Page 45 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ AHİ / 47

Çar ş› s›, Ahi Ev ran’›n mü rit le ri ta ra f›n dan y› l›n da Ka d› Bur ha ned din’in, kü çük yaş -
ku rul du ve ge liş tirildi. Ahi Ev ran’›n bu ta ki son Eret na Sul ta n› II. Meh med’in
Çar ş›’da bir de evi var d›. Me na k›b na - nai bi ve ken di si nin de düş ma n› olan K› l› -
me’den öğ ren di ği miz ka da r›y la Ahi Ev - çars lan’› or ta dan kal d›r ma ha di se sin de o
ran’›n evi nin, Çar ş›’n›n için de ve iki ay r› za man Erat na Dev le ti’nin ve zi ri olan Ka -
ka p› s› bu lu nu yor du. Evin bir ka p› s› Kü - d›’n›n ta ra f› n› tut muş tu. Yi ne ay n› y›l, ha -
lah duz lar Çar ş› s›’na, di ğe ri ise bi ti şi ğin - s›m la r›n dan olan Amas ya Emî ri Ha c›
de ki mes ci de aç› l› yor du. Mo ğol lar Kay - Şad gel di’ye el çi ola rak gön de ril di. 1383
se ri’yi ku şa t›n ca, ilk ola rak Deb bağ lar y› l›n da Sul tan Ka d› Bur ha ned din’e kar ş›
Çar ş› s›’n› tah rip et ti ler, da ha son ra şeh re Kay se ri’de is yan eden ve asa yiş siz lik ler de
kar ş› man c› n›k la r› bu ra ya kur du lar. Bu bu lu nan Kay se ri Hâ ki mi Ömer oğ lu Cü -
ifa de ler den Ahi Ev ran’a ait za vi ye ve neyd Bey’in* üze ri ne gön de ri len emîr ler
evin, Yo ğun Bur ç’un he men kar ş› s›n da ara s›n da Ahi ‹sa da bu lun mak tay d›. 1387
ol du ğu nu an l› yo ruz. Ni te kim XVI. yüz y›l y› l›n da is yan ve eş k› ya l› ğa de vam eden
ta rih le rin de bu ala n Deb bağ c› lar Çar ş› s› Kay se ri Emî ri Cü neyd üze ri ne Ahi ‹sa ile
ola rak kul la n›l ma ya de vam et miş tir. Bu - bir lik te ha re ke te ge çen Ka d› Bur ha ned -
ra da bu lu nan mes cit ise I. Alâ ed din Key - din, Cü neyd’in sa vun ma ya geç ti ği ka le ye
ku bat* Dö ne min de ona r›m ge çi ren Ta - ön ce Kay se ri li as ker le rin ba ş›n da Ahi
bak la rö nü Mes ci di ola rak bi li ni yor du. ‹sa’y› gön der di. Kay se ri li le rin Ahi ‹sa’nın
XX. yüz y›l or ta la r›n da y› k› lan bu mes cit ya n›n da ol du ğu nu gö ren Cü neyd’in mo -
de Yo ğun Burç’un kar ş› s›n da yer al› yor - ra li nin bo zu lup, ka le den ç› ka rak ka ça ca -
du. XIII. yüz y› l›n ilk ya r› s›n da Kay se ri’de ğ› n› zan ne di yor du. Bek le ne nin ak si ne bir
Ahi le re ait baş ka za vi ye ve ya p› la r›n ol - du rum or ta ya ç›k t›, ka le ka p› s› na yak la -
du ğu nu bi li yo ruz. Ay r› ca Erat na Bey li ği* şan Ahi ‹sa’y› Cü neyd ele ge çi rip esir
Dö ne min de Kay se ri’ye ge len ‹b ni Ba tu ta ede rek ka le içi ne al d›. Bu nun üze ri ne çok
da şe hir de ki Ahi le rin var l› ğ› n›n öne mi ne hid det le nen Sul tan, Cü neyd’in sak lan d› ğ›
işa ret eder. Bü yük şe hir Be le di ye si ta ra - ka le ye tek rar tek rar kuv vet ler gön der diy -
f›n dan res to re edi len Za vi ye, Es naf ve Sa - se de bir ne ti ce ala ma d›. Bu şe kil de Si -
nat kâr lar Mü ze si ola rak kul la n›l mak ta - vas’a dö nen Sul tan er te si y›l ha z›r l›k la r› n›
d›r. ya pa rak Kay se ri Ka le si üze ri ne yü rü dü
Kay nak ça: A. Na zif , Mir’ât (Pa la mu toğ lu); Gab - ve bu ra da bu lu nan Cü neyd’i kur dur du ğu
ri el, Türk An›t la rı; Al bert Gab ri el, Mo nu men tal harp alet le riy le mu ha sa ra et ti. Ne ti ce de
Turcs d Ana to li a, C I, Pa ris 1931; Ye ğen, KTE; Cü neyd du ru mun va ha me ti ni gö re rek
Çak ma koğ lu Ku ru, Kay se ri Mi ma ri si; H. Ed - Ahi ‹sa’y› b› rak t› ve ken di si de ge lip af di -
hem, Kay se ri (Gö de); Er ki let li oğ lu, KT; Öz do -
ğan, KTa ri hi; O. Erav şar, “Az Bi li nen Bir Sel çuk - le ye rek iki ta raf ara s›n da sulh ya p›l d›.
lu Köş kü: K› z›l köşk”, VI. Or ta çağ ve Türk Dö ne - Ahi ‹sa’n›n bu ta rih ten 1393 y› l›n da ki
mi Ka z› ve Sa nat Ta ri hi Sem poz yu mu (08-10 ölü mü ne ka dar ne ler yap t› ğ› hak k›n da
Ni san 2002), ed. M. Denk taş, Y. Öz bek, A. S. bil gi miz bu lun ma mak ta d›r. Her hal de o,
As lan, Kay se ri 2002, s. 365-381; R. Ar›k, Ku bad ha ya t› n›n so nun da Kay se ri’nin Ge si Ka -
Abad Sel çuk lu Sa ray ve Çi ni le ri, An ka ra 2000;
Ya se min De mir can, Tah rir ve Ev kaf Def ter le - sa ba s›’n da yap t›r d› ğ› za vi ye si ne çe kil di.
ri’ne Gö re Kay se ri Va k›f la r›, Kay se ri 1992. Kay se ri’de onun za ma n›n da Ahi lik* çok
OSMAN ERAVŞAR re vaç tay d› ve dev let ri ca li ara s›n da bir -
çok Ahi bu lu nu yor du. Ahi lik, Ahi Ev -
AHİ İSA ran’›n* Kay se ri’de baş lat t› ğ› bir es naf-ta -
Eret na–Ka d› Bur ha ned din* Dö ne mi ri kat te şek kü lü dür. Va k›f ka y›t la r›n dan
emîr le rin dendir (? – Si vas, 1893). Kay se - Ahi ‹sa’n›n Ge si’de ol du ğu nu öğ ren di ği -
ri mer kez inde şim di yok ol muş bir ma - miz za vi ye si (tek ke), bu gün ma ale sef y› k› -
hal le ye isim ver miş ve yi ne Kay se ri’nin l›p yok ol muş tur. An cak Ge si’nin es ki
Ge si bel de si ne bir va k›f za vi ye in şa et tir - yer le şim ye rin de hal k›n tek ke ye ri di ye
miş tir. Ahi ‹sa, Ka d› Bur ha ned din’in ve - bil di ği bir ma hal bu lun mak ta d›r.
zi ri du ru mun da ve ya k›n ada m›y d›. 1381 1393 y› l›n da Si vas’ta ölen Ahi ‹sa’n›n me -