Page 98 - Halil Edhem
P. 98
KAYSERø ùEHRø 167 83 168 KAYSERø ùEHRø 91 84
XXI ϭήδ̡ ϰϠϋ ήϴϣϻ ΪϬθϣ άϫ (˺
ΔϳΎϤόΒγϭ ϦϴδϤΧ ϭ ϯΪΣ ΔϨγ ϰϓ (˻
Eretnao÷ullarÕ ZamanÕ-Emîr Erdo÷muú Türbesi, 749(l348): Buraya,
Kayseri’de «Tatarhâniler» Türbesi derler. AynÕ mezarlÕk içinde kubbeli yeni bir
281
binadÕr . KapÕ üzerinde küçük mermer levhaya yazÕlmÕú kitabesinin Türkçesi Türbenin içinde iki tane mermer mezar bulunup, üstlerinde Âyet-i Kerimeler
úöyledir: «BurasÕ Emîr Erdo÷muú’un úehitli÷idir. 749(1348) yÕlÕ aylarÕnda.». Metni yazÕlÕdÕr. Bu mezarlardan birinin baú ucunda dört satÕr olarak: «BurasÕ, merhum,
aúa÷Õdaki gibidir: saadetli Emîr Piúrev diye tanÕnan Ömer o÷lu Ali’nin -Allah rahmet eylesin-
kabridir» Metni:
ζϤ ϏΩέ ήϴϣϻΪϬθϣ άϫ (˺
ΔϳΎϤόΒγ ϭ ϦϴόΑέϭ ϊδΗ ΔϨγ έϮϬη ϰϓ (˻
ௌ ϪϤΣέ ϭήθΑ | ϑϭήόϤϟήϤϋ ϦΑ ϰϠϋ | Ϊϴόδϟ ϡϮΣήϤϟήϴϣ ϻ | ήΒϗ άϫ
Kitabenin tarihine göre, Eretnao÷ullarÕ zamanÕna ait olup, belki Melik Eretna’nÕn
emirlerinden biri olmasÕ yakÕn ihtimaldir. Fakat, buna ait de hiç bilgi bulamadÕk. ve ayak ucunda «Mubarek Ramazan ayÕnÕn yarÕsÕnda 750 (27 KasÕm 1349)
Evliyâ Çelebi Seyahatname’sinde (c. 3, s. 186), Kayseri’deki «kemale ermiúlerin ve yÕlÕnda (öldü)» Metni:
büyük velilerin mezarlarÕ» konusunda «Eú-ùeyh Molla Tatar»‘Õ anÕp, fetva
282
kitaplarÕndan «Tatarhânîye» adlÕ güzel kitabÕn yazarÕdÕr diyor . ͿΎϬϤΣέ ϭήθΑ | ϑϭήόϤϟ ήϤϋ Ϧϣ ϒμϨ ϟ ϰϓ | ϰϓϮϧ
283
Tatarhânîler Türbesi’ne, buna bitiúik olan «Burhâneddin» Türbesi’nden girilir . yazÕlÕdÕr.
Fakat, bunun ayrÕca bir kitabesi yoktur. Burada «Tirmizli âlîm Seyyîd
Burhâneddin»‘in gömülü bulundu÷u söylenir. NiúancÕ Mehmed Paúa Tarihi’nde (s. Di÷er mezarÕn baú ucundaki taúta «BurasÕ Merhum Mîr Rahtay (?)’Õn kabridir -
108), adÕ geçen için «Mevlâna Bahâeddin Veled’in elinde yetiúmiúlerdir ve mübârek Allah kabrini nur etsin-» yazÕlÕdÕr. Metni:
mezarÕ zaferler yurdu olan Kayseri’dedir» diyor ki, bu bilgileri Nefahâtü’l-Üns
284
tercümesi (s. 514)’den almÕú olacaktÕr . ϩήΒϗ ௌ | έ˷Ϯϧ (ˮ) ϯΎΘΧέ ϥϮΒϠΑ ήϴϣ ϡϮΣήϤϟ | ήΒϗ άϫ
XXII Bir tarihi içine almasÕ gereken ayak ucu taúÕ kaybolmuútur.
285
Eretnao÷ullarÕ ZamanÕ-Emîr Ali Türbesi, 751(1350): AynÕ mezarlÕk içinde Türbenin Emîr Ali’nin ölümünden bir yÕl sonra, yapÕlmÕú oldu÷u tarihinden
ve HisarlÕk (HisarcÕk) yolu üzerinde bulunan bu türbeye «Piúrev Ali Türbesi» de anlaúÕlÕyor. Bu adamÕn kim oldu÷unu araútÕramadÕk. Ora halkÕ arasÕnda,
diyorlar. Kesiti dörtgen úeklinde olup, üstü tonosla örtülüdür. Güneye balkan duvarÕ KaramanlÕlar zamanÕnda Kayseri Vâlisi bulundu÷u söylenir. Gerçekten Alâeddin
286
yÕkÕlmÕútÕr . KapÕsÕnÕn üzerinde mermer levhaya yazÕlan iki satÕr kitabesinin Eretna’nÕn Karamano÷ullarÕyla zaman zaman savaú durumunda bulundu÷u
Türkçesi úöyledir: BurasÕ Emîr Ali Piúrev’in úehitli÷idir. 751(1350) yÕlÕnda.» Metni tarihlerden anlaúÕlÕrsa da, KaramanlÕlarÕn bu zamanlarda geçici de olsa Kayseri’yi
aúa÷Õdaki gibidir: ele geçirdiklerini gösteren hiçbir kayda rastlayamadÕk.
281 Bugün, mezarlÕ÷Õn do÷u kÕyÕsÕnda bulunmaktadÕr (K.G. ).
282 Tatarhâniye fetvalarÕ adÕyla tanÕnan kitabÕn adÕ Zadü’l-Müsâfir (yolcunun azÕ÷Õ) ve yazarÕ Âlim
bin Alae’l-Hanefî oldu÷unu ve bunun 286 (899)’da öldü÷ünü Kâtib Çelebi, Keúfü’z-Zünun’da söylüyor.
283 Bugün, adÕ geçen türbeye güneydeki kapÕsÕndan girilmektedir (K.G.).
284 Evliyâ Çelebi Seyahatnâme’sinde (c. 3, s. 186), adÕ geçenin 774(1372)’de öldü÷ünü söylüyor.
Hâlbuki, kendisi Hz. Mevlâna’nÕn ça÷daúÕ oldu÷undan bunda bir yanlÕúlÕk olsa gerekir. Eflâki’nin
MenâkÕbü’l-Ârifin adlÕ eserinde (Kale KapÕsÕ Mevlevîhânesi Ktp’de yazma, nu: 321, vr. 8), Hz.
Mevlâna’nÕn babasÕ «Sultanü’l-ûlema» 18 Rebiyülâhir 628 (23 ùubat 1221)’de ölümünden kÕrk gün
sonra, Belh’den hareketle Konya’ya geldi÷i ve Mevlâna ile dokuz yÕl kaldÕktan sonra, Kayseri’ye
gelmekle, orada iste÷iyle yerleúti÷ini ve öldü÷ünü ve o zaman Kayseri’de SelçuklularÕn vâlisi bulunan
Sâhib ùemseddin øsfahânî tarafÕndan cenaze töreninin yapÕldÕ÷Õ, mezarÕnÕn üzeri örtüldü÷ü halde, birkaç
gün sonra yÕkÕlmÕú ve bu defa üzerine, kubbe yapÕldÕ÷Õ ve fakat bunun da yÕkÕldÕ÷Õ, ifade ediliyor.
Mesnevîhan Mehmed Dede de, SevâkÕb tercümesinde (aynÕ kütüphanede yazma, nu: 277, vr. 14), «Sahib
ùemseddin øsfahânî’ye ölü sahibi olarak, bütün halk baúsa÷lÕ÷Õ dilediler» diyor. Devletúah Teskiresi’nde
(Bombay baskÕsÕ, 1317, s. 86), ve ondan tercüme, Sefinetü’ú-ùuara da (Matbaay-Õ Âmire, 1259, s, 12),
ùam’da öldü÷ünü yazÕyor.
285 Bugün mezarlÕk içinde olmayÕp, Kartal semtinde úehitli÷in batÕsÕnda etrafÕ açÕk bir durumdadÕr
(K.G.).
286 Bugün aslÕna uygun bir úekilde onarÕlmÕútÕr (K.G.).