Page 362 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ İSK / 353 [1313]

yardım etti. Yıldızeli, Tenos, Hafik, Ge-
merek gibi kazalar başta olmak üzere U-
zunyayla’ya komşu mahallerin halkı, yak-
laşık 200 hanenin yapım masrafını karşı-
ladı.
Muhacirlerin iskân edilmesi için başta
gelen koşul, hane inşaatı yanında muha-
cirlerin sosyal ve dinî ihtiyaçlarını karşı-
layacak binalar da inşa edildi. Hafik ka-
zası bir cami ve mektep inşa ederek
masrafını hazineye bağışladı. İnşa edilen
sekiz mescide de muhacir ulemasından
seçilenler hatip olarak tayin edildi.
İskân edilen muhacirlerin devletle olan
ilişkilerinde dil farklılığından ve idari Pınarbaşı- Kavaktepe Köyü Kafkas göçmeni yaşlılar-1908 (Tuzcu, Talas)
boşluktan kaynaklanan sorunların gide-
rilmesi için Mesudiye kazası kurularak, mümkün mertebe düzenli olarak günlük
Ahmet Şakir Efendi müdür tayin edildi ekmek yardımında bulunulmasını zaruri
ve Uzunyayla’da kurulan köyler buraya kılmıştır. Uzunyayla’da 1861 yılında 666
bağlandı. Mesudiye kazası daha sonra hane muhacire iskân olununcaya kadar
lağvedilerek, 1861’de kurulan Aziziye (Pı- günlük yarımşar kıyye ekmek veyapahası
narbaşı*) kazasına nahiye olarak bağlan- yardımında bulunulması uygun görüle-
dı. Aziziye kazası idari bir merkez olma- rek icra edilmiştir.
nın yanında muhacirlerin ticaret, eğitim Yardım konusunda bir diğer önemli ko-
vb. ihtiyaçlarını karşılayacak bir merkez nu, iskân edilenlerin üretici konuma ge-
olmuş ve adını dönemin padişahı çebilmeleri için gerekli koşulların oluştu-
Abdülaziz’den almıştır. Pınarbaşı yöre- rulmasıydı. Bu konu da tarım ve hayvan-
sinde kurulan Aziziye, henüz iskân edil- cılık ile ilgilidir. Muhacirlere Uzunyayla’-
memiş muhacirlerin yerleştirilmesiyle da işleyebilecekleri kadar toprak ücretsiz
kısa zamanda bölgenin merkezi konu- olarak dağıtıldı. Toprağı işlemek için ge-
muna yükselmiştir. Sivas vilayetine bağ- rekli alet, edevat ve hayvan da mümkün
lanan Aziziye, 1926 yılında Pınarbaşı adı- mertebe muhacirlere sağlandı. Muhacir-
nı alarak Kayseri’ye bağlandı. lerin kendilerini geçindirecek duruma
Muhacirler Osmanlı topraklarına ayak gelmelerine değin de aşar muafiyeti te-
bastıkları andan itibaren, geçici ya da min edildi. Bu bağlamda devlet, Kafkas
kalıcı iskân noktalarına gidebilmek için muhacirlerinin yeni geldikleri vatanları-
ihtiyaç duydukları araba, hayvan ve taşı- na sosyal ve ekonomik anlamda, kısa za-
ma ücretleri yerli halk veya bölgenin manda uyum sağlamaları için mümkün
resmî idaresi tarafından karşılanmaktay- olduğu kadar gerekli çabayı sarf etti.
dı. Devlet, keyfî yer değiştirmeler dışında Kaynakça: BOA İ. MVL, 586/26367,
muhacirlerin yol masrafına ilişkin talep- 27/N/1277; BOA A.MKT. NZD, 347/63,
lerine genellikle olumlu cevap vermiştir. 21/N/1277; BOA HR. TO, 258/75, 18/2/1880;
Muhacirlerin gerek nakilleri sırasında ge- BOA A.MKT. MHM, 215/88, 12/L/1277; BOA
A.MKT. NZD, 348/63, 4/L/1277; BOA A.MKT.
rekse geçici olarak iskân edildiklerinde MVL, 130/15; BOA A.MKT. MHM, 155/4,
en önemli sorun, beslenme ihtiyacının 15/S/1279; BOA A.MKT. UM, 464/71,
karşılanması idi. Genellikle muhacirler, 26/N/1277; BOA A.MKT. MHM, 228/22,
yöre köy ve kasabalara dağıtılmak sure- 21/M/1278; BOA A.MKT. NZD, 321/94,
tiyle gıda ihtiyaçlarının yerli halk tarafın- 2/S/1277; Ahmet Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet,
İstanbul 1307, C II; John F. Baddaley, Rusların
dan karşılanması yoluna gidildi. Muha- Kafkasya’yı İstilası ve Şeyh Şamil, (çev. Sedat
cirlerin büyük bölümünün mal mülkleri- Özden) Kayıhan Yayınları, İstanbul 1989; Cafer
ni yurtlarında bırakmaları, muhacirlerin Barlas, Kafkasya Özgürlük Mücadelesi, İnsan