Page 264 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ EV / 255 [735]

Bağ evi, isteğe ve imkânlara bağlı olarak
daha da büyüyebilirdi. Evlerinin yapım
şekli ve evleri oluşturan mekânların yapı-
mı sırasında katı bir kural yoktu; her aile
kendi istekleri doğrultusunda yaşadığı evi
genişletip büyütebilirdi. Böyle bir yakla-
şım, bağlarda çok çeşitli ve renkli diyebi-
leceğimiz yapıların ortaya çıkmasına yar- Belbaşı’nda bir tol ve kuyusu (V. İmamoğlu)
dım etmiştir. Evlerin kompozisyonunda
rol oynayan başlıca etkenler şöyle sırala-
nabilir: rinde yaptırdıkları yarı kapalı mekânlar
a. Evin yapılacağı yerdeki manzara, eğim büyük önem taşır. Bunlar alt katlarda-
ki tol, örtme ve yer köşkleriyle üst kat-
ve yapının yolla kuracağı ilişki,
b. Ailenin sosyoekonomik konumu, yaşa- lardaki muhaccer ve köşklerdir. Bu tür
mekânların en az bir tarafı tamamen do-
ma biçimi, nüfus kompozisyonu ve hiz- ğaya açıktır, ayrıca her birinin hava veya
met görecek insanların olup olmaması, ışık almak için yanlarında veya arka taraf-
c. Ailenin o sıradaki ekonomik gücü ve larında birkaç açıklığı bulunabilir. Bunlar
bunlara bağlı olarak gerekli gördüğü çok zaman camsız, çerçevesiz açıklıklar-
mekânların sayısı ve nitelikleri. dır.
Bağ Evlerinin Mimari Nitelikleri: Kayseri bağ ev- Tol: Eski bağ evlerinin çekirdeğini tol-
leri taştan yapılmış, genellikle sade ve ka- lar oluşturur. Günümüzde Sakar, Beğen-
lender görünüşlü; dışarıya kapalı olma- dik gibi bağlarla, Seygalan, Yılanlı, Ha-
yan, hatta zaman zaman korunaksız de- sandağı gibi dağların yamaçlarında güzel
nebilecek kadar dışarı açık yapılardır. örnekleri bulunan tollar, genellikle mo-
Hemen hepsi saf ve güçlü ifadeler taşı- loz taştan örülmüş, 250–300 cm eninde,
yan, temel geometrik formlar kullanarak
oluşturulmuş, sağlam ve işlevsel binalar-
dır. Uzun yıllar boyunca zor doğa koşul-
larına ve depremlere karşı koymuş olma-
ları evlerin sağlamlığına, hâlâ seviliyor ve
kullanılıyor olmaları da işlevselliklerine
birer işarettir. Mimari kompozisyonları i-
se etkili ve akılda kalıcıdır.
Her ev, malzeme kullanımı ve yapım bi-
çiminden gelen “yapısal” bir güzelliğe sa-
hiptir. Karataş veya yonu taşından yapı-
lan iri küpler ya da bu küplerin yan yana,
zaman zaman üst üste getirilmesiyle or-
taya çıkan dikdörtgen prizmalar, Kayseri
bağ evlerinin temel formlarını oluşturur.
Oda veya yarı açık mekânları içinde ba-
rındıran bu formlar, bazı evlerde değişik
yüksekliklerdeki silindirik servis kütlele-
riyle birleştirilmiş, böylece ilginç ve dina-
mik mimari kompozisyonlar yaratılmış-
tır. Evlerin bu dikbaşlı, temel geometrik
formları, çok renkli ve hareketli olan bağ
peyzajı içinde sivrilir, çevresiyle yarattığı
zıtlıklarla da dikkatleri üzerine çeker .
Yarı Kapalı Mekânlar: Bağcıların, doğayı ve dış
mekânı iyi kullanabilmeleri için bağ evle- Çukurbağ’ın Ali Emmi’nin evi örtmesi-Gülle Bağları (V. İmamoğlu)