Page 207 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4
P. 207

[1640] 198 / KIŞ                   KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                                                         bağırsaklara  doldurularak  el  yardımıyla
                                                                         belli  noktalardan  karşılıklı  boğumlanıp
                                                                         bağlanır.  Bir  süre  dinlendirdikten  sonra
                                                                         güneş  alan  bir  yere  asılarak  kurutulur.
                                                                         İçinin  kolay  kuruması  için  de  bir  iğne
                                                                         yardımıyla bağırsaklar gelişigüzel iğnele-
                                                                         nir. Bu şekilde kuruyan sucuklar mutfa-
                                                                         ğın  havadar  bir  yerine  asılarak  bir  kış
                                                                         boyu tüketilir. Günümüzde sucuk yapma
                                                                         işlemi birçok evde hâlen devam etmekle
                                                                         birlikte Ramazan öncesi de kurban kese-
                                                                         rek sucuk içi hazırlayanlar da vardır.
                                                                         Pastırma (bastırma) yapımı: Kesilen hay-
                                   Kavun, karpuz gibi ürünler fileler içerisine   vanın  belirli  kısımlarından  pastırmalık
                                   konularak veya saplarından iple bağlanarak   olarak ayrılan etler bir gün kadar bekleti-
                                   tahtalının altına asılırdı (H.Yüksel).
                                                                         lerek kanının akması sağlanır. Daha sonra
                                                                         bir  bıçak  yardımıyla  gelişigüzel  bıçakla-
                                    ve ışık görmeyen bir bölümünde bir kış   nır. Bir leğen içerisinde kaya tuzuyla iyice
                                    tüketilmek üzere saklanırdı. Bu kavurma   ovalanarak  tuzlanır.  Bıçaklanan  yerlerin
                                    işlemine Kayseri’nin birçok yerinde “sız-  de tuz almasına dikkat edilir. Bir gün bek-
                                    gıt” adı verilmektedir.              letilerek iyice suyunu bırakması sağlanır.
                                    Sucuk yapımı: Kışlık olarak kesilen etle-  Daha sonra uygun bir yere denge konur.
                                    rin bir kısmı kurutmalık olarak, bir kısmı   Denge koymak demek, suyu çekilen etle-
                                    da “irişki” (sucuk) ve bastırma (pastırma)   rin üst üste düzgün bir yerde istif edilme-
                                    yapmak için ayrılır. Sucukluk olarak ayrı-  siyle üzerine yüklü bir ağırlığın konması-
                                    lan  et,  kıyma  hâline  getirildikten  sonra   dır.  Bu  şekilde  etler  hem  iyice  suyunu
                                    geniş bir leğen içerisine konulur; içerisi-  bırakır hem de iyice yassılaşır. Denkte bir
                                    ne  sarımsak,  toz  biber,  kimyon,  karabi-  kaç  gün  bekletilen  etlerin  tuzu  güzelce
                                    ber, yenibahar, tuz, çaman unu, bir mik-  yıkandıktan  sonra  kurumaya  bırakılır  ve
                                    tar su katılarak iyice yoğrularak özleştiri-  çamanlama  işlemine  geçilir.  Hazırlanan
                                    lir. Bir veya iki gün bekletildikten sonra   çaman  (çemen)  içerisine  yatırılan  etler
                                    tekrar  yoğrulur,  bir  kısmı  kısa  bir  süre   belli  bir  süre  burada  bekletilir.  Daha
                                    içerisinde tüketilmesi için sucuk içi ola-  sonra etlerin dış yüzeyleri iyice çaman ile
                                    rak ayrılır, kalan kısmı da kıyma makine-  sıvandıktan  sonra  iplerinin  yardımıyla
                                    sinin  önüne  takılan  huni  yardımı  ile   havadar bir yere asılarak kurumaya bıra-
                                                                         kılır.  Açık  havada  kuruyan  bastırmalar
                                                                         artık  tüketilmeye  hazırdır  ve  üzerindeki
                                                                         çamanı  sayesinde  uzun  süre  tazeliğini
                                                                         muhafaza eder.
                                                                         Kuyruk  yağının  hazırlanması:  Koyun
                                                                         kuyruğundan elde edilen bir üründür. O
                                                                         yıl  için  bir  koyun  kesildiyse  koyunun
                                                                         kuyruğundan çıkan yağlar ayrı bir şekilde
                                                                         değerlendirilir.  Yağ,  kuşbaşı  şeklinde
                                                                         ufak ufak doğranır, geniş bir tencere içe-
                                                                         risine alındıktan sonra ya dışarıda yakı-
                                                                         lan bir ateş üzerinde ya da soba üzerinde
                                                                         yavaş yavaş kavrulmaya bırakılır. Yağlar
                                                                         sıcaklığı gördükçe erimeye başlar. Eriyen
                                                                         yağlar  ayrı  bir  kaba  alınır.  Tencerenin
                                                                         dibinde kalan hafif etli kısım biraz daha
                                                                         kavrularak gevrek bir hâl alması sağlanır.
                         Sucuk ve et kurutma (H. Yüksel)                 Tencerenin  dibinde  kalan  bu  kısma
   202   203   204   205   206   207   208   209   210   211   212