Page 43 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ AHİ / 45

se ri Mü ze sin de bu lun mak ta d›r. Yi ne bu bu isim le an› lan ekin lik ara zi) Su yu (ar k›)
dö nem de, Gür p› nar (Sal ku ma) is ti ka me - ve Köşk Su yu, şe hir de ki önem li su lar dan
tin den ge ti ri lip Ku ru köp rü Su Ben - bi riy di; bel li ara zi le rin su lan ma s›n da ve
di*’nden ge çi ri le rek Ta las’ta ka ya lar içi ne de ğir men iş le til me sin de kul la n› l› yor du.
oyul muş ka nal lar la Kay se ri’ye su ge ti ril - Şe hir de ki bir çok kül li ye, ya p› ve çeş me le -
miş tir. Ni ha yet Ki çi ka p› Sem ti’nde or ta - re bu şe kil de özel su lar ge tir ti le rek vak fe -
ya ç› ka r› lan ve Os man l› Dö ne min de bir dil miş tir. Bun la r›n bel li baş l› la r› Mak bul*,
k›s m› han ola rak kul la n›l m›ş olan şe hir - Kum luk, Ha c› K› l›ç*, Mat bah Emi ni Ha c›
de ki Ro ma Su Sar n› c›’na gü ney Er ci yes Ha lil Efen di* Su la r›’ d›r.
is ti ka me tin den ka li te li bir su yun bağ lan - Ahi Ev ran is mi ni alan su dan, XVI. yüz y›l -
m›ş ol du ğu gö rül müş tür. da Os man l› Dö ne min de, Kay se ri’de ya -
Türk ler za ma n›n da ça l› şa maz hâ le gel - p› lan Va k›f Tah rir le ri’nde ba his bu lun -
miş olan bu es ki su kay nak la r›n dan Kay - mak ta d›r. Bu ka y›t la r›n 1500 ta rih li ola -
se ri’ye, iç me su la r› te min edil miş tir. Kay - n›n da “Vakf-› mez ra a-› âb-› Ke nas” (Ke -
se ri’nin bu dö ne me ait en es ki su yo lu nas Su yu Ara zi si Vak f›) ola rak ge çen bu
“Bü yük Av g›n” ad›y la ad lan d› r› l›r. Bu su - su vak f› n›n dört çeş me ve bir te ra zi ye su
yun kay na ğ›, Ger mir Kö yü ’nün gü ne yin - ver di ği ka y›t l› d›r. Vak f›n mü te vel li si nin
de ki Ki nas ve Gâ vur Har man la r› de ni len Ahi Ev ran ev la d›n dan ol ma s› n›n şart ol -
böl ge dir ki bu ra lar dan mü kem mel ka nal - du ğu, o gün kü mü te vel li nin ev la ddan Ahi
lar la şeh re su ak ta r›l m›ş t›r. Bu su yu dört Bah şi ol du ğu be lir til miş tir. Bu ka y›t tan
ana kol oluş tur mak ta d›r: Ahi Ev ran ev la d› n›n, ya ni onun sü la le si -
1. Ana Av g›n Su yu, 2. Üvey Av g›n Su yu, 3. nin Kay se ri’de ya şa d› ğ› n› an la mak ta y›z.
Eve yik Su yu, 4. Ahi Ev ran Su yu Yi ne bu Ahi Bah şi’nin ver gi den mu af ol -
Bu kol lar ay n› za man da aç›l m›ş de ğil dir. ma s› hak k›n da II. Be ya z›d’›n fer ma n› ol -
Bun lar ara s›n da en es ki si olan Ana Av g›n du ğu be lir til miş tir. 1584 ta rih li ka y›t ta ise
Su yu’nun Da niş mend li Me lik Meh med “Vakf-› Sah ra-yi Âb-› Ke nas” ola rak kay -
Ga zi* ta ra f›n dan ge ti ril di ği kay nak lar da de di len su yun, yi ne dört çeş me ve bir te -
geç mek te dir. 1134–1143 y›l la r›n da hü küm - ra zi si ol du ğu, Ho ca Muk bil ve ya Muk bi le
dar l›k yap m›ş ve Kay se ri’yi ken di si ne baş - ola rak bi lin di ği, Mu hit isim li mi ma r›n
kent ya pa rak Ca mi-i Ke bir* (Ulu Ca mi)’i vak fa sa hip ol du ğu be lir til miş tir. Gö rül -
ve şim di y› k› l›p yok ol muş bu lu nan Med - dü ğü gi bi 84 se ne içe ri sin de vak f›n un va -
re se si ni in şa et ti ren Me lik Meh med Ga - n› ve mü te vel li ai le si de ğiş miş tir. Ahi Ev -
zi’nin Va k›f Tah rir le ri’nde, Ger mir Kö yü - ran’la il gi li bu çok önem li vak f›n vak fi ye -
’nü eser le ri ne vak fet miş ol du ğu ka y›t l› d›r. si, bu gü ne ka dar ge le me miş tir. Kay se ri
Ger mir Kö yü her hal de su kay nak la r› na Ta ri hi’nde vak f›n ta ri hi nin M 1277 y› l› ol -
sa hip ol du ğu için bu vak fa dâ hil edil miş - du ğu be lir til miş tir. Bu doğ ru ise Ahi Ev -
tir. Ni te kim Sel çuk lu la r›n bü yük hü küm - ran bu ta rih te ha yat ta d›r.
da r› I. Alâ ed din Key ku bad’›n* zev ce si ve 1649 y› l›n da Kay se ri’ye ge len Ev li ya Çe -
II. G› yâ sed din Key hüs rev’in an ne si Hu - le bi, Se ya hat na me’sin de Kay se ri su la r›n -
nat (Mah pe ri) Ha tun* da Kay se ri’de yap - dan bah se der ken, iki yer de Ayn-› Ke nis
t›r d› ğ› ca mi, ha mam, med re se ve tür be - (Ki nas)’›n tur na gö zü gi bi ber rak bir Kev -
den iba ret kül li ye si ne Zin ci de re (Ka ra de - ser Su yu ol du ğu nu, Ger mi ri (Ger -
re) üze rin den, Er ci yes etek le rin den bü yük mir)’den ç›k t› ğ› n› ifa de eder.
ka nal lar la su ge tir miş ve Zin ci de re’yi vak - Kay nak ça: A. Na zif, Mir’ât (Pa la mu toğ lu), s. 6;
f› na dâ hil et miş tir. Meş hur Sel çuk lu Ve zi - Öz do ğan, KTa ri hi, s. 100-102; Meh met Ça y›r -
ri Per va ne Mui ned din Sü ley man’›n* Kay - dağ, “Va k›f Bel ge le ri ne Gö re Kay se ri’de Ahi Ev -
se ri’de yap t›r d› ğ› med re sey le Eret na Dev - ran ve Ahi lik le ‹l gi li Ba z› Ka y›t lar”, Türk Dün ya -
le ti’nin ku ru cu su Alâ ed din Eret na’n›n* s› Ta rih Der gi si, (Ara l›k 1992), S 72, s. 48-51; Ya -
se min De mir can (Öz›r mak), Tah rir-i Ev kaf Def -
Kay se ri’de yap t›r d› ğ› Köşk Han gâ h› ter le ri ne Gö re Kay se ri Va k›f la r›, Kay se ri 1992, s.
(Med re se si)* için yi ne Ger mir’den ge ti ri - 37-38.
lip müş te rek va k›f olan Per va ne (şe hir de MEHMET ÇAYIRDA⁄