Page 323 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[794] 314 / FOT KAYSERİ ANSİKLOPEDİSİ

Hayri Tolgay, yanında pek çok fotoğrafçı
yetiştirmiştir. Bunların arasında Sait Peş-
kircioğlu, Hüseyin Özçetin, İsmail Canlı,
Ali Gençler, Talat Yaroğlu, Ahmet Zere-
ner ve Ahmet Demirbilek vardır. 1963
yılında oğlu Ünsal Tolgay’da Foto Zafer
atölyesinde çalışmaya başlamıştır. Hayri
Tolgay, 1977 yılında Foto Zafer atölyesini
oğlu Ünsal Tolgay’a devretmiştir. Ünsal
Tolgay, Foto Zafer fotoğraf atölyesinde
1992 yılına kadar çalışmıştır. 1992 yılın-
da, altmış dokuz yıldır Kayseri’de önemli
belgeler bırakmış olan atölyeyi devret-
miştir.
Foto Sırcan’da Kayserin’nin diğer önem-
li fotoğraf atölyelerinden biridir.1892 yı-
lında Kayseri Hisarcık’ta* doğan Mehmet
Sırcan, Birinci Dünya ve kurtuluş Savaşı’-
na katılmış, askerlik yıllarında ordu fo-
toğrafhanelerinde çalışmıştır. 1923 yılı
sonlarında terhis olup Kayseri’ye dön-
müş, bir fotoğraf atölyesi açma girişimin-
de bulunmuş, fakat kendisini bu konuda
yeterli görmemiştir. İzmir’de bulunan
amcasının yanına gitmiş, burada bir fo-
toğrafhaneye girerek iki yıl çalışmış, mes-
leki deneyimini pekiştirmiştir. 1926 yılı
başlarında Kayseri’ye dönen Mehmet
Sırcan Bey ilk fotoğraf dükkânını Kayseri
Kaleönü’nde açarak güneş ışığında çe-
kim yapan üç ayaklı bir alüminit makine
Mehmet Sırcan, Anadolu’nun ilk kadın fotoğrafçısı eşi Akkadın Hanım ve oğlu ile çekimlerine başlamıştır. Vesikalık fo-
Abdullah ile kızları (M. Şahin Arşivi)
toğrafın kimlik, evlenme ve diplomalarda
atölyesini açmadan önce de amatör ola- kullanılmasının zorunlu hâle getirilmesi,
rak çalıştığı bilinmektedir. Kayseri’deki fotoğrafhanelerde birdenbi-
Hayri Tolgay, çektiği birçok fotoğrafını, re bir talep patlamasına yol açtı.
önceleri kendi adıyla daha sonra babası-
nın adını da katarak “Hayri Tayfur” ola- Anadolu’da İlk Kadın Fotoğrafçı
rak imzalamıştır. Yalnız başladığı fotoğ- Mehmet Sırcan Bey’in fotoğrafhanesine
raf çalışmalarına 1932 yılında kayınbira- 1926 yılının Haziran ayında genç bir karı
deri Sait Peşkircioğlu da katılmıştır. Bu koca fotoğraf çektirmek için gelirler. O
dönemden sonra Foto Zafer kartları, yıllarda kadınlar erkek fotoğrafçılardan
“Hayri ve Sait” şeklinde imzalanarak ba- utanıp sıkılmaktadırlar. Genç bayanın
sılmıştır. Hayri Tolgay bazı fotoğrafların- yüzü peçelidir. Mehmet Bey fotoğraf çe-
da “Amasyalızade” imzası da kullanmış- kiminin peçesiz olarak yapılacağını söy-
tır. Amasyalızade ve Hayri Tolgay imza- ler. Genç bayan, “Ben yabancı erkeklerin
larını, atölyesini kurmadan önce ve ilk yanında peçemi çıkarmam, yüzümü aç-
kuruluş yıllarında çektiği fotoğraflarda mam.” der. Olaydan Mehmet Bey de sıkı-
görmek mümkündür. Bu dönemde Foto lır. Genç kadın eşinin çok ısrar etmesi
Zafer’in çektiği fotoğraflar, kartpostal üzerine güçlükle peçesini açar, Mehmet
Mustafa Hayri Tolgay
(N. Karakaya Arşivi) olarak da kullanılmıştır. Bey’den de kendisine bakmadan fotoğra-