Page 82 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ EDE / 73 [553]

meleri ile Kayseri türkülerini TRT arşivi- Ağıtlar*, Kayseri sözlü kültürünün en
ne kazandırmış ve tüm Türkiye’ye tanıt- zengin alanlarından biridir. Özellikle Av-
mıştır. Ahmet Gazi Ayhan*’ın derlediği şar Türkmenleri arasında ağıt geleneği
Açıl Ey Ömrümün Varı, Akşam Aşıp çok kuvvetlidir. Şöhreti bugüne kadar
Gidiyor (Keklik), Ali Dağı Derler de gelen çok tanınmış ağıtçı kadınlar bulun-
Dağların Hası, Aşlamayı Aşladım, Bir maktadır. Son dönemlerde Musa Eroğ-
Of Çeksem, Everek Dağı, Evlerinin lu’nun sazı ve sözüyle meşhur olan Sarı-
Önü Çevirme, Fadimem Süslü Gezer, kamış ağıtı, Pınarbaşı ilçesine bağlı Sin-
Gesi Bağları*, Gine Yeşillendi Germir del Köyü’nden Kara Zalha ismindeki bir
Bağları, Hozalı Gelin, Kaleden İniş mi anne tarafından, dört oğlunun Sarıkamış
Olur, Neyleyim Ben Böyle Yari, Oy cephesinde donarak şehit olması üzerine İncili Çavuş
Mendil Oyalı Mendil, Posta Yollarını söylenmiştir. Bu acıyı dile getiren bir bö-
Dolanıyorum, Salın da Gel Meydan lüm şöyledir:
Kız Görsün, Taşa Basma İz Olur, Ya-
rim İstanbul’u Mesken mi Tuttun, Za- Boz Omar’ım Ağ Muradım
lim Felek Değirmenin Döndü mü adlı Yıradım oğlum yıradım
türküler Kayseri’ye has bir türkü tavrının Dokuz oğlan anasıyım
ve tarzının olduğunu ortaya koymuştur. Elden orakçı aradım
Ahmet Gazi Ayhan’dan başka Adnan
Ataman, Adnan Türköz*, Ahmet Yamacı, Elif bekâr, cennet bekâr
Ali Canlı, Azize Tözem, Cemil Demîrsi- Acemim talime çıkar
pahi, Emin Aldemîr*, İbrahim Akın, İs- Dört oğlum sefer ağzında
mail Sağlam, Kürşat Tunç, Mehmet Öz- Topalım kahrımı çeker
bek, Murat Kavuncu, Muzaffer Sarısö-
zen, Nida Tüfekçi, Osman Kavuncu*, Çocuk oyunlarının ayrılmaz bir parçası
Ömer Akpınar, Savaş Ekinci, Şaban
Uyan, Yücel Paşmakçı gibi pek çok folk- olan sayışmacalar ve tekerlemeler de
lor araştırmacısı ve müzik adamı Kayseri sözlü kültürümüz açısından son derece
türkülerini derleyerek notaya almış ve önemlidir. Elim elim öpelek oyununda
arşivlemiştir. Şüphesiz başka konularda söylenen “Elim elim öpelek, elden çı-
söylenen maniler varsa da Kayseri’de kar topalak, topalağın yavrusu, bit pire-
söylenen manilerin önemli bir bölümü- nin karısı, alem, budem, sil bunu, çek
nün halı manileri olduğu bilinmektedir. bunu, çıkar bunu” sözleri şüphesiz ço-
Genellikle halı dokuyan kadın ve kızların cuklarımızın hafızasının ve dil becerisi-
gönlünden kopan maniler, daha çok işin nin gelişmesine çok önemli katkılarda
yoğunluğundan, yokluktan, hasretten bulunuyordu. Kayseri’de bilinen bil-
şikâyeti dile getirir. Ayrıca diğer sözlü meceler Türkiye genelinde bilinenler-
kültür ürünlerimiz gibi manilerde de en den pek farklı değildir. Ancak bazı bil-
çok işlenen konu aşk ve sevgidir. Sataş- mecelerde, Kayseri ağzı kelimelere ve
malar, şaka ve espriler de manilerle dile Kayseri’deki sosyal hayattan izlere rast-
getirilir. lanmaktadır:

Adana asmasıyım Arıstakta takır makır
Nazilli basmasıyım Zannedersin hali dokur
Anne doktor getirme İncecikten Kuran okur
Ben halı hastasıyım Hafız olmuş küçük sıçan (Fare)

Ay gidiyor gidiyor Başı belalı, etrafı karalı
Gözüm ayı güdüyor Hep alnı ak, suları pak (Erciyes)
Tilki suratlı Şaban
Halı tımar ediyor Sürdüm pustu çektim kustu (Kahve),