Page 361 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3
P. 361
[1312] 352 / İSK KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹
muhacirler gibi Kafkasya sahilleriydi.
Gemilerle taşınan muhacirler Anadolu’-
ya Trabzon, Samsun, İstanbul, Sinop,
Batum gibi liman ve iskelelerden çık-
maktaydılar. Buralarda biriken nüfus ise,
belirlenen geçici iskân merkezlerine yön-
lendirilmekteydi. Ankara, Yozgat ve Kas-
tamonu, geçici iskân bölgelerinin başın-
da gelmekteydi. Buralarda ihtiyaçları mi-
safireten kaldıkları bölge ahalisi tarafın-
dan ya da devlet tarafından karşılanmak-
taydı.
Uzunyayla’ya sevk edilen muhacirlerin
kesin sayısının tespiti ise pek mümkün
değildir. Bazı muhacir kafilelerinin sayı-
sının belirtilmemiş olması ve kayıt dışı
göçler, bu durumun başlıca nedenleridir.
Uzunyayla’ya iskân edilmiş Kafkas göçmeni bir aile-1908 (Tuzcu, Talas)
Ulaşılan belgeler ışığında Uzunyayla’ya
Beyliği’nin yaylağı iken daha sonra Mek- 1860-1862 yılları arasında İzmir, İstan-
ke, Medine vakıfları arasına alınmıştı. A- bul, Trabzon, Çorum, Kastamonu, Anka-
şiretlerin bölgeyi yaylak olarak kullanma- ra, Bilecik, Bolu, Yozgat, Kütahya, Aydın,
sı ve geçiş güzergâhında olması nedeniy- Amasya gibi şehirlerde geçici olarak
le, Uzunyayla’nın nüfusu azalmış ve eko- iskân edilip ya da kalıcı iskânları gerçek-
nomik anlamda fayda sağlanmaz olmuş- leştirin fakat çeşitli sebeplerle Uzunyay-
tu. Aşiretlerin bölgede yarattığı huzursuz- la’ya göç eden Kafkas muhaciri sayısı
lukların giderilmesi için buradaki nüfuz- yaklaşık 13.000 ile 15.000’e ulaşmakta-
larının kırılması, Kafkas muhacirlerinin dır. Uzunyayla’daki muhacir nüfusunun
iskânında bir diğer nedendi. Aşiretler büyük bölümü, 1860-1862 yılları arasın-
muhacirlerin Uzunyayla’da iskânına kar- da bölgeye gelmiştir. 93 Harbi sonrası
şı çıkmakla beraber, devletin eski ve yeni yeni bir muhacir akınına uğrayan Os-
tebaası arasında ayrım gözetmemesi, hat- manlı Devleti, Rumeli ve Kafkas muha-
ta zaman zaman muhacirleri destekler cirlerinden Sivas’a gönderilen 13.472 ki-
yönde tavır alması sonucunda, muhacir- şilik nüfusun bir kısmını bölgeye yerleş-
lerin Uzunyayla’ya iskânı gerçekleşti. tirmiştir. 1899 yılında ise altmış hanelik
Muhacirlerin de Uzunyayla’yı tercih et- muhacir topluluğu Uzunyayla’da Yassı-
melerindeki faktörler, devletin bu bölgeyi pınar köyüne yerleştirildi. İskân edilenle-
iskân sahası olarak belirleme nedenleriy- rin çoğunluğu Çerkezler olmak üzere
le örtüşür. Arazinin geniş olması, muha- Kumuk, Çeçen ve Dağıstanlılardı.
cirlerin birbirine yakın köyler teşkili ile Muhacirlerin Uzunyayla’ya sevk edilme-
kalabalık bir nüfusu barındırabilecek şe- sinden sonra asıl mesele bunların bir an
kildeydi. Böylelikle kabile ya da akraba- önce iskân edilerek üretici konuma geç-
larından ayrılmak istemeyen muhacirler melerinin sağlanması oldu. İskânın birin-
toplu olarak Uzunyayla’ya yerleşebile- ci aşaması ise hane inşaatıdır. Devlet,
ceklerdi. Bunun yanında coğrafi yapı ve hane inşaatı için yerel memurları görev-
iklim önemli bir faktördü. Kafkasya’nın lendirerek gerek kendi kaynaklarından
serin ikliminden çıkan bazı muhacirler, gerekse yerli ahali ve muhacirlerden fay-
sıcak bölgelere uyum sağlayamadığından dalandı. 1861 yılında Uzunyayla’da yakla-
ölümler meydana geldi. Uzunyayla’nın şık 2.000 hane inşaatının gerçekleştiril-
serin havası muhacirlere uygun idi. mesi öngörülmekteydi. Devletin yanında
Uzunyayla’ya göçlerde muhacirlerin izle- Uzunyayla’ya komşu olan köy ve kasaba-
diği güzergâh, başlangıç noktaları diğer lar da muhacirler için hane inşaatına