Page 92 - Halil Edhem
P. 92
162 KAYSERø ùEHRø 85 78
ERETNAOöULLARI DEVRø
XIX
Köúk Medrese: YukarÕda adÕ geçen Döner Kümbed’in anlatÕlmasÕ dolayÕsÕyla,
bu yerin tarihçe bilinen Meúhed OvasÕ olmasÕ gerekti÷ini öne sürmüútük. Bu ovada
az yüksek bazÕ tepeler vardÕr ki, onlardan birine «Köúk Da÷Õ» adÕ verilir. KadÕ
260
Burhaneddin Tarihi olan Esterâbâdî’nin Bezm ü Rezm adlÕ eserinde , «Kasr
SahrasÕ/Köúk OvasÕ» adÕ verilen yerde Köúk Da÷Õ’nÕn önü, bundan dolayÕ «Meúhed
OvasÕ» denilen ovanÕn di÷er bir adÕ olmasÕ gerekir. øúte adÕ geçen Köúk Da÷Õ’nda
bulunup, sivri külâhÕ ile çok uzaktan görülebilen bu bina, «Köúk Medrese» adÕyla
anÕlÕr (Resim 15). Kesiti kare úeklinde olup, kenarlarÕ aúa÷Õ yukarÕ otuz metredir.
Kuzeye açÕlan bir kapÕdan içeri girilir. OrtasÕ açÕk bir holü olup, dört tarafÕnda aúa÷Õ
yukarÕ yedi metre yükseklikte ve dört metre eninde ve üstleri tonoslarla örtülü ve
fakat önleri açÕk bodrum gibi, on beú kadar oda vardÕr ki, bunlar da birbirine birer
kapÕ ile ba÷lÕdÕr. Bu tonoslarÕn ortasÕnda oturmaya ait odalar olabilir. Fakat bugün
bundan hiç iz kalmamÕútÕr. Avlunun ortasÕnda sarÕmtÕrak kesme taútan yapÕlmÕú
sekizgen úeklinde ve yukarÕsÕ konik bir külâh ile örtülü bir türbe görülür. Eskiden
beri kümbedler için geçerli olan usule uyarak, bu bina kare úeklinde bir kâide
üzerine konulmuútur ki, bunun üst kenarÕ bir sÕra mukarnaslarla süslenmiútir (Resim
16).
Büyük kapÕnÕn tam karúÕsÕnda olan türbe kapÕsÕna altÕ basamaklÕ çifte bir
merdivenle çÕkÕlÕr. Merdiven boúlu÷unun altÕnda mezar bodrumuna inmeye yarayan
bir kapÕ görülür. Fakat bu kapalÕdÕr. Türbenin kapÕsÕ sekizgenin yüzlerinden birini
kaplayÕp, yalnÕz yarÕsÕma kadar, fakat çok sâde bir úekilde geometrik úekillerle
iúlenmiútir. Di÷er yüzlerinin her birinde, birer kemer iúaretlenmiútir. Türbenin iki
adet penceresi vardÕr. Sekizgenin üst kenarÕnda Bakara Sûresi’nden «Amene’r-
Resûlü» Âyet-i Kerimesi yazÕlmÕútÕr. Türbe kapÕsÕnÕn kemerinin sa÷ tarafÕndaki
direk baúlÕ÷ÕnÕn üstünde mimarÕn adÕ olmak üzere; «Ferra o÷lu yaptÕ» gibi bir söz
260 Ayasofya Ktp. de yazma, nu: 3465. [Türkiyat Enstitüsü núr. østanbul 1928, s. 23]. Bkz. Aziz b.
Erdeúir-i Esterebâdî, Bezm u Rezm (E÷lence ve Savaú), Çeviren: Mürsel Öztürk, Ankara 1990, s. 332’de
“Meúhed” ve “Meúhed-i ùerif”i : Kerbela olarak gösterir. Halil Edhem, Kayseri ile Talas arasÕndaki
mezarlÕklarÕn, kümbedlerin ve türbelerin bulundu÷u geniú bir ovaya “Meúhed OvasÕ” der. Mehmet
ÇayÕrda÷ ise a.g.e., s. 85, 87’de Meúhed OvasÕnÕ Keykubadiyye’ye yakÕn Erkilet önü olarak
de÷erlendiriyor. (K.G.)