Page 30 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kadir Dayıoğlu
Pazarı”, Konya-Afyon arasındaki “Yılgun (Ilgın) Bazar”, Amasya-Tokat arasındaki “Azine
Pazar”, Germiyan’da, “Alemüddin Pazarı”, Kırşehir, Halep ve Musul’da örnekleri görülen
“Türkmen Pazarları” belli başlı milletlerarası pazarlardandır. Şehirlerdeki pazarlarda
da yerli-yabancı bir çok tacir faaliyet gösteriyordu. (Yaşar BEDİRHAN, Türkiye Selçuk-
luları’nda Dış Ticaret).

Osmanlı Ticaret Yolları
Osmanlı Devleti, 16. yüzyıl sonunda en geniş sınırlarına ulaşmıştı. Rumeli’de, Bal-
kanlar’da, Avusturya sınırına kadar olan bölgeler; Kafkaslar, Kuzey Afrika, Arabistan
Osmanlı ülkesine dahildi. Osmanlı toprakları Karadeniz, Akdeniz, Marmara, Kızıldeniz,
Hint Okyanusu, Basra Körfezi kıyılarına kadar uzanıyordu. Bu kıyılarda canlı ticaret
limanları vardı. Bu limanlardan kalkan gemiler, Osmanlı ülkesinin veya yabancı ülke-
lerin limanlarına, ticaret malları taşıyordu. Ayrıca, ülkenin iç kısımlarına uzanan işlek
ticaret yollarında mal yüklü kervanlar gidip geliyordu.
Osmanlılar, Anadolu’da eskiden beri var olan ulaştırma imkânlarını geliştirmişlerdi.
Kara yollarının bir bölümü, ünlü İpek Yolu’nun batı ucunda bulunuyordu. Yolların bir
kısmı tekerlekli araçlar, bir kısmı da kervan ulaşımı için elverişliydi. Anadolu’da, önemli
ticaret yolları şunlardı: Başlıca üç yol vardı. Bu yolların hepsi İstanbul’dan başlayarak
doğu yönünde uzanıyordu.

Birinci yol, İstanbul-Gebze-Söğüt-Eskişehir-Bolvadin-Akşehir-Konya-Ereğli-Adana
üzerinden Antakya’ya varıyordu. Antakya’da yol ikiye ayrılıyor, biri Halep’e, öteki Şam’a
gidiyordu.
İkinci yol, İstanbul-İzmit-Geyve-Tosya-Merzifon-Amasya-Tokat-Sivas-Malatya üze-
rinden Diyarbakır›a varıyor, oradan da Mardin-Kerkük-Musul üzerinden Bağdat›a
ulaşıyordu.
Üçüncü yol, İstanbul›dan Merzifon›a kadar aynı menzillerden geçiyor, buradan
Niksar-Bayburt-Erzurum-Kars-Nahcivan üzerinden Tebriz›e varıyordu. (www.egitim-
mekani.com/)

Osmanlı’da Anadolu Ticaret Yolları
“Güherçile” konusunda sözü edilen, Birol Çetin’in, Yusuf Halaçoğlu’nun “Osmanlı
İmparatorluğu’nda Menzil Teşkilatı ve Yol Sistemi” isimli, “basılmamış doktora tezinden”
“ana yollar” ile ilgili bir alıntıyı paylaşmak istiyorum. Bu olgu bilinmeden Kayseri’nin,

30