Page 209 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1642] 200 / KIŞ KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Bulgur yapımı (M. Kılınçer, Garibçe)

gelecek şekilde gömülür ve kışa kadar kısmında bulunan sert ve dayanıklı ağaç-
burada bekletilir. Deri tulumlar ise hava tan çivisiz olarak yapılmış, birkaç bölme-
almayacak şekilde dikilerek yüksek bir den oluşan ambarın un için ayrılmış olan
yere asılır. İçerisinde kalan suyun boşal- bölümüne, çinik (şinik), mut, uruplağ,
ması için alt taraftan şiş yardımıyla bir silme veya çuval adı verilen ölçülerden
kaç delik açılarak kışa kadar burada biriyle iyice çiğnenerek basılırdı. Eğer un
kurumaya bırakılır, kışın buradan alına- çiğnenmezse kışa doğru acır ve yenmez
rak kullanılır. Eskiden deri tulumlara hâle gelirdi. Burada yer kalmazsa büyük
basılarak yapılan bu işlem günümüzde varillerin içerisine basılırdı. Unun varille-
zahmetli bulunduğu için artık pek fazla re basılması esnasında pazardan alınan
yapılmamaktadır. taze karpuzlar da güzelce temizlenerek
unla birlikte varillere basılırdı. Böylelikle
un basma işlemi tamamlanmış olurdu.
Un ve Bulgur Yapımı: Ambara ve varillere basılan un artık bütün
Un yapımı: Harman sonrası elde edilen bir kışın ihtiyacını giderecektir. Bu arada
buğdayın bir kısmı satılıp evin geliri elde varillere basılan karpuzlar belli bir döne-
edilir. Evin ihtiyacı için ayrılan kısmı ise me kadar bozulmadan kalır. Zamanı gel-
ikiye ayrılır. Bir kısmı, bir kış boyunca diğinde ise buradan çıkartılarak yenirdi.
yetecek bulgur yapımında kullanılır, geri- Kayseri’de 1950’li yıllarda Düvenönü*’-
ye kalan kısmı da un yapımına ayrılır. Un nde un pazarı vardı. Un, buğday, nohut,
için ayrılan kısım değirmene gönderilir- fasulye, bulgur gibi yiyecekler toptan ve
ken bulgur için ayrılan ise ayıklanıp kay- perakende olarak burada satılırdı. Cinsi-
natılmak üzere bir kenarda bırakılır. ne ve yetiştiği yöreye göre değişik buğday
Un yapımı epey zahmetli olduğu ve ve un çeşidi vardı (sarıbursa, sertbuğday
zaman aldığı için günümüzde halk artık gibi). En iyi cins un, sarıbursa olup bak-
fabrikalarda üretilen hazır unu tercih lavalık, böreklik olarak alınır, ekmek için
etmektedir. Eskiden buğday her yörede, diğer unlar kullanılırdı. Sarıbursa Uzun-
daha çok su kenarlarında bulunan değir- yayla’da yetişir, Çerkez vatandaşlar tara-
menlere götürülür, istenilen şekilde un fından ekilip hasat edildiğinden olacak
hâline dönüştürülür, torbalara dolduru- “Çerkez unu” denirdi. Bir dönem ise
lup eve getirilirdi. Evin mutfak veya kiler “Zerrin buğdayı” adı verilen buğday türü