Page 65 - kayseri-sehri

K±²³´µ¶ S±½Ø±Í¾’½¾½ ݼ±µ¶ Y±Ù¾³¾
olan tahrrat müdürü, devlet tarafından atanmaktaydı. Mayetnde br tahrrat kalem
olup, her türlü resm yazışmaların, yazı ve evrakların kayıt ve muhafazası şlern gör-
mekteyd. Tahrrat müdürlernn zaman zaman görevlern kötüye kullandıkları ve
58
halkın bu durumdan şkâyetç olduğu da görülmektedr. 1848 yılında Kayser halkının
şkâyet üzerne Tahrrat kâtb olan Abdullatf Efend, Mutasarrıf Vech Paşa tarafın-
dan görevnden azledlerek yerne Hsarcıklızade Mesud Efend atanmıştır. Tahrrat
59
Kâtplernn uygunsuz davranışları müteakp yıllarda devam ettğ anlaşılmaktadır.
Ntekm 27 Ağustos 1851 tarhl br veskadan Kayser halkının dönemn Tahrrat Kâtb
Latf Efend’den şkâyetç olduğu tespt edlmştr. 60

ı) Mal Müdürü veya Defterdar: Mal müdürü, eyaletn mal şlern yürütmekten
sorumluydu. Görev bakımından defterdar ya da mal müdürü Malye Nezaret le doğ-
rudan muhabere etmek hakkına sahptr. Mısır İsyanı sırasında Kayser’ye gelen Mısır
61
ordusunun sarfeyledğ meskûkâtın eksersnn ayarının düşük olduğunun anlaşılması
62
üzerne mağdur olan halk ve esnaf şkâyette bulunmuştur. Bunun üzerne, Kayser Mec-
ls ve Kayser Muhassılı Hafız Reşd Ağa tarafından Ocak 1841 yılında reayadan Agob
adlı bazergân aylık 250 kuruş maaşla kabız–ı mâl olarak tayn edlmştr. Kayser Mal
64
63
Müdürü Ahmed Şevk’den olan alacağını tahsl edemeyen Sarraf Mıgırdıç’ın Kayser
mutasarrıfına olan şkâyet dlekçesnden Kayser Mal Müdürü’nün Ahmed Şevk olduğu
1847 tarhl br belgeden anlaşılmaktadır. 65
) Nüfus Müdürü (Defter Nazırı): II. Mahmud dönemnde yapılan nüfus sayımının
sonuçlarını değerlendrmek üzere İstanbul’da “Cerde Nezaret” adlı yen br teşklat
kuruldu. Eyalet ve sancak merkezlernde se buna paralel olarak nüfus şlerne bakmak
üzere “Defter Nazırlığı” oluşturuldu. Bu nazırlıkta bölgenn büyüklüğüne göre mukayyd
ve kâtpler görevlendrldler.

Defter nazırlarının başlıca görevler, kentlernde ve bağlı kasaba ve köylerde doğan-
ları ve başka yerden gelp yerleşenler günü gününe nüfus defterlerne kaydetmek,
ölen ve göç edenler de defterden slmekt. Ayrıca dönemn en büyük sorunu olan
büyük şehrlere göçü önlemek ve ç güvenlğ sağlamak çn seyahat etmek steyenlern
almak zorunda oldukları “mürur tezkeres” ş de bu kuruluşa bırakılmıştı. Hazırlanan

58 Özger, 83.
59 BOA. A. DVN. 41/78. [29 Zlhcce 1264/26 Kasım 1848].
60 BOA. MVL. (Meecls– Vâlâ Evrakı) 104/73. [29 Şevval 1267/27 Ağustos 1851].
61 Enver Zya Karal, Osmanlı Tarh, T. T. K Yayınları, Ankara 1988, II, 130.
62 Meskûkât: Skke halne getrlmş maden paralar. Akçe. (Develloğlu, 627).
63 Kabız–ı Mâl: Vakıf gelrlern tahsl eden, tahsldar. (Develloğlu, 475).
64 BOA. C. DRB. (Cevdet Darphane) 50/2500. [17 Zlkadde 1256/10 Ocak 1841].
65 BOA. A. MKT. 102/99. [26 Zlkade 1263/3 Kasım 1847].

65