Page 360 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ İSK / 351 [1311]

Kafkasya’dan Osmanlı topraklarına (Rumeli ve Anadolu’ya) göç yollarını gösteren harita (http://www.circassianworld.com)

Bu süreçte, göç eden nüfusa yönelik ke- özellikle Trabzon ve Samsun’a indiril-
sin bir sayı yoktur. Göç yollarında uygun mekteydi. Savaşın vahşetinden kaçan
olmayan ulaşım koşulları ve bulaşıcı has- binlerce insan sağlıksız koşullar ve yok-
talıklar nedeniyle ve muhacirler arasın- sulluk gibi sebeplerin yanında Tifüs, Çi-
daki yüksek ölüm oranından ötürü kayıt çek salgınları sonucu büyük kayıplar ver-
dışı göçler nedeniyle net bir nüfusun be- di.
lirlenmesi güçtür. Bununla birlikte 1865’e Muhacirler için öncelikle düşünülen
kadar yaklaşık 600.000 kişi Osmanlı iskân sahaları boş ya da seyrek nüfuslu
topraklarına göç etti. Bu tarihten sonra ve araziler oldu. Ankara, Kayseri, Sivas,
93 Harbi (1877-1878) sonrasındaki dö- Konya, Bursa, Çarşamba, İzmir, Aydın,
nemlerde gelenlerle birlikte yaklaşık bir Adapazarı bunların başında gelmektedir.
buçuk milyon Kafkasyalı Osmanlı Devle- Muhacirlerin bir an önce iskân edilerek
ti’ne göç etti. üretici konuma gelmeleri hem kendileri
Justin McCarthy, “Yolda bir milyon Çer- hem de devlet açısından büyük önem ta-
kez öldü. Bu bir soykırım” demektedir. şımaktaydı.
Kafkas muhacirlerinin büyük bölümü Uzunyayla Bölgesine İskân: Uzunyayla, Os-
Osmanlı topraklarına deniz yolu ile ulaş- manlı Devleti’nin iskân politikası doğrul-
tı. Kafkasya sahillerindeki limanlardan tusunda geniş bir alana ve seyrek nüfusa
yola çıkan muhacirlerin varış noktaları sahip olması nedeniyle Kafkas muhacir-
Samsun, Trabzon, İstanbul, Köstence, leri için ilk düşünülen yerlerden biri ol-
Varna gibi limanlardı. Karayolu ile ge- du. Coğrafi olarak muhacirlerin uyum
lenler ise Kafkas dağlarını aşarak Kars gösterebileceği yapıda ve iklimi serindi.
üzerinden Anadolu’ya girdiler. Muhacir- İdari bakımdan Sivas vilayetine bağlı
lerin çoğunluğu Karadeniz limanlarına olan bölge, başlangıçta Dulkadıroğulları*