Page 422 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAL / 413 [1373]

isimli köyde bir, Salur Nahiyesi’nde iki
arazinin olduğu belirtilmiştir.
Daha sonra 1570 yılında yapılmış bir di-
ğer tahrirde ise nüfusu azalan Kalender-
hane Mahallesi yazılmış, ancak tekkeden
herhangi bir şekilde bahsedilmemiştir.
1584 yılında yapılmış Kayseri’nin mufas-
sal tahririnde ise nüfusu çok artmış olan
Kalenderhane Mahallesi kaydedilmiş, yi-
ne Kalenderhane’den bahsedilmemiştir.
Öyle anlaşılıyor ki XVI. yüzyılın ikinci
yarısından itibaren Kalenderîlerin faali-
yetleri Osmanlı Devleti’nin diğer bölgele-
rinde olduğu gibi Kayseri’de de durdu-
rulmuş, tekkeleri kapatılmıştır. Nitekim Kalenderhane yıkılmadan hemen önce-1972 (M. Çayırdağ Arşivi)
1649 yılında Kayseri’ye gelen meşhur 5,60 m yüksekliğindeki sivri tonozla ör-
seyyah Evliya Çelebi’nin “ Eski Kayseri tülü eyvan tarzındaki giriş bölümü bu-
yakınında Kalenderhane Tekkesi, eski lunmakta idi. Kesme taşlarla inşa edilmiş
tekkedir. Hâlâ birkaç adet Bektaşî fuka- eyvan ağzı kemerinin üst kısmı yıkılmış
ralarından fenafillâh canlar vardır. Ara olup, burası sonradan bir duvarla kapatı-
sıra şehre gelip bir şeyler toplayıp onunla larak ev hâline getirilmiştir. Eklenen bu
ihtiyaçlarını giderirler” ifadelerinden, duvarda ortada bir kapı ve bunun üzerin-
Kalenderîlerin Kayseri’de kalmadığı, şe- de bir pencere yapılmıştır. Sonradan ya-
hir surları dışındaki eski tekke binasına pılan bu duvarın batı tarafına bir şömine
birkaç Bektaşî dervişinin sığınmış oldu- ocak yerleştirilmiş, bunun da yanına, biti-
ğunu anlamaktayız. Zaten Bektaşîlerin şikteki binaya bir geçit açılmıştır. Eyva-
Kalenderîlere yakınlığına çeşitli araştır- nın doğu duvarının kuzey köşesine yakın
malarda dikkat çekilmiştir.
Kayseri merkezinin 1872 yılında yapılan
özel idare kayıtlarında ise geniş alana
yayıldığı görülen Kalenderhane Mahalle-
si’nde, tabiî ki Kalenderhane’den her-
hangi bir bahis bulunmamaktadır.
Bu tarihten yüz sene sonra, 1972 yılında
orijinal hâlini muhafaza eden Kalender-
hane Camii’nin güneyinde, özel mülkiyete
geçmiş olan tekkeyi bazı şahıslar ev olarak
kullanılmaktaydı. Yüksekçe tonozlu iki
bölümden ibaret olan bu tekke bazı mü-
dahalelere rağmen asılını korumakta idi.
Kalenderhane (Cürcürler) Mescidi’nin 15
m kadar güney batısında, burada bulunan
Selçuklu Hâcip Kümbetinin* 20 m kuze-
yinde olan yapı, eski evler arasında gizlen-
miş olup mülkiyeti Karacalar sülalesinde
idi ve o tarihte o sülaleden Abdullah Kutlu
ailesi oturmakta idi.
Genellikle sıralı moloz taşlarla inşa edil-
miş olan tekkenin batısında, 5,70 m ge-
nişliğinde, 8,00 m derinliğindeki, üzeri Bir Kalenderi dervişi (A. Y. Ocak Arşivi)