmeye başlanan, Paşanın
Raşid Tarihi’nde, Paşanın Cidde’de de ölümü üzerine yarım kalan İstanbul Emi-
bir camisinin bulunduğu belirtilmekte- nönü ilçesinde Çarşıkapı’da Divanyolu
dir. Kâtip Çelebi, şehirde yaşanan su sı- Caddesi üzerinde yer alan külliyesi, ders-
kıntısı nedeniyle IV. Mehmed’in vezirle- hane mescidi üzerinde yer alan inşa kita-
rinden Kara Mustafa Paşa’nın uzak yer- besine göre, Paşanın oğlu Ali Bey tarafın-
lerden Cidde’ye su getirdiğini, han, ha- dan Mimar Hamdi’ye 1690 tarihinde ta-
mam ve cami yaptırdığını ifade etmekte- mamlattırılmıştır.
dir. Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi ve Kara Mustafa Paşa, yukarıda zikredilen
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri’nde yapı- hayır eserlerinden başka Mekke ve
lan araştırmalarda elde edilen belgelerde Medine’deki fukaraları da unutmamış ve
Paşanın burada vakıfları olduğuna dair yılda 2.000 altının bu fukaralara dağıtıl-
bilgilere ulaşılmış, fakat bu vakıf eserleri- masını istemiştir. Ayrıca gerektiğinde va-