Page 438 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAM / 429 [1389]

kadar Magosa Kalesi’ne kalebend edil- mahkeme tarafından da tescil edilmekte-
meleri ve ikinci bir ferman sadır olma- dir.
dıkça da serbest bırakılmamaları emre- Kaynakça: 63/1 Numaralı Kayseri Şer’iyye
dilmiştir. Uygulama açısından, mahke- Sicili (Lisans öğrencileri tarafından bitirme tezi
menin ihraca dair kararının yerine getiri- olarak hazırlanmıştır.), Kayseri 2001; 67 Numa-
lip getirilmemesinde mahalle ahalisinin ralı Kayseri Şer’iyye Sicili (Lisans öğrencileri
tarafından bitirme tezi olarak hazırlanmıştır.),
önemli rol oynadığı görülmektedir. Me- Kayseri 1995; A. Nazif, Mir’ât (Palamutoğlu);
sela; 1 Şubat 1679 tarihli belgede, Cırla- Ali Aktan , “Osmanlı Belgelerine Göre Kayseri’-
vuk köyünün kethüdası ve ahalisi, Ah- deki Gayrimüslim Tebaanın Durumu”, KYTSB
med adlı kişinin köylerinden ihracına 3 , s. 22; Feda Şamil Arık, “Osmanlılarda Kadılık
dair kendilerine hüccet verilmiş iken bel- Müessesesi”, OTAM, S. 8, Ankara 1999, s.1-72;
ki ıslah-ı nefs olur düşüncesiyle ihraç et- Mehmet Beşirli, Orta Karadeniz Kentleri Tari-
hi I Tokat (1771–1853), Gazi Osman Paşa
memişler, ancak Ahmed’in fitne ve fesa- Üniversitesi Yayını, Tokat 2005; Ahmet Çapar,
dının devam etmesi üzerine, önceki hüc- 61/1 Numaralı Kayseri Şer’iyye Sicili Trans-
cete binaen yeniden ihraç için talepte kripsiyon ve Değerlendirmesi (H.1061/
bulunmuşlardı. Mahalleden ihraç karar- M.1650), ERÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basıl-
ları, Osmanlı toplum hayatının işleyişini mamış Yüksek Lisans tezi), Kayseri 2002; Er-
dinç Demir, 61/2 Numaralı Kayseri Şer’iyye
ve bu bağlamda fert-toplum ilişkisinin Sicili Transkripsiyon ve Değerlendirmesi
hukukî boyutunu ortaya koyması yönüy- (H.1061/M.1650)¸ ERÜ Sosyal Bilimler Enstitü-
le önem arz etmektedir. Meselenin mah- sü, (BasılmamışYüksek Lisans Tezi), Kayseri
kemeye intikal süreci ve şekli değişse de 2002; Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu
mahalleden ihraç kararlarında asıl etken Klasik Çağ (1300–1600), Yapı Kredi Yayınları,
İstanbul 2003. s. 167; İnbaşı, 16.YBKayseri;
mahalle ahalisi olmaktadır. Mahalleden Mehmet Karagöz, “XVI.-XVIII. Yüzyıllarda Kay-
ihraç kararının temelinde yatan nedenle- seri Şehrinin Fizikî Görünümü ve Mahallelerin
rin başında, mahalle sakinlerinin sahip Durumu”, KYTSB , s. 248; Vehbi Kıvanç, 64/1
4
oldukları ahlakî kurallara aykırılık ve gü- Numaralı Kayseri Şer’iyye Sicili (H.1066/
venlik nedenleri gelmektedir. Toplumda M.1655–1656) Transkripsiyon ve Değerlen-
genel kabul görmüş kural ve kaidelerin dirme, ERÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basıl-
mamış Yüksek Lisans tezi), Kayseri 2010, s. 76;
dışına çıkılması ve bu durumun toplu- İlber Ortaylı, Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi,
mun güvenliğini ve huzurunu tehdit ede- Cedit Neşriyat, Ankara 2007, s. 283–87; Hava
cek boyutlara varması, alenilik kazanma- Selçuk, “1651 Yılında Kayseri Kalesinin Kuşatıl-
sı ve nihayet sürekli bir hâl alması da, ması ve Kürd Mehmed Ağa”, SDÜ Fen Edebi-
ortak bir kimliğe sahip mahalleliyi hare- yat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs
2008, Sayı:17, s. 33–40; Hava Selçuk, Şer’iyye
kete sevk eden en önemli etkenler olarak Sicillerine Göre Kayseri Sancağı ve Girit
görülmektedir. Bu bakımdan mahalle a- Seferi’ne Katkısı (1645–1669), Kayseri ve Yö-
halisi, ideal tipin dışında gördükleri ve resi Tarih Araştırmaları Merkezi, Kayseri 2008;
ahlâk, güvenlik vb. gerekçelerle bünye- Gültekin Şen, 69 Nolu Kayseri Şer’iyye Sicili
sinde barındırmayı sakıncalı buldukları Transkripsiyon Ve Değerlendirmesi H. 1069 /
M. 1658–1659, ERÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü
kişileri dışlamada önemli bir kurum ol- (Basılmamış Yüksek Lisans tezi), Kayseri 1996;
ma özelliğini arz etmektedir. Bu dışlama Özen Tok, “Kadı Sicilleri Işığında Osmanlı Şeh-
ise hukukî bir çerçeve dâhilinde yürütül- rindeki Mahalleden İhraç Kararlarında Mahalle
mektedir. Ayrıca, mahalleden ihraç ka- Ahalisinin Rolü (XVII. ve XVIII. Yüzyıllarda
rarları Osmanlı ceza hukukuyla ilgili Kayseri Örneği)”, Erciyes Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 18 Yıl: 2005/1, s.
olarak kadı sicillerine yansıyan en bariz 155–173; Özen Tok, “ Osmanlı Şehrinde Mülkün
hükümlerdendir. Zira Osmanlı mahke- Kullanımında Çevre Düzeni ve Kamu Hukuku-
melerinde verilen mahkûmiyet hükümle- na Riayet (XVII. Yüzyıl Kayseri Örneği)”,
rinin neredeyse tamamında cezanın be- KYTSB ; Rıdvan Yurtlak, 66/1 Nolu Kayseri
4
lirtilmemiş olmasına karşılık mahalleden Şer’iyye Sicili Transkripsiyon Ve Değerlen-
ihraç, sû-i hâl ve benzeri suçların, mahal- dirmesi H.1067 / M. 1657, ERÜ Sosyal Bilim-
ler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans tezi),
leli tarafından kararlaştırılmış bir karşılığı Kayseri 1998.
olarak mahkemeye intikal etmekte ve HAVA SELÇUK