Page 160 - kayseri-medeniyetlerin-besigi
P. 160
KAYSERİ | MEDENİYETLERİN BEŞİĞİ
160
KAYSERI | CRADLE OF CIVILIZATION
Erciyes Dağı’nın kuzey yamacının eskiden ormanlarla kaplı olma- thickness of the shell is only forty–five kilometers and under this there is
sına rağmen, şimdi bu zenginlik kaynağından mahrum oluşunun a fiery material in the form of melt and jelly, the output and accumulation
nedenini, dağın yüzeyinde toprak olmamasına bağlar. “Küçük Asya’nın of this mass that has made this mountain have reduced the thickness of
her tarafında olduğu gibi, ahalinin tahribatı ve ormanların gayet fena the shell part at that point. For this reason, Kayseri city has always been
idare edilmesine bağlamaktadır. exposed to earthquakes, sometimes it is a place that has suffered great
Texier, Erciyes Dağı’nın jeolojik yapısı hakkında şu bilgileri ver- damages and devastation. It is said “The reason for the earthquakes in
mektedir: Kayseri is that Erciyes is a volcano.”
Erciyes Dağı on kilometrekarelik bir alanı kaplar. Buna nazaran Texier wanted to go to the Erciyes mountain, but the reluctance of
mesafesi Ali Dağı’ndan İncesu’ya otuz iki, Kayseri’den Everek’e otuz altı the Greeks and Armenians in this regard gave up on the ground, but he
kilometredir. Kayseri tarafından bakıldığında, Erciyes Dağı çift tepeli gibi also envied the climbs of Hamilton and Tchihatcheff that came to the
ve üçte ikisinden yukarı kısmı daima karlı gözükür. Dağın kaidesi tüf mountain.
ve yumuşak cins lav taşlarından müteşekkildir. Yukarı doğru çıkılmaya He placed the engravings of Erciyes drawn from the castle on the
başlayınca sel çukurlarında, yukarı kısımların sonradan çıkma taşlardan 540 page of the travel book.
th
teşekkül ettiğini gösterir. Bazalt ve porfir kitleleri görülür. Kuzey tarafta
Ali Dağı, Erciyes’ten geniş bir vadi ile ayrılmıştır. Yüksekliği zeminden HELMUTH VON MOLTKE
itibaren dört yüz metreyi geçmez. Porfir teşekkülü o kadar sıktır ki, en Helmuth von Moltke, a German national officer, was a person who
ufak bir bitki ancak ilkbahar başlarında biraz tutunabilmektedir. Bu loves history and travel. He traveled to Southeastern Europe in 1835,
yamacın bütün suları toplanarak, bir derecik halinde Kayseri Ovası’nı after seeing Northern Italy, and Southern Germany and came to Turkey
sular ve Sarımsak Çayı’na akar. Daha yukarıdaki bir kol, Surp Garabet’den in the meantime. According to the trip program, he was going to stay
geçerek gelmekte ve Paşa Deresi adını almaktadır. one week in Istanbul but he could not leave Istanbul and Anatolia. Sultan
1 Ağustos 1835 günü, güneşin doğuşundan iki saat önce, Kayseri’de II. Mahmud, who wanted to innovate in the army, demanded him from
bir deprem olmuş, bir çok ev ve minare yıkılmış, yedi yüz kişi hayatını Prusya as a teacher–consultant, and so Moltke was appointed to the
kaybetmiştir. Yeryüzünün sağlam halde, kabuğunun kalınlığının ancak Turkish army in Turkey to organize the troops.
kırk beş kilometre olması ve bunun altında eriyik ve pelte halinde ateşli During his four years in Turkey, he traveled a lot and got his impressions
maddeler bulunması itibariyle, bu dağı terkip eden büyük kütlenin noted. The letters he sent to his relatives were published later. The works
böyle çıkışı ve toplanışı, yer kabuğunun o noktada kabuk kısmının are not only reports that provide military information, but also historical
kalınlığını gereği gibi azaltmıştır. Bu nedenle Kayseri şehri, daima zel- and geographical areas and information on social life and natural beauties.
zelelere maruz kalmış, bazen büyük zararlara ve tahribata duçar olmuş Traveler; On November 7, 1838 came to Kayseri. “One of the most
bir yerdir” diyerek, Kayseri’deki depremlerin nedenini, Erciyes’in bir beautiful cities in Turkey,” he stayed in Kayseri for a day. When he first
yanardağ olmasına bağlamaktadır. saw the Erciyes mountain with a clear sky, he said, “The great Erciyes giant
Texier, Erciyes Dağı’na çıkmak istemiş ama Rum ve Ermeniler’in bu is before us.” Moltke expresses that no person can climed to Erciyes until
konudaki isteksizlikleri yüzünden vazgeçmiş ama dağa çıkan Hamilton now and that this giant can be seen even from Konya which is fifty hours
ve Çihaçov’un tırmanışlarından da imrenerek bahsetmektedir. away. Moltke, who likened Mount of Erciyes, which he described in detail,
Kale üzerinden çizilmiş Erciyes fonlu gravürü seyahatnamesinin to a tremendous pyramid with a fork separated from the hill, writes:
540. sayfasına yerleştirmiştir. “The next day, in the morning, the crowds of clouds settled, and the great
Erciyes giant stood up against me. He was wearing a brand new white dress
HELMUTH VON MOLTKE at night. This dress was now in the low and the sun that she had seen in her
Alman uyruklu bir subay olan Helmuth von Moltke, tarihi araştır- face had the color of a myrtle. Until now, no person have been able to reach
maları ve seyahati seven bir insandı. Güney Almanya ve Kuzey İtalya’yı the steep hills of the white cone, even in the hottest times of summer. This
gördükten sonra 1835 yılında Güneydoğu Avrupa’ya seyahet etti ve bu mountain shape is extremely beautiful. The Sarp Hill is divided into three
arada Türkiye’ye geldi. Gezi programına göre İstanbul’da bir hafta kala- forks, which are covered with snow. This enormous pyramid is surrounded
cakken, İstanbul ve Anadolu’dan ayrılamadı. Orduda yenilik yapmak by a lot of round hills with very steep slopes all around. The area around
isteyen Sultan II. Mahmud onu Prusya’dan öğretmen–müşavir olarak Erciyes Mount is covered with vast vineyards and merges with a plain through
istedi ve böylece Moltke Türk Ordusu’nun teşkilatını ve birliklerini which Kayseri ascends with dome and minarets. Kayseri is one of the most
düzenlemek için Türkiye’de görevlendirilmiş oldu. beautiful cities in Turkey. Though the roads here are narrow and dirty, but
Türkiye’de bulunduğu dört yıl içinde çok seyahat etti ve izlenimlerini the houses have a cute appearance. These are made of the most beautiful
kaleme aldı. Yakınlarına gönderdiği mektuplar, sonradan yayınlanmış- sand. The windows and doors are artistically shaped.”
tır. Eserler sadece askeri bilgiler veren raporlar değil, aynı zamanda