Page 318 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ İNC / 309 [1269]

kıf mallarının onarımı ve işleyişlerinin
devam ettirilmesini sağlamak maksadıyla
173 kese esedi kuruşun vakıf kasasında
muhafaza edilmesini şart koşmuştur.
Bazı yayınlarda Bilecik’e bağlı Pazarcık
(Pazaryeri) ilçesinde Merzifonlu Kara
Mustafa Paşa’nın cami, kervansaray ve
han inşa ettirdiği belirtilmektedir. Fakat
bu yapıların banisinin Merzifonlu Kara
Mustafa Paşa olmadığı ve yapıların II.
Bayezid’in damadı ve vezirlerinden olan
Kara Mustafa Paşa tarafından yaptırıldık-
ları, Kara Mustafa Paşa’nın Vakıflar Ge-
nel Müdürlüğü Arşivi’nde yer alan H 882
(M 1477) tarihli vakfiyesinden anlaşıl-
maktadır.
İncesu’daki vakıf hizmetleri: XVII.
Yüzyıl, Anadolu’da eşkıyalık hareketleri-
nin yoğun olarak yaşandığı bir dönemdir.
Celali İsyanları’nın en şiddetli bir şekilde
hissedildiği İç Anadolu Bölgesi’ndeki
yerlerden biri de İncesu şehridir. Önceki
dönemlerde önemli bir yerleşim yeri
olan İncesu, Celali İsyanları sonucu bo-
şalmış, harap olmuştur. Buranın yeniden Yusuf Akyurt’un defterinde Merzifonlu Kara Mustafa’nın
şenlendirilmesini Derviş Şeyhi Kasım veraset hücceti-1949 (TTK Arşivi)
Dede, Osmanlı hazinesine 5.000 akçe
ödeyerek üstlenmişti. Kasım Dede bura- rinde yer alan yedi öğrenci hücresi ile
ya bir kısım köylüyü yerleştirmeyi başar- dershane kısmı ulaşabilmiştir. H 1109 (M
dığında, Kara Said adlı birinin müdaha- 1698) tarihli 104 nolu Kayseri Şer’iyye
lesi ile karşılaştı. Kara Said geçici bir süre Sicili’nde bulunan ve medreseyi konu a-
için İncesu’yu Kayserili Derviş Kasım lan bir keşif tutanağında geçen “şark-
Dede’nin elinden aldı ve durumunu sağ- kıble ve batı” yönlerdeki hücrelerden
lamlaştırmak için hazineye ödenen bahseden belgeden hareketle, medrese-
5.000 akçeyi 20.000 akçeye çıkarttı. nin asli planının “U” şeklinde olduğu
Fakat bu fiyat artışı aynı zamanda yeni- anlaşılmaktadır. Vakfiyeden anlaşıldığı
den köyün halk tarafından boşaltılması- kadarıyla İncesu’da Paşa altı çeşme ve
na neden oldu. Köy ancak H 1081 (M altı abdesthane inşa ettirmiştir.
1670) tarihinde, Mustafa Paşa’nın buraya Kara Mustafa Paşa’nın Merzifon, İncesu,
50 nefer derbendci getirtip yerleştirmesi, Edirne, Kamaniçe ve İstanbul’daki vakıf-
onlara toprak vererek zirai faaliyetlerde larında 149 kişi istihdam edilmekteydi.
bulunmalarını sağlaması ve menzil külli- En çok görevli istihdam edilen yer, 69
yesini inşa etmesinden sonra hızlı bir ge- görevli ile Merzifon’dur. Paşanın Merzi-
lişim içerisine girebildi. Kara Mustafa fon, İncesu, Edirne, Kamaniçe ve İstan-
Paşa bu maksatla bölgeden birçok arsa bul’daki vakıflarının yıllık 256.800.30
satın aldı ve içerisinde han, arasta, cami, akçe gideri bulunmaktaydı. Bu giderin
medrese, hamam, sıbyan mektebi ve 226.680 akçelik kısmı vakıf görevlilerine
dükkânlar bulunan bir menzil külliyesi ücret olarak ödenmektedir
inşa ettirdi. Vakfiyeden 15 hücre ve bir Kaynakça
dershaneden oluştuğu anlaşılan medre- Arşiv kaynakları: V.G.M.A., Defter No: 641-
seden günümüze sadece batı kanadı üze- 01, Defter No:641-02,Defter No: 641-03,Def-