Page 374 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ MEL / 365 [1805]

Duruma derhâl müdahale eden devrin başına oturdu.
Osmanlı Hükümdarı Fatih Sultan Meh- Melik Arslan’ın Kayseri’nin merkez
med, kendisi ile anlaşmış bulunan ve Mancusun* (Yeşilyurt) Mahallesi’nde
aynı zamanda halasının oğlu olan şehza- kesme taştan, sanatlı olarak yapılmış tek
delerden Pir Ahmed Bey*’i Karaman tah- kubbeli bir mescidi bulunmaktadır. Mes-
tına çıkarmak için harekete geçti (1415). cidin Melik Arslan’a ait olduğuna dair
Memluklu Sultanı Hoşkadem ise Dulka- herhangi bir kitabesi veya vakıf kaydı
dırlı Melik Arslan’a İshak Bey’i destekle- bulunmamaktadır. Ancak caminin bugü-
mesi talimatını verdi. Fakat Melik Arslan ne kadar bu isimle gelmiş olması, yapının
bunu yapmadı ve Fatih Sultan Mehmed’e ona ait olmasında şüphe bırakmamakta-
yaklaştı. Yine de Memluklulardan çekin- dır. Cami vakıflarca onarılmış ve faal
diği için onlara karşı açıkça cephe alma- hâldedir. Bu tarihte Kayseri merkezi
mış, onların da yanındaymış gibi görün- Osmanlılarda idi. Fatih’le 1464/65’te
meye çalışmıştı. Bu hadiseler üzerine anlaşan Pir Ahmed Kayseri ve Seykalan
Karamanoğlu İshak Bey, beyliğin başın- (şehre yakın bir dağ) Kalelerini Fatih’e,
da kalamamış ve 1465 yılında Osmanlılara teslim etmişti. Nitekim Pir
Diyarbakır’a, Uzun Hasan’ın yanına git- Ahmed’in, Kayseri Kalesi’ni Fatih adına
miştir. Uzun Hasan da Osmanlı-Mem- tamir ettirdiğine dair güney İç Kale Kapı-
luklu rekabetinden istifade ederek Dul- sı üzerinde 1465 tarihli Farsça bir kitabe-
kadırlılara ait Harput Kalesi’ni kuşattı. si bulunmaktadır. Kayseri Dulkadıroğul-
Harput’un kuşatıldığını haber alan Melik larında olsa idi Melik Arslan Camii böyle
Arslan, otuz bin kişilik kuvvetle Akko- küçük bir yerde değil Kayseri’de yaptırır-
yunlu ordusuna karşı harekete geçti. dı. 1466’da Fatih’in desteği ile Dulkadır
Onları mağlup ederek komutanlarını ele Beyi olan Şehsuvar Bey’in Fatih’le, Kay-
geçirdi. Bunun üzerine bizzat harekete seri’deki sınırını tespit eden bir sınırna-
geçen Uzun Hasan karşısında Melik Ars- mesi bulunmaktadır.
lan merkez Elbistan’a döndü. Uzun Kaynakça: J. H. Mordtmann-Mükrimin Halil
Hasan’ın geldiğini görünce buradan da Yinanç, “Dulkadırlılar”, İslam Ansiklopedisi, C.
kaçtı ve Dulkadırlı başşehri, Uzun Hasan III, s. 654–662; Refet Yinanç, Dulkadır Beyliği,
Ankara 1989, s. 58–61; Halil Edhem (Eldem),
tarafından işgal ve yağma edildi. Netice- Kayseri Şehri, hzl. Kemal Göde, Kayseri
de Melik Arslan anlaşma istedi ve Büyükşehir Belediyesi Yayınları No. 84, Kayseri
Harput’un Akkoyunlulara verilmesi şartı 2011, s. 101, 102; “Dulkadıroğulları’nın Kayseri’-
ile 1465 Eylülünde anlaşma yapıldı. deki Eserleri”, Çayırdağ, KTA, s. 253–259; M.
Memluklular bunun karşısında hareket- Çayırdağ, “Fatih Devrinde Kayseri’de Osmanlı-
siz kaldılar ve Osmanlılara yaklaşmış Dulkadırlı Sınırı”, Uluslararası Dulkadırlı
Beyliği Sempozyumu (Bildiriler), Kahraman-
olan Melik Arslan’a ait Harput’un Uzun maraş 2012, s. 255- 264.
Hasan’a geçmesine razı oldular. Uzun MEHMET ÇAYIRDAĞ
Hasan da dostluk sağlamak için
Harput’un anahtarlarını annesi ile Kahi- MELİK ARSLAN CAMİİ
re’ye Hoşkadem’e gönderdi. Hoşkadem’- Kayseri ili, Melikgazi ilçesi, Mancusun*
in yanında Melik Arslan’ın Şah Budak (Yeşilyurt) Mahalesi’nde bulunan yapı-
isimli kardeşi bulunuyor, kardeşinin ber- nın kitabesi bulunmadığından inşa tarihi
taraf edilip beyliğin kendisine verilmesini kesin olarak bilinmemektedir. Dulkadı-
bekliyordu. Bu son hadiselerle Melik roğulları* beylerinden Melik Arslan* tara-
Arslan’ın gözden düştüğünü görünce fından yaptırıldığı ileri sürülen cami, XV.
Hoşkadem’le anlaşıp Kahire’den, karde- yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilmektedir.
şini öldürmek üzere, Maraş’a bir suikast- Eğimli bir arazi üzerine tamamen kesme
çı gönderdi. Ekim 1465’te bu fedai, Elbis- taş malzemeden inşa edilen cami, son
tan camiinde namaz kılmakta olan Melik cemaat mahalli ve harim kısmından mey-
Arslan’ı bıçaklayarak öldürdü. Bunun dana gelmektedir. Yapının dış cepheleri
üzerine Şah Budak, Memluk sultanından oldukça sade yapılmış olup doğu ve batı
aldığı menşurla Elbistan’a gelip beyliğin cepheleri simetriktir. Her iki cephede de