Page 67 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1018] 58 / HAL KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

da mümkündür. “Galice Potinli Gelin”, bir oyun olmuş, Adana halk oyunları
“Ayşe’m”, “Çoban Leyli”, “Ibrık Sıra Bu arasında yerini almıştır. Halil Atılgan’ın
Sıra Güzeller”, “Pınarbaşı Güzelleri”, Çukurova gelin ağlatma türküsü olarak
“Eminem (Kürt Emine)”, “Bünyan Ağır- gördüğü bu oyun ve türküyü Kayseri’de
laması”, “Cuvaramın İncesi”, “Gara Ko- de çok yaygın bir şekilde görüyoruz. Kay-
yun”, “Çorap Bağım İncecik”, “Hey seri’de Develioğlu adını alan bu türkü-
Hümbekler Hümbekler”, “Sabah Güne- nün öyküsü kısaca şu şekildedir:
şi”, “Şu Dünyada Üç Şey Var Sevilir”, Avşarların Bakır Dağı ve Erciyes*’e yayla-
“Sıktırma Halayı” gibi oyunlar kadın er- ya çıktıkları bir dönemde, genç kızın ba-
kek ilişkilerini konu alırken; “Kalkan- basının iş yaptığı, samimi arkadaşı olan
Bıçak”, “Kasap (Köroğlu)”, “Sinsin” çar- bir Develi Beyi, onu daha körpe iken oğ-
pışma ve savaşları; “Ağ Buğdayım Sersin- luna istemiştir. Genç kız olduğu zaman
ler”, “Kirman”, “Kasap”, “Omuz Halayı onu oğluna alacaktır. Babası da Develi
(Oduncular Dağdan Odun İndirir)”, “Ar- Beyini kıramayarak “tamam” deyip söz
palar Ekiliyor” iş ve günlük hayatı konu vermiştir. Aradan yıllar geçer, artık iki
almaktadır. Ayrıca “Ala Çayır Kurna çocuk büyümüş ve evlilik çağına gelmiş-
Kurna”, “Çamdan Sakız Akıyor”, “Fındı- lerdir. Develi Beyi, Pınarbaşılı arkadaşın-
ğım”, “Karanfilli”, “Karanfilim Muşta dan verdiği sözünü tutmasını ister. Genç
Muşta”, “Pekmez”, “Gara Koyun”, “Kar- kızın gönlü alınmadan, genç kız Develi
tal”, “Topal Serçe”, “Ağ Buğdayım”, Beyinin oğluna verilir.
“Gezbeli” ürün-bitki-hayvan ve ırmak-
dağ-ova adları taşıyan oyunlar arasında Develioğlu’nun inadı
yer almaktadır. Bunların yanında, yöre- Keklik gafese dünedi
mizde Türk boylarının adını taşıyan o- Vermen beni Develi’ye
yunlar ile kişi ve yer adı taşıyan oyunlar El âlem sizi gınadı
da mevcuttur. Çabukluk derecesine göre
ağır oynanan oyunlarda sıçrama, sekme, Gelenekler görenekler yerine getirilir,
hoplama, yeldirme gibi hareketler yer al- düğün dernek kurulur, iki genç birbiriyle
maz. Ağırlama adını verdiğimiz bu oyun- evlendirilir. Gelin, o zamanın en iyi ula-
ların türküleri, oynanış şekilleri ve öykü- şım aracı olan atlarla Develi’ye götürü-
leri şunlardır: lür. Fakat o zamana göre gurbet sayılan
Develi, genç kız için ailesinden uzak, zor
Develioğlu günlerin başlayacağı bir diyar olmuştur.
Türkünün hikâyesinden de anlaşılabile- Öyle ki bu uzak diyara düşmektense,
ceği gibi, aslında bir ağıt olan Develioğ- emmilerinin oğullarına bile varmayı dile-
lu, sonradan oyunlaştırılmıştır. Adana miştir
yöresinde de halk oyunu olarak oynanan
bu oyun hakkında Halil Atılgan şu açıkla- Baba gızın çok muydu
mayı yapmıştır: “Baba kızın çok muydu / Bir gız sana yük müydü
Bir kız sana yük müydü” diye başlayan Gırılası emmilerim
Çukurova’nın meşhur gelin ağlatma tür- Heç oğlunuz yok muydu
küsü de halk oyunu olarak karşımıza
çıkmaktadır. Gelin ağlatırken söylenen Genç kız gelin olduktan sonra onun için
bir türküdür. Ne yazık ki bu da türkülü hayatın gerçek acıları başlamış, etrafında
derdini anlatacak, sırdaşı olacak, gerekti-
ğinde ona yardım edecek bir kimse dahi
bulamayarak, tüm bu acılarını babasına
ve ailesine sitem ederek ağıda dökmüş-
tür.
Genç kız, gelenek ve göreneklere göre
Develioğlu Oyunu notası (H. Yüksel Arşivi) davranarak gelinlik etmektedir. Kayınba-