Page 41 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ AHİ / 43

tin-Gra mer-Söz lük), (Ba s›l ma m›ş Dok to ra Te - ka fi le de bu lu nan ho ca s› Ev ha düd din-i
zi), TÜS BE, Edir ne 2000; H. Re cep Çal ka ner, Kir ma nî ile bir lik te Ana do lu’ya gel di ği
As lan Gay se ri lim 1-4, Kay se ri 2000-2004; ‹b - ka bul edil mek te dir.
ra him Do ğan, Bün yan ve Yö re si Ağ›z la r›, (Ba s›l -
ma m›ş Yük sek Li sans Te zi), EÜS BE, Kay se ri Ahi Ev ran’›n Ana do lu’da ilk yer leş ti ği şe -
191; Ye dek çi oğ lu, K.Ağ z› I De yim ler; Ye dek çi oğ - hir Kay se ri’dir. Ahi Ev ran, Kay se ri’de
lu, K.Ağ z› II Söz cük ler; Ye dek çi oğ lu, K.Ağ z› II I; deb bağ l›k la (de ri ci lik) uğ raş t›. Bu iş ko lu -
Ley la Ka ra han, Ana do lu Ağ›z la r› n›n S› n›f lan d› - nun Kay se ri’de ge liş me si ni sağ la d› ve za -
r›l ma s›, TDK Yay., An ka ra 1996; Lüt fi ye Gü - man la bu ra da Deb bağ lar Ma hal le si ad l›
venç, “Kay se ri ve Yö re si Ağ›z la r›n da Ar ka ik Söz müs ta kil bir ma hal le oluş tu. Te mel le ri
Var l› ğ›”, Tür ki ye Türk çe si Ağ›z Araş t›r ma la r›
Ça l›ş ta y› (25-29 Mart 2008), Şan l› ur fa 2008; da ha ön ce de var olan Ahi lik teş ki la t›,
Muh sin ‹l yas Su ba ş›, Dün den Bu gü ne Kay se ri, Ana do lu’da deb bağ l›k iş ko lu et ra f›n da
Kay se ri 1991; Mus ta fa Ar gun şah, “Ha c› lar Ağ z› Ahi Ev ran ta ra f›n dan ge liş ti ril di. Bu se -
Üze ri ne”, I. Ha c› lar Sem poz yu mu 11-13 Ma y›s bep le Ana do lu Ahi li ği’n de ana ko lu, deb -
2007, Ha c› lar Be le di ye si, Kay se ri 2008; Nev zat bağ lar oluş tur muş tur.
Öz kan, “Kay se ri Ağ z› Üze ri ne Ya p› lan Ça l›ş ma - Za man la Ahi Ev ran’›n et ra f›n da di ğer iş
la ra Bir Ba k›ş”, Er ci yes Üni ver si te si Sos yal Bi -
lim ler Ens ti tü sü Der gi si, (1996), S 7, s. 265-277; kol la r› n›n da ka t› l› m›y la bir tür sa na yi si -
Nev zat Öz kan, “Söz lü Ede bi ya t› m›z da Kay se ri”, te si oluş tu ve as›l ola rak “deb bağ la r›n pî -
Kay se ri’de Ede bi yat Ede bi yat ta Kay se ri Pa ne li ri” ka bul edi len Ahi Ev ran, otuz iki ay r›
(22 Şu bat), Kay se ri 2005; Tun cer Gü len soy, sa nat ko lun da ça l› şan la r›n li de ri ka bul
“Kay se ri ve Yö re si Ağ›z la r›”, Kay se ri ve Yö re si edil di. Ahi Ev ran’›n Kay se ri’de ki ha ya t›
Kül tür, Sa nat ve Ede bi yat Bil gi Şö le ni (12-13 Ni - bu sa na yi si te si nin mer ke zin de Deb bağ -
san 2001) Bil di ri ler 1. cilt, (A-K), Kay se ri 2001,
s. 339-341; Vü gar Sul tan za de, “Kay se ri Ağ z› ile lar Çar ş› s›’nda bu lu nan ca mi ve der gâ -
Aze ri Türk çe si Ara s›n da Or tak Dil Özel lik le ri”, h›n da geç ti.
Kay se ri ve Yö re si Kül tür, Sa nat ve Ede bi yat Bil - Fa ruk Sü mer ta ra f›n dan Kay se ri ci va r›n -
gi Şö le ni (12-13 Ni san 2001) Bil di ri ler 2. cilt, (M- da ki Pa za rö ren’de ku rul du ğu tes pit edil -
Z), Kay se ri 2001, s. 689-692; Yu nus Em re miş bu lu nan ve Ana do lu’nun en önem li
Özu lu, Şu Bi zim Kay se ri, ‹s tan bul 2000. ti ca ret alan la r›n dan bi ri olan Ya ban lu
NEVZAT ÖZKAN
Pa za r›* da ye ni ba z› bul gu la ra gö re Ahi
Ev ran’›n kat k› la r›y la ge liş ti ve ulus la ra ra -
AHİ EV RAN
Fü tüv vet teş ki la t› n›n uzan t› s› olan Ahi li -
ğin ku ru cu su (Ba t› Azer bay can/Hoy, 1171
– K›r şe hir, 1 Ni san 1261?). Tam ad› Şeyh
Na sî rüd din Mah mud Ahî Ev ran b. Ab -
bas’t›r. Ho ra san yö re sin den Bağ dat’a,
ora dan da Ana do lu’ya gel di ği ka bul edil -
mek tey se de ha ya t› n›n önem li bir bö lü -
mü nü Ana do lu’da ge çir di ği an la ş›l mak -
ta d›r. Dö ne mi nin si ya si şart la r› so nu cu
fark l› şe hir ler de ya şa d›. Bu şe hir ler den il -
ki Kay se ri’dir. En son yer leş ti ği K›r şe -
hir’de öl dü.
Kay nak la r›n gös ter di ği ne gö re Ahi Ev ran
Ana do lu’ya 1205 y› l›n da gel di. Ana do lu
Sel çuk lu hü küm da r› I. G› yâ süd din Key -
hüs rev’in ikin ci kez tah ta ge çi şin den son -
ra Ab ba si Ha li fe si Nâ s›r li-Di nil lah’a
gön der di ği el çi si Şeyh Mec düd din ‹s hak,
Bağ dat’tan dö ner ken ya n›n da Muh yid din
‹bn Ara bî, Ebu Ca fer Mu ham med el-Ber -
zaî ve Ev ha düd din-i Kir ma nî gi bi bir çok
âli mi Ana do lu’ya ge tir di. Ahi Ev ran’›n da Ahi Evranʼın Kırşehirʼdeki heykeli (www.kirsehir.gov.tr)