Page 379 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1810] 370 / MEL KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

ve Bizanslılarca kabul görmesi için para-
larını bu şekilde bastırmıştır.
Melik Mehmed Gazi’nin yaptırdığı cami,
şehrin zemininin zamanla yükselmesi
sebebiyle büyük bölümü toprak altında
kalmış olarak faaliyetine devam etmekte-
dir.1205/6 (H 602) yılında herhâlde Kay-
seri’de meydana gelen depremle harap
olması üzerine Mehmed Gazi’nin kardeşi
Yağıbasan’ın oğlu, Selçuklu hizmetine
girip Kayseri emirliği yapan Muzaffered-
din Mahmud tarafından tamir ettirilmiştir.
Bu onarıma ait kitabesi caminin kuzey
kapısı üzerinde bulunmaktadır. Muzaffe-
reddin Mahmud’un yaptırmış olduğu,
üzerinde ismi yazılı olan caminin ahşap
kapısı bugün Ankara Etnografya
Müzesi’nde bulunmaktadır. Sanat değeri
haiz orijinal ahşap minber de büyük bir
ihtimalle bu dönemde yapılmıştır.
Osmanlı Dönemi’nde 1714 (H 1126) tari-
hinde vuku bulan depremde büyük hasar
gören cami, 1722/23 yılında Topkapı
Sarayı’nda matbah (saray mutfağı) ve sur
(şehzadelerin sünnet düğünü) emini olan
Kayserili Hacı Halil Efendi* tarafından
Melik Mehmed Gazi’nin yaptırdığı, şehrin ilk büyük mabedi olan Cami-i Kebir eski şekliyle yeniden yaptırılmıştır.
(S. B. Akbaş) Cami önündeki Kayseri’nin ilk eğitim
kurumu olan Melik Gazi Medresesi ise
mendlilerin eski başkentleri Niksar önüne XX. yüzyılın başına kadar tedrisatına
gelerek burayı uzun bir süre kuşattı. Ancak devam etmişse de daha sonra harap hâle
Türklerin taciz hücumlarına dayanama- gelmiş, 1966 yılında belediye tarafından,
yan İmparator, muhasarayı kaldırıp 1141 yakınında bulunan Osmanlı Mahkeme
yılı başlarında İstanbul’a döndü. Hanı ile birlikte ortadan kaldırılmıştır.
Melik Mehmed Gazi bütün bu gazalar- Sadece medrese içindeki Melik Mehmed
dan ve fetihlerden sonra 6 Aralık 1143 Gazi’nin türbesi onarılarak muhafaza
yılında Kayseri’de öldü. Öldüğünde Zün- edilmiştir. Burada arkeolojik bir kazı
nun, Yunus ve İbrahim adında üç oğlu yapıldığında medresenin kalıntıları açığa
vardı. Yerine büyük oğlu Zünnun’u çıkarılabilir.
bırakmıştı. Ancak çocukları ve kardeşleri Melik Mehmed Gazi, Kayseri’de yaptır-
Sivas hâkimi Yağıbasan ve Malatya’yı mış olduğu cami, medrese ve türbesi için
tekrar ele geçiren Aynüddevle ile arala- üç ayrı vakıf meydana getirmiştir. Onun
rında başlayan taht kavgaları Daniş- orijinal vakfiyeleri maalesef kaybolmuşsa
mendli Devleti’ni zayıflatmış, sonunda da XVI. yüzyılda Osmanlı Dönemi’nde
Selçuklular (II. Kılıç Arslan*) tarafından yapılmış olan vakıf ve emlak tahrirlerinde
tamamen ortadan kaldırılmıştır. bu vakıflardan bahis bulunmaktadır.
Melik Mehmed Gazi, Kayseri’de ilk defa “Vakf-ı Cami-i Sultan” başlığı altında kay-
kendi adına, babası gibi tamamen Rumca dedilen Ulu Cami’nin 1500 tarihli Vakıf
(Grekçe-Bizansça) ibareli bakır paralar Tahriri’nde Cırlavuk Köyü (şimdiki Kay-
bastırmıştır. Bu paraların ön ve arka seri merkez Mimarsinan Mahallesi), Tokat
yüzünde tercüme olarak “Bütün Rum ve Erbaa’da bir köy, Kayseri’de Zaviyecik
Anadolu’nun Meliki Muhammed” yazılı- mezrası (ekinliği) ve bir alanın gelirleri,
dır. Mehmed Gazi paralarının yerli halk 1584 tarihli kayıtlarda da yine Cırlavuk’un