Page 28 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kadir Dayıoğlu
İpek, ayrıca doğu kültürünün batı tarafından tanınmasını da sağlamıştı. Doğu’nun
ipeği ile baharatının kervanlarla batıya taşınması, Çin’den Avrupa’ya ulaşan ticaret yol-
larını oluşturmuş. Orta Çağ’da, ticaret kervanları, şimdiki Çin’in Şian kentinden hareket
ederek Özbekistan’ın Kaşgar kentine gelirler, burada ikiye ayrılan yollardan ilkini izleye-
rek Afganistan ovalarından Hazar Denizi’ne, diğeri ile de Karakurum Dağları’nı aşarak
İran üzerinden Anadolu’ya ulaşırlardı. Anadolu’dan deniz yolu ile Akdeniz ve Karadeniz
(Tirebolu) limanlarından veya Trakya üzerinden kara yolu ile Avrupa’ya giderlerdi.
Doğudan batıya doğru gelişen bu ticari harekette daha önceki çağlardan beri kullanıl-
makta olan bir yol şebekesinden yararlanılmıştı. Yoğun bir şekilde ipek, porselen, kâğıt,
baharat ve değerli taşların taşınmasının yanında kıtalar arasındaki kültür alışverişine
de imkân sağlayan bu binlerce kilometre uzunluğundaki kervan yolları zaman içinde
İpek Yolu olarak adlandırılmıştır. İpek Yolu Asya’yı Avrupa’ya bağlayan bir ticaret yolu
olmasının ötesinde, 2000 yıldan beri bölgede yaşayan kültürlerin, dinlerin, ırkların
da izlerini taşımakta ve olağanüstü bir tarihsel ve kültürel zenginlik sunmaktadır.
(Wikipedia)

Selçuklu Ticaret Yolları
Anadolu, tarihin her döneminde doğu-batı, güney-kuzey ticaret yollarının kesişim
noktasında bulunmuş. Anadolu Selçukluları zamanında, Anadolu’daki transit ticaret
yollarının en önemlisi kuzey güney istikametinde olanıydı. XII. yüzyıldan itibaren büyük
bir canlılık gösteren bu güzergâh Bağdat ve Halep’ten başlıyor, Malatya-Sivas-Trabzon’u
takip ederek Karadeniz’e çıkıyordu. Sinop ve Alanya’nın fethiyle açılan yeni güzergâh,
Alanya -Antalya- Konya-Aksaray-Kayseri-Sivas-Erzincan-Erzurum üzerinden İran’a
ve Gürcistan’a ulaşıyordu. Bu yolun Sivas’tan güneydoğuya ayrılan bir kolu Sivas-Ma-
latya-Diyarbakır-Mardin-Musul-Bağdat ve Basra güzergâhını izliyordu. İstanbul’dan
başlayan başka bir güzergâh İstanbul-İzmit-İznik-Eskişehir-Akşehir-Konya-Ulukışla-A-
dana-Halep-Şam-Mısır istikametindeydi. (www.batiakdeniz.com. Uzm. Mehmet Deri)

Selçuklu Türkiyesi’nde dolaşan ticaret kervanları doğu-batı ve kuzey-güney yönle-
rinde, iki ana doğrultudaydı. Bu istikametlerdeki ana ve tali yolları şu şekilde verebiliriz:

a. Asya malları Avrupa’ya Türkiye üzerinden de giderdi. Türkistan ve İran’dan gelen
bir yol, Tebriz, Erzurum, Erzincan ve Sivas’a ulaşır, Sivas’tan Konya, Antalya ve Alaiye
üzerinden Akdeniz’e çıkardı. Bu yol İlhanlılar devrinde, Sultaniye merkezli “Şāhrāh-ı
Garbî” (Batı imparator yolu) adıyla anılırdı.

28