Page 31 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kayseri’de Ticaret ve Sanayi
özellikle 17. yy’dan sonra nasıl bir “ikincil il” olma sürecine girdiğini kavrayamayız.
Benzeri bir durum da günümüzde oluşmakta; “hızlı tren” ve “otoyollar” kuzey ve batı-
mızdan geçerken, Kayseri “ölü bir noktaya” doğru hızla ilerlemektedir.
“Kara ulaşımında kullanılan ana yollar Anadolu’da ve Rumeli’de üçer kol halinde
bulunmakta sağ, orta ve sol şeklinde isimlendirilmekte:
Anadolu’da sağ kol Üsküdar’dan başlayarak Gebze-Eskişehir-Akşehir-Konya-Ada-
na-Antakya istikametiyle Halep ve Şam güzergahını takip eden Hac yolu;
Ortakol Üsküdar-Gebze-Bolu-Tosya-Merzifon-Tokat-Sivas-Diyarbakır-Musul-Kerkük
güzergahını takip eden Bağdat yolu;
Sol kolu ise yine Merzifon’a kadar gelen orta koldan sonra Ladik-Niksar-Kelkit-Aşka-
le-Erzurum üzerinden Tebriz’e giden yol teşkil etmekteydi.” Burada bir konuya dikkat
çekmek isterim; Osmanlı Dönemi “ticaret yollarına” baktığımızda, Kayseri’nin adının
geçmediğini görmekteyiz.

Selçuklu Dönemi

Selçuklular zamanında Kayseri, ortaçağ boyunca görmediği bir refah ve zenginliğe
kavuştu. Selçuklu sultanları, kenti ikinci başkent olarak kullanırlardı. Sultanların tahta
çıkış ve iniş törenleri Kayseri’de yapılıyordu. Bizans Dönemi’ nde duran kentsel durum
her açıdan olumlu yönde gelişerek bir ivme kazanmıştı. Bu bağlamda kentin çevresinde
ticaret alanları kurulmuş, buralarda aynı zamanda üretim de yapılmıştı.

“(…)Kayseri, Danişmendliler Dönemi’ nde ilim, eğitim ve ticaret merkezi olarak baş-
şehirlik yapmıştır. Selçuklular Dönemi’nde ise Konya gibi ilim, eğitim ve ticaret merkezi
olmasının yanında önemli siyasi ve dini merkez idi. Fütüvvet düşüncesini sistemli hale
getirerek bir ekol kurmuş olan Ahi Evren’in Kayseri’de kurmuş olduğu Ahilik Teşkilatı,
en önemli eseriydi. Şehirde tam 20 yıl ikamet etmiş; bu esnada ilmi, kültürel ve iktisadi
olarak etrafına ve bağlılarına çok fazla yararlılıkları olmuştur.
Selçuklular zamanında Anadolu’da şu an Pınarbaşı ilçesi yakınlarında olan ve bugün
bile Pazarören diye anılan bölgede “Yabanlu Pazarı” kurulurdu. XIII. yy.’ın birçok yerli ve
yabancı yazarları öneminden ve ününden dolayı bu pazaryeri hakkında eserlerinde bilgi
vermişlerdir. Bugün dahi İran’da çok geniş ve çeşitli olan Pazaryerlerine “Kayseriyye”
denmektedir. Yaz aylarında kurulan bu pazara Anadolu içinden ve çevre ülkelerden
ticaret yapmak amacıyla tacirler geliyordu.
Kayseri, doğudan ve güneyden gelen kervan yollarının merkezinde yer alarak;

31