Page 282 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ EV / 273 [753]

ri komşuluk düzeyindedir. Kökeni çok
eskilere dayanan ve din kitaplarında da
bahsedilen, komşularını sevip sayma ge-
reği, özellikle kadınlar açısından çok
önemli olmuş ve bu durum mahallede de
evlerdekine yakın sıcak ve samimi ortam-
ların oluşmasına yardım etmiştir. Sık sık
yapılan ziyaretler yerel deyimle “gezme-
ler”, yardımlaşma ve dertleşmeler komşu-

Hasır sini, bakır tabak ve su kabı ları yakınlaştırmış, sosyal ve psikolojik
birçok sorunun çözülmesine yardımcı ol-
muştur. Kadınlar arası etkileşimi artıran
lerine duygusal bağlılıkları vardır. Süslü
zar ve tavanlarla kaplanmış, ferah ve do- bir gelenek de çeyiz hazırlığıdır. Kız ço-
labı tereği yerli yerinde olan eski oda ve cukların doğmasıyla başlayan uzun ve
evlerin, mimari kişilik ve güzellikleri ya- zahmetli bir süreç olan çeyiz, evdeki ka-
nında, mahallelerdeki yakın komşuluk i- dınların, zaman zaman da akraba ve kom-
lişkileri, avlulardaki çiçek ve yeşillikler; şuların yardımlaşmasıyla hazırlanırdı.
zamanın sorun olmadığı rahat bir tempo Birçok insanın belli roller üstlendiği bu
ve belki gençlikleriyle ilgili bazı hoş anı- süreçte kadınlar sabır ve anlayışla çalışır,
lar, herkesin ama özellikle de kadınların, el becerilerini ve inceliklerini gösterir; ev
evlerine nostalji ile bağlanmalarına ve es- düzeni, eşya, giyim-kuşam, takı, oya, na-
ki evlerini sık sık anmalarına neden ol- kış ve süsleme kültürünün gelişmesine ve
maktadır. O evlerde büyümüş olan ço- kuşaktan kuşağa geçmesine katkıda bulu-
cuklar için ise bu evler, ömür boyu hatır- nurdu. Çeyiz, her ailenin toplum içindeki
layacakları fantastik yapılardır. konumunu, ekonomik ve kültürel biriki-
Sosyal ve Psikolojik Bazı Boyutlar: Geçmişte ge- mini gösteren önemli bir etkendi ve çok
rek aile içi, gerekse komşuluk ilişkilerin- zaman göz kamaştıran güzelliklerin orta-
deki yakınlık bugünkünden çok farklı bir ya çıkmasını sağlardı. Erkekler de komşu-
yaşama biçimi oluşturmuştu. Geniş aile larını ara sıra, bazen de düzenli bir prog-
düzeninde yaşayan aileler, ne kadar kü- ram içinde gece oturmaları çerçevesinde
çük olursa olsun genellikle üç kuşağı tem- ziyaret ederdi. Oturmalar genellikle hafta-
sil eden çocuklar, anne-baba ve büyükle- da bir olur, katılan komşular sırayla top-
rin (ağababa ve nine) bir araya gelmesiyle lantılara ev sahipliği yapardı. Oturmalar-
oluşmuştu. Çok yakın ilişki, sevgi ve saygı
bağlarının bulunduğu ailede, büyükbaba
ve büyükanne otoriteyi temsil ederdi. Ev-
de torunların özel bir yeri vardı; bir sevgi
çemberi içinde el üstünde tutularak bü-
yür; komşu ve akraba çocuklarıyla oynar;
ninniler, masallar dinleyerek uyurlardı.
Büyüdükleri zaman da çocuklar anne-
babalarına bakmakla yükümlüydü. Aile
bireyleri ve akrabalar arasındaki yakınlık,
o zamanki sosyal düzenin bir sonucuydu
ve çağdaş batı toplumlarında sergilenen-
den çok farklıydı. Zamanla bir miktar a-
zalmış olsa bile Kayseri’de anne-baba,
büyükanne-büyükbabaya gösterilen ya-
kınlık, saygı, minnet ve sorumluluk duy-
guları bugün de hâlâ güçlü ve bağlayıcı- Tacettin Mahallesi Söğüt Çıkmazı’nda oyun oynayan çocuklar-1990’ların sonu
dır. Yakın toplumsal ilişkilerden bir diğe- (Ş. Karatepe)