Page 95 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1046] 86 / HAM KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

kek evi ise öğleye yakın gider. Kız evi er- fetler ya da bindallı giyerek şarkılar ve
kek evine temiz görünmek için erkek evi türkülerle sıcaklığa geçerler. Sıcaklığa gi-
gelmeden yıkanır. rişte kayınvalide, görümce ve eltiler ön-
Soyunmalık bölümünde gelinin oturaca- de, gelin arkada yer alır. Erkek evine özel
ğı yere taht hazırlanır. Bu tahtın arkasın- bir kurna ayrılır ve bu kurnanın suyu ka-
daki duvara ise bir halı asılır. Tam orta- yınvalide natıra bahşiş verinceye kadar
sında yer alan üst kısma da ayna yerleşti- açılmaz. Kayınvalide natıra bahşiş verip
rilir. Asılı olan halının üzerine bir ip geri- musluğu açtırır. Gelin bu kurnada ilk
lerek bu ipin bir kısmına kız evinden oğ- önce kayınvalidesini yıkayarak görümce
lan evine, natıra ve hamamcıya gelen he- ve eltiden aldığı havluyu kayınvalidenin
diyeler, diğer tarafına da erkek evinden sırtına verir. Sonrasında da kayınvalide-
natır ve hamamcıya gelen hediyeler asılır. nin ayaklarına su döker, giymesi için na-
Bu hediyeler genellikle terlik, gecelik, liyi (tahta terlik, takunya) verip ardından
havlu ve elbiselik kumaşlardan oluşur. kayınvalideyi soyunmalığa götürür. Ge-
Hamam çıkışında herkes kendine gelen lin orada kayınvalidesinin elini öper. Da-
hediyeyi alarak çıkar. ha sonra da erkek ailesinin diğer yakınla-
Hamama gelin için bir sandalye konulur rını, görümce ve eltisini yıkar. Kız tarafı,
ve bu sandalyenin üzerine erkek evinin bu işlemler bittikten sonra gelini kurna-
getireceği dantelli bir örtü serilir. Erkek dan alarak türkülerle göbek taşına götü-
evinin en yakınları gelinin sandalyesinin rür. Ortaya bir sandalye konulur ve gelin
yanına otururlar. Kız evinden gelenler ise oraya oturur, asla yere oturtulmaz. Gelin
tam karşısına hamamın girişinde oturur- göbek taşına geldikten sonra, kız ailesi
lar. Gelen her davetliyi aileler birbirleri- yakınları sırayla gelini yıkar. Burada kız
ne tanıştırırlar. Ayrıca gelin, bütün davet- evinden yakınlar, sepet ya da önlüklerine
lileri ayağa kalkarak selamlar. koydukları yiyecek ve içecekleri dağıtır.
Gelinin üzerinde gece elbisesi (abiye) Dağıtılan ikramlar çemen ekmek, turşu,
vardır ve davetliler geldikten sonra san- kuru kayısı, kuru erik, dut kurusu, üzüm
kurusu mevsimine göre meyveler, simit
dalyenin üzerine çıkarak soyunmaya baş- ve gazoz olabilir. Gelin, kız ailesi tarafın-
lar. Gelin kendisine daha önceden alın- dan yıkandıktan sonra havlusunu alarak
mış olan altınlarının hepsini de takmıştır soyunmalığa döner ve büyüklerin elini
ve hamamda ilk olarak bu altınlar çıkarı- tekrar öper.
lır. Çıkarılan altınlar bir keseye konula- Hamamda gençler kombinezon, yaşlılar
rak hamamcıya teslim edilir. Gelin, üze- ise peştamal giyer. Gelin ise ipeksi ku-
rinde iç çamaşır ve kombinezon kalana maştan ve canlı renklerden oluşan bir
kadar soyunmaya devam eder. peştamal giyer. Erkek tarafı kız evine dü-
Gelin tahttayken ud, darbuka ve tef gibi zenek gönderir; kız tarafı ise gümüş na-
çalgılarla Gesi Bağları*, Hunat Mahal- lın, fildişinden gümüş tarak, lif, kese ve
lesi, Yârim İstanbul’u Mesken mi Tut- gümüş tas verir. Gençler, gümüş nalın ve
tun, Germir Yolları ve Asmalarda Kol tas kullanır. Hamamda kullanılan iki tür-
Uzatmış türküleri söylenir; Harmandalı lü tas vardır: birinin ağız kısmı geniş,
ve Misket Havası çalınarak gelinle bir- yüksekliği kısa; diğerinin ise ağız kısmı
likte oynanır ve erkek evinden gelin ile dar, alt kısma doğru geniş olduğu görü-
birlikte oynayan kişilerin üzerlerine pa- lür. Bu tasın ağız kısmı dışa dönüktür.
ralar saçılır. Erkek evinin, gelinin oynar- Kız evi hamamın bitiminde bütün davet-
ken başına attığı para hamamcıya kalır. lileri yolcu eder ve herkes gidene kadar
Damadın annesi, gelinine ve arkadaşları- hamamda bekler. Hamamcıya, geline se-
na ve erkek evi gençlerine, büzgülü, askı- rilen yolluk ile birlikte elbiselik, eşarp ve
sız, hamam içinde giyilecek (peştamal yazma gibi hediyeler verilir. Kız evi çeyiz
yerine) kıyafetler hazırlatır. Oyunlardan yaparken hamamcıya da bohça hazırlar.
sonra gelin kız ve arkadaşları özel kıya- Bu bohçada elbiselik, havlu, çamaşır,