Page 46 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

48 / AHİ KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

zar ta ş› Si vas’›n Ka bak ya z› s› Me zar l› - ri’ye ge lip yer leş ti ği bi lin mek te dir.
ğ›’nday d›. Fa kat Si vas Şeh ri ki ta b› n›n ya - 1500 ta ri hin de ahi, ho ca, ha c› ve şeyh gi -
zar la r› ‹s ma il Hak k› Uzun çar ş› l› ve R›d - bi di nî hü vi ye ti bu lu nan ki şi ler den olu -
van Na fiz Ed gü er, 1928 y› l›n da Sel çuk lu şan 21 ha ne nin ika met et ti ği ma hal le de,
la hit tar z›n da ki me zar ta ş› n› Si vas Li se si - 1523’te 25 ha ne var d›. 1570 ta rih li Def -
ne nak let ti ler. Ta ş›n üze rin de ter cü me ter’de, Ahi ‹sa Ma hal le si’nde 20 ha ne
ola rak “Mer hum, af fe dil miş, te miz şe hit ika met et ti ği kay de dil miş tir. 1584 ta rih li
Yü ce Al lah rah me ti ne muh taç, Mer hum Def ter’de ki nü fus mik ta r› ise 76 ne fer dir.
Ahi Meh med’in oğ lu Ahi ‹sa –top rak la r› 1570 ta rih li Def ter’de, ma hal le de bu lu -
bol ol sun, ye di yüz dok san beş se ne si nan Man cu sun Kö yü’ nün ge lir le ri nin bir
(1393) şev val ay› n›n ba ş›n da ve fat et ti.” k›s m›nın, Ahi ‹sa Mes ci di’ne va k›f ola rak
ya z› l› d›r. Bu ra dan Ahi ‹sa’n›n ba ba s› n›n tah sis edil di ği kay de dil miş tir.
da Ahi ol du ğu nu an la mak ta y›z. XVIII. yüz y›l da da şeh rin önem li ma hal -
Kay se ri’nin 1872 ta rih li Ver gi Tah ri ri’nde le le rin den bi ri sidir. 1834 ta rih li Te met tu -
Ahi ‹sa Ma hal le si* “Ru mi yan Ahi ‹sa Ma - at Def te ri’nde ‹sa Ağa Ma hal le si ad›y la
hal le si” ola rak kay de dil miş olup, o ta rih - tes cil edi lerek burada 29 ha ne nin ika met
te ma hal le de otu ran la r›n ço ğu Rum lar - et ti ği kay de dil miş tir. Ma hal le, Cum hu ri -
dan mü te şek kil di. Ma hal le, Ka zan c› lar yet Dö ne min de de ay n› ad la var l› ğ› n› sür -
Çar ş› s› ile Mil let Cad de si ara s›n day d›. dür müş tür.
Ayrıca mahalleye adını veren bir cami ve Kay nak ça: Baş ba kan l›k Os man l› Ar şi vi Ta pu-
zaviyenin olduğu bilinmektedir. Tah rir Def te ri 38, s. 27; Ma li ye den Mü dev ver
Def ter 20, vr. 16b; Ta pu-Tah rir Def te ri 387, s.
Kay nak ça: Es te râ bâ dî, Bezm, s. 203-308; Cö -
mert, 19.Y.Kay se ri, s. 164; ‹s ma il Hak k›, R›d van 200; Ta pu-Tah rir Def te ri 976, s. 18, 67; Kay se -
ri Te met tu at Def te ri, (1250/1834 Ta rih li), hlz. ‹s -
Na fiz, Si vas Şeh ri, hzl. Re cep To par l›, Er zu rum met De mir, Kay se ri 1998, s. 380; ‹n ba ş›,
1992, s. 195, 196; Yü cel, KBAD, s. 50-88. 16.YBKay se ri, s. 44, 56, 64; Re fet Yi nanç, “XVI.
MEHMET ÇAYIRDA⁄
Yüz y›l Son la r›n da Kay se ri Ma hal le le ri ve Nü fus -
la r›”, KYTSB , s. 365.
1
AHİ İSA MAHALLESİ MEHMET İNBAŞI
Os man l› lar za ma n›n da Kay se ri ma hal le -
le rin den dir. XVI. yüz y› la ait Ta pu-Tah rir AHİ LİK
Def ter le ri’nde ve ar şiv kay nak la r›n da Ahi lik, fü tüv vet teş ki la t› n›n Ana do lu’da
Ma hal le-i Mes cid-i Ahi Îsâ tâ bi‘ Bâb-› Si - ka zan d› ğ› bi çim sa y›l mak ta d›r. Fü tüv vet
vâs şek lin de kay de dil miş tir. Şeh rin önem - ku ru mu, üç aşa ma dan ge çe rek Ana do -
li ka p› la r›n dan bi ri si olan Si vas Ka p›’ya lu’da ka zan d› ğ› dör dün cü aşa ma s› na
bağ l› d›r. Ma hal le ad› n›, bu ra da bu lu nan ulaş m›ş t›r. Ca hi li ye fü tüv ve tiy le bağ lan t› -
Ahi ‹sa Mes ci di’nden ve Za vi ye si’nden l› ola rak ‹s lam’›n ilk yüz y› l›n da be lir me ye
al m›ş t›r. Bu gün kü is mi ‹sa Ağa Ma hal le - baş la yan “sos yal fü tüv vet”, Ab ba si ler Dö -
si’dir. ne mi nin son la r› na doğ ru (XII. yüz y›l baş -
Ahi ‹sa Ma hal le si’yle il gi li ilk ka y›t, 1484 la r›) res mi yet ka zan d› r› lan “teş ki lat fü -
ta rih li Def ter’dedir. Bu defterde Ahi ‹sa tüv ve ti”, yi ne ay n› yüz y›l da su fi lik ha re ke -
Za vi ye si’nin tek ye dâ r› ola rak kay de di len ti ne pa ra lel ola rak ge li şen “ta sav vu fi fü -
Ahi Ra ma zan’›n bu gö re vin den do la y› tüv vet”, son aşa ma da es naf ta ba ka s›y la
Fa tih Sul tan Meh med ve Sul tan II. Be ya - bü tün le şe rek yi ne su fi bir ku rum ol ma
z›d ta ra f›n dan ver gi mu afi ye ti ve ril me siy - özel li ği ni ge niş öl çü de ko ru yan “Ahi lik
le il gi li bilgi bulunmaktadır. XIV ve XVI. fü tüv ve ti” aşa ma s› na ulaş m›ş t›r. Ahi li ğin,
yüz y›l lar da Kay se ri’de Ahi ön is mi ni ta ş› - ca hi li ye dö ne min de ki kay nak la r› n›n d› -
yan ma hal le, mes cit ve za vi ye le rin çok lu - ş›n da bir de Alp lik, Ga zi lik ve Ç›p lak l›k
ğu, Ahi lik Teş ki la t› n›n Kay se ri’de ku ru - gi bi Ma ve ra ün ne hir kö ken li olu şum la ra
lup ge liş me sin den kay nak lan d› ğ› ve çok da yan d› ğ› na işa ret edil miş se de bun la r›
sa y› da es naf ör gü tü men sup la r› ya n›n da, ilk üç dö nem de oluş muş sos yal ku rum lar
şeyh ve der viş le rin de bu se bep le Kay se - say mak ge re kir.