Page 161 - kayseri-medeniyetlerin-besigi

seyyaHların GÖZünDen kayseri | Wıllıam francıs aınsWOrtH 161
KayserI In the eyes of travelers | WIllIam francIs aInsWorth

tarihi ve coğrafi alanlarda ve toplumsal yaşayışları, tabiat güzellikleri WILLIAM FRANCIS AINSWORTH
hakkında bilgiler veren akıcı bir ifade ile ele alınmış yazılardır. Geographical Royal Society member surgeon, geologist William
Seyyah 7 Kasım 1838’de Kayseri’ye gelmiştir. “Türkiye’nin en güzel Francis Ainsworth, has come to Kayseri in 1839 through İncesu like the
şehirlerinden biri.” diye nitelendirdiği Kayseri’de bir gün kalmış, hava- other travelers.
nın açılması ile Erciyes Dağı’nı ilk gördüğünde: “Muazzam Erciyes devi “Very fertile and rich Kayseri valley, has due to the village and the church
karşımıza dikildi.” şeklinde ifade etmiştir. Moltke, Erciyes’e şimdiye of the same name in north is surrounded by Hıdır İlyas Hills, Yılanlı Mountain
kadar hiçbir faninin çıkamadığını, elli saat ötede Konya yakınlarından in west and Sarımsaklı Streams south, formerly the Mount Argaeus and so
bile bu devin görülebildiğini ifade eder. Ayrıntılarıyla anlattığı Erciyes noble that they named Erciyes Mountain has the highest peak of small Asia.
Dağı’nı, tepesi çatala ayrılmış muazzam bir piramide benzeten Moltke, This hill, almost always buried in clouds during the residence in Kayseri, we
seyahatnamesinde şöyle yazar: had the opportunity to see it once by accident. This year's season is snowy
“Ertesi gün sabahleyin bulut perdesi sıyrılınca, muazzam Erciyes devi from the plains up to several hundred feet high, and it becomes impossible
karşımıza dikildi. Geceleyin yepyeni karbeyaz bir elbise giymişti. Bu elbisesi to climb it under these conditions.”
şimdi henüz ufkun ta aşağılarında olduğu halde, yüzünü gördüğü güneşin The English traveler Ainsworth, referring to the interesting claim Texier
erguvan rengini almıştı. Şimdiye kadar hiçbir faniye, onun yazın en sıcak posts; Erciyes Mountain, the top of a castle built by the Romans referring
zamanlarında bile çıkamadığı, beyaz külahının sarp tepelerine erişmek to the possibility that Tiberrus Caesar's castle–residence considers that
nasip olmamıştır. Bu dağın şekli, son derece güzeldir. Sarp tepesi üç çatala the castle should be found in one of the surrounding hills.
ayrılır ve karla örtülüdür. Bu muazzam piramidin çepeçevre etrafı bir sürü,
son derece dik yamaçlı, yuvarlak tepeliklerle çevrilidir. Erciyes Dağı’nın PIERRE DE (VON) TCHIHATCHEFF
etrafı uçsuz bucaksız bağlarla kaplıdır ve içinden Yeni Kayseri’nin kubbe Tchihatcheff, whose official name is Piyotr Aleksandravich Tchihatcheff,
ve minarelerle yükseldiği bir ovayla birleşir. Kayseri, Türkiye’nin en güzel was a nature historian and geologist working in the Russian Embassy of
şehirlerinden biridir. Gerçi yollar burada da dar ve pistir, fakat evlerin sevimli Istanbul in 1845–1848 assigned to study the Turkish language and made
bir görünümü vardır. Bunlar, en güzel kum taşından yapılmıştır. Pencere ve excursions and examinations in various dates. Between 1847 and 1885, he
kapıları sanatlı bir şekilde oymalıdır.” traveled all over Anatolia, including the Bosphorus and Kocaeli Peninsula,

and examined geological structure, animal and vegetation and published
WILLIAM FRANCIS AINSWORTH his review and observations in the 8–volume “Asie Mineure–Small Asia”
Royal Geographical Society (Kraliyet Coğrafya Topluluğu) üyesi work. After this work, Tchihatcheff conducted a topographical survey
cerrah ve jeolog olan William Francis Ainsworth, 1839 tarihinde Kay- on the peninsula of Kocaeli up to the upper reaches of Izmit from Şile
seri’ye diğer seyyahlar gibi İncesu üzerinden gelmiştir. on the Black Sea coast in 1850, and he published his observations in “Le
“Çok mümbit ve zengin olan Kayseri Vadisi, kuzeyden aynı ismi taşı- Bosphore et Constantinople–Istanbul and Boğaziçi”, which produced in
yan bir köy ve kiliseden dolayı Hıdır İlyas denilen alçak tepelerle, batıdan three editions between 1864–1847.
Yılanlı Dağ ve bataklıkla, doğudan alçak tepeler ve Sarımsaklı Çayı’yla ve Tchihatvheff is the first scientist to evaluate the physical geography of
güneyden eski adı Mount Argaeus olan Erciyes Dağı diye isimlendirdikleri Kayseri with a scientific approach and the first traveler to study Anatolia
asil Argaeus Dağı –ki Küçük Asya’nın en yüksek tepesine sahiptir– ile çev- with a modern geologist in mind. After Hamilton, Tchihatcheff climbed
rilidir. Bu tepe, Kayseri’deki ikametgahım esnasında neredeyse her zaman Mount Erciyes and found that the most suitable place to climb Erciyes was
bulutlara gömülüydü. Genellikle güneş doğarken görünen tepeyi, kazara bir the village of Everek (Develi), and climbing took place on 15 August 1848.
kez görme fırsatımız oldu. Senenin bu mevsiminde kar ovadan birkaç yüz He went up to the edge of the mountain and examined the phe-
feet yükseklere kadar yağmakta ve bu şartlar altında da dağa tırmanma nomenon of nature that occurred when the sun came up. The porphyry
teşebbüsleri imkansız hale gelmektedir.” masses, which drift into cliffs, are rolled with a great deal of noise, and
İngiliz seyyah Ainsworth, Texier’in naklettiği ilginç rivayete deği- he observed that this is also a danger to the spectators.
nerek; Erciyes Dağı’nın tepesine Romalılar tarafından inşa edilen bir Tchihatcheff believed that Mount Erciyes was active in ancient times.
şatoda Tiberius Caesar’ın ikamet ettiği ihtimaline değinerek bu şatonun He quoted based on the Geography of Strabon and found that the fire pits
civardaki tepelerden birinde bulunması gerektiğini düşünmektedir. around the city were still active in the first century. Other than Strabon,
in the poems of the poet Claudianus who lived in the fourth century, he
PIERRE DE (VON) ÇIHAÇOV likewise believed that Erciyes was active till fourth century.
1845–1848 yıllarında İstanbul Rus Elçiliği’nde Türk dilini ince- “Finally, on a number of ancient coins found around Kayseri, a mount
lemekle görevli ateşe olarak çalışan ve asıl adı Piyotr Aleksandroviç crowned with a bunch of flames is seen. There is no doubt that this moun-
Çihaçov olan Pierre de (Von) Çihaçov, doğa tarihçisi ve jeolog olup, tain is Erciyes. At this time, Strabon's age, even after Jesus, it is a still active
volcano till fourth century. But it is certain that it is not active today. This