Page 382 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ GEV / 373 [853]

GEVHER NESİBE ÇEŞMESİ
Gevher Nesibe Medresesinin (1205) gü-
neybatı köşesinde bulunan çeşmenin ori-
jinal yeri, aynı medresenin yaklaşık 5,00
m güneyinde ve iki taç kapının ortasında
bulunmakta iken, daha sonra belediyece
yapılan Mimar Sinan Parkı ve medrese-
nin önündeki çevre düzenlemeleri nede-
niyle, bulunduğu yerden sökülerek bu-
günkü yerine nakledilmiştir. Eser üzerin-
de inşa kitabesi yoktur. Yalnız, H 1141 (M
1728) ve H 1288 (M 1871) tarihlerinde ya-
pılan onarımlara ait kitabeler mevcuttur
Öyleyse bu çeşme, bu tarihlerden daha
önceki bir tarihte yapılmış olmalıdır. Bu
taşınma esnasında kitabenin doğusunda Gevher Nesibe Çeşmesi
bulunan ve kabartma olarak işlenen, ters planı (çizim: M. Denktaş)
hilâl ve altı kollu yıldız motifli taş kaybol-
muştur. Çeşmede malzeme olarak, kita-
belerde mermer, diğer kısımlarda düz-
gün kesme taş kullanılmıştır.
Tek kemerli çeşme, bağımsız olarak ya-
pılmıştır. 4,55 m yüksekliğinde, 3,24 m Gevher Nesibe Çeşmesi (Yıldıray-Özarslan
genişliğinde ve 1,64 m derinliğinde olan KTKVE)
çeşme, dikey dikdörtgen prizmatik bir
yapıdır. 1,15 m derinliğindeki çeşme nişi, 1288 (M 1871) tarihli padişah tuğrası iş-
yanlarda duvar içerisine gömülü olan lenmiştir.
sütunceler ile sınırlandırılmış olup, nişin Sütun başlıklarının yaklaşık 1,00 m yuka-
üzerini örten küresel örtü, taşların ışınsal rısından başlayan kenar silmeleri, saçağı
olarak dizilmesiyle oluşturulmuştur. Çeş- da çerçeve içerisine almaktadır. Saçak ile
menin profillendirilen yuvarlak kemeri kemer arasında yer alan 1,05 x 0,35 m
bu sütuncelere oturmaktadır. Sütun baş- ölçülerindeki dört satırlık kitabe, ta’lik
lıkları içeri doğru kıvrılarak volütlenmiş- yazıyla yazılmıştır.
tir. Sütun başlıkları arasına demirden
gergi çubuğu konulmuştur. Okunuşu:
Çeşme nişinin tam ortasında yer alan Menâfi‘ çeşmenin ve âbı
ayna taşı, yanlarda sütuncelerle sınırlan- Zülâl olmuş letâfette Gevher Nesibe Çeşmesi
dırılmıştır. Ayna taşının tam ortasına da Şeker gibi halâvette üzerinde tura bezeme
bir adet musluk bağlanmıştır. Yanlardaki İçen ihvâna aşk olsun (Yıldıray-Arslan KTKVE)
sütuncelerden daha geniş tutulmuş baş- Hasan-ı Hüseyin’in aşkına
lıkların ortasında yer alan panonun üze- İçer olsa o teşneler
rinde, bir adet rozet görülmektedir. Bu Bula Kevser şarâbını
pano ile yanlardaki başlıklar üzerine, İçen ihvâna aşk olsun
cepheden öne doğru çıkıntı yapan konsol Bu hayrı işleyen mü’min
yerleştirilmiştir. Bu konsolun hemen Bakây-ı lâ yezâl buldu
üzerinde, tüm niş içerisini tamamen do- Çerâğın kendi eliyle
laşan profilli silme kuşakları yer almak- Yakan ihvâna aşk olsun
tadır. Bu silmenin üzerine ise yarım daire Bu ta’mir târihin Hilmi
formlu bir taş konulmuştur. Bu yarım Ferâh gâfil yazub bunda
daire formlu taşın merkezinde bulunan Hisâb idüb çıkar sende
oval formdaki mermer kitabe üzerine H Bulan ihvâna aşk olsun