Page 160 - kayseri-medeniyetlerin-besigi
P. 160

KAYSERİ | MEDENİYETLERİN BEŞİĞİ
                160
                      KAYSERI | CRADLE OF CIVILIZATION


                   Erciyes Dağı’nın kuzey yamacının eskiden ormanlarla kaplı olma-    thickness of the shell is only forty–five kilometers and under this there is
               sına rağmen, şimdi bu zenginlik kaynağından mahrum oluşunun            a fiery material in the form of melt and jelly, the output and accumulation
               nedenini, dağın yüzeyinde toprak olmamasına bağlar. “Küçük Asya’nın    of this mass that has made this mountain have reduced the thickness of
               her tarafında olduğu gibi, ahalinin tahribatı ve ormanların gayet fena   the shell part at that point. For this reason, Kayseri city has always been
               idare edilmesine bağlamaktadır.                                        exposed to earthquakes, sometimes it is a place that has suffered great
                   Texier, Erciyes Dağı’nın jeolojik yapısı hakkında şu bilgileri ver-  damages and devastation. It is said “The reason for the earthquakes in
               mektedir:                                                              Kayseri is that Erciyes is a volcano.”
                   Erciyes Dağı on kilometrekarelik bir alanı kaplar. Buna nazaran        Texier wanted to go to the Erciyes mountain, but the reluctance of
               mesafesi Ali Dağı’ndan İncesu’ya otuz iki, Kayseri’den Everek’e otuz altı   the Greeks and Armenians in this regard gave up on the ground, but he
               kilometredir. Kayseri tarafından bakıldığında, Erciyes Dağı çift tepeli gibi   also envied the climbs of Hamilton and Tchihatcheff that came to the
               ve üçte ikisinden yukarı kısmı daima karlı gözükür. Dağın kaidesi tüf   mountain.
               ve yumuşak cins lav taşlarından müteşekkildir. Yukarı doğru çıkılmaya      He placed the engravings of Erciyes drawn from the castle on the
               başlayınca sel çukurlarında, yukarı kısımların sonradan çıkma taşlardan   540  page of the travel book.
                                                                                         th
               teşekkül ettiğini gösterir. Bazalt ve porfir kitleleri görülür. Kuzey tarafta
               Ali Dağı, Erciyes’ten geniş bir vadi ile ayrılmıştır. Yüksekliği zeminden   HELMUTH VON MOLTKE
               itibaren dört yüz metreyi geçmez. Porfir teşekkülü o kadar sıktır ki, en   Helmuth von Moltke, a German national officer, was a person who
               ufak bir bitki ancak ilkbahar başlarında biraz tutunabilmektedir. Bu   loves history and travel. He traveled to Southeastern Europe in 1835,
               yamacın bütün suları toplanarak, bir derecik halinde Kayseri Ovası’nı   after seeing Northern Italy, and Southern Germany and came to Turkey
               sular ve Sarımsak Çayı’na akar. Daha yukarıdaki bir kol, Surp Garabet’den   in the meantime. According to the trip program, he was going to stay
               geçerek gelmekte ve Paşa Deresi adını almaktadır.                      one week in Istanbul but he could not leave Istanbul and Anatolia. Sultan
                   1 Ağustos 1835 günü, güneşin doğuşundan iki saat önce, Kayseri’de   II. Mahmud, who wanted to innovate in the army, demanded him from
               bir deprem olmuş, bir çok ev ve minare yıkılmış, yedi yüz kişi hayatını   Prusya as a teacher–consultant, and so Moltke was appointed to the
               kaybetmiştir. Yeryüzünün sağlam halde, kabuğunun kalınlığının ancak    Turkish army in Turkey to organize the troops.
               kırk beş kilometre olması ve bunun altında eriyik ve pelte halinde ateşli   During his four years in Turkey, he traveled a lot and got his impressions
               maddeler bulunması itibariyle, bu dağı terkip eden büyük kütlenin      noted. The letters he sent to his relatives were published later. The works
               böyle çıkışı ve toplanışı, yer kabuğunun o noktada kabuk kısmının      are not only reports that provide military information, but also historical
               kalınlığını gereği gibi azaltmıştır. Bu nedenle Kayseri şehri, daima zel-  and geographical areas and information on social life and natural beauties.
               zelelere maruz kalmış, bazen büyük zararlara ve tahribata duçar olmuş      Traveler; On November 7, 1838 came to Kayseri. “One of the most
               bir yerdir” diyerek, Kayseri’deki depremlerin nedenini, Erciyes’in bir   beautiful cities in Turkey,” he stayed in Kayseri for a day. When he first
               yanardağ olmasına bağlamaktadır.                                       saw the Erciyes mountain with a clear sky, he said, “The great Erciyes giant
                   Texier, Erciyes Dağı’na çıkmak istemiş ama Rum ve Ermeniler’in bu   is before us.” Moltke expresses that no person can climed to Erciyes until
               konudaki isteksizlikleri yüzünden vazgeçmiş ama dağa çıkan Hamilton    now and that this giant can be seen even from Konya which is fifty hours
               ve Çihaçov’un tırmanışlarından da imrenerek bahsetmektedir.            away. Moltke, who likened Mount of Erciyes, which he described in detail,
                   Kale üzerinden çizilmiş Erciyes fonlu gravürü seyahatnamesinin     to a tremendous pyramid with a fork separated from the hill, writes:
               540. sayfasına yerleştirmiştir.                                            “The next day, in the morning, the crowds of clouds settled, and the great
                                                                                      Erciyes giant stood up against me. He was wearing a brand new white dress
                   HELMUTH VON MOLTKE                                                 at night. This dress was now in the low and the sun that she had seen in her
                   Alman uyruklu bir subay olan Helmuth von Moltke, tarihi araştır-   face had the color of a myrtle. Until now, no person have been able to reach
               maları ve seyahati seven bir insandı. Güney Almanya ve Kuzey İtalya’yı   the steep hills of the white cone, even in the hottest times of summer. This
               gördükten sonra 1835 yılında Güneydoğu Avrupa’ya seyahet etti ve bu    mountain shape is extremely beautiful. The Sarp Hill is divided into three
               arada Türkiye’ye geldi. Gezi programına göre İstanbul’da bir hafta kala-  forks, which are covered with snow. This enormous pyramid is surrounded
               cakken, İstanbul ve Anadolu’dan ayrılamadı. Orduda yenilik yapmak      by a lot of round hills with very steep slopes all around. The area around
               isteyen Sultan II. Mahmud onu Prusya’dan öğretmen–müşavir olarak       Erciyes Mount is covered with vast vineyards and merges with a plain through
               istedi ve böylece Moltke Türk Ordusu’nun teşkilatını ve birliklerini   which Kayseri ascends with dome and minarets. Kayseri is one of the most
               düzenlemek için Türkiye’de görevlendirilmiş oldu.                      beautiful cities in Turkey. Though the roads here are narrow and dirty, but
                   Türkiye’de bulunduğu dört yıl içinde çok seyahat etti ve izlenimlerini   the houses have a cute appearance. These are made of the most beautiful
               kaleme aldı. Yakınlarına gönderdiği mektuplar, sonradan yayınlanmış-   sand. The windows and doors are artistically shaped.”
               tır. Eserler sadece askeri bilgiler veren raporlar değil, aynı zamanda
   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164   165