Page 432 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAM / 423 [1383]

sahiptiler. Bu konuda en büyük yardım-
cıları kadılardı. Mesela Kayseri merkez-
de Yuvan ve Murad adlı zimmîler, Mal-
koç Bey’in kendi duvarlarının dibinde
kazdığı çukurun, duvarlarına zarar verdi-
ği iddiasıyla davacı olmaları üzerine kadı
durumun keşfi için Mimarbaşı Dede’yi
mahalline göndermiş ve zararın tespiti
üzerine Malkoç Bey çukur kazmaktan
men edilmiştir.
Kayseri’de görevde bulunan Kadılardan
bazıları şunlardı; Mevlana Mehmed
Efendi ibn-i Mustafa Efendi (1645), Mev-
lana Abdülbaki (1652), Mevlana Salih
(1652), Eski Kütahya Kadısı Mevlana Ab- Askeri Birlik-1881 (Karakaya, Anımsamalar)
dullah (1655), Mevlana Muhtar-zade
Mustafa Efendi (1657), Bosna Kadısı muhafaza edildiği bir mekân olan
Bağdadî Mevlana Ahmed (1657), Mevla- Kale’de aynı zamanda zindan da mevcut-
na Seyyid Abdurrahman (1660), Mevla- tu. Özellikle iç kale Osmanlı şehirlerinde
na Mehmed (1663). devlete ait resmî kayıtların, vergi olarak
Subaşılar, Asesler ve Kale görevlileri: toplanan para ve zahirenin, tacirlerin
Kadının görevlerini yerine getirmesi için kıymetli mallarının saklandığı bir yer idi.
kendisine yardımcı olan bazı başka gö- Kapu kulu askerlerinin ikamet ettiği iç
revliler, kurumlar ve toplumsal gruplar kale, şehir sakinlerinin herhangi bir tehli-
vardı. Subaşılar, kadının hükümlerinin ve ke anında sığındıkları mekândı. Bu ne-
merkezden gelen emirlerin uygulamasını denle isyancıların en önemli hedeflerin-
sağlamak, suçları önlemek ve suç işle- den biri devleti temsil eden sancak ve
yenleri takip edip yakalamak, kovuştur- kaza merkezlerindeki kaleler oluyordu.
mak ve kadının suçlu görüp hüküm ver- Devletin hazinesi, ordusu, resmî vesika-
diklerini cezalandırmakla görevli idiler. larının muhafaza edildiği kale isyancılar
Kadının hükmü olmaksızın kimseyi ce- tarafından sıklıkla kuşatılmakta idi. Kay-
zalandıramazdı. Yasakçılar (Asesler) Su- seri Kalesi 1651 yılında İbşir Paşa’nın
başının yanında bulunurlar ve geceleri önemli adamlarından biri olan Kürd
çarşı ve pazar yerlerini beklerlerdi. Kale Mehmed Ağa’nın kuşatmasına maruz
dizdarları kadının denetimi altında şeh- kalmıştı. Türkmenlerden toplanılan ve
rin iç kalesinin (ki hazine ve mühim ev- Valide Sultan evkafına ait vergi isyanların
rak buradadır) müdafaa ve inzibatından had safhaya ulaştığı dönemlerde Türk-
sorumlu idiler. Kayseri’deki şehir yöne- men Voyvodasına (Abaza Hasan’a) veril-
ticileri de umumiyetle kalelerde otur- meyip, Kayseri kalesinde muhafaza edil-
maktaydılar. Kayseri Kalesi’ne İç Kale’- mişti. Abaza Hasan kendisine Türkmen
nin doğuya açılan Sivas Kapı’dan girildi- Voyvodalığı verildiği için bu hazinenin
ğinde sağlı sollu olmak üzere kapının iki kendilerine verilmesi gerektiği düşünce-
tarafında “Dizdar Ağası” dairesi, yanında sinde idi. Bu düşünceden hareketle İbşir
da “Kapıcıbaşı Konağı” bulunurdu. Gü- Paşa ve Abaza tarafından Kürd Mehmed
ney cihetinde “Hükümet Dairesi” ve ku- Ağa Kayseri’ye gönderilerek kalede mu-
zey cihetinde de “Şer’iyye Mahkemesi” hafaza edilen hazinenin kendilerine tesli-
ile “Nakibu’l-Eşraf Makamı” yer alırdı. mi hususunda mücadele etmişlerdi.
Kale*, devlete ait hazine (para) ve eşyala- Kürd Mehmed Ağa etrafına topladığı iki
rın korunduğu mekânlardan biri idi. As- binden fazla sarıca ve sekban ile Kayse-
kerî teçhizatın yani top, tüfek, güherçile ri’ye gelmiş ve hazinenin kendisine tesli-
ve barut gibi malzemelerin saklandığı ve mini istemiştir. Kayseri’de o sırada san-