Page 56 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kadir Dayıoğlu
Yahyalı Halısı
Yahyalı Halisi ise ülkemizde üretilen el halılarının en ünlülerinden birisidir. Halı-
lar Türkiye’nin her yerinde ve özellikle Avrupa da tanınmakta ve pazar bulmaktadır.
Halıcılık ilçe ekonomisinde en önemli unsurlardan birisi olmasına rağmen, ekonomik
krizlerin sürekli devam etmesi, ham madde ve işçilik maliyetlerinin artması, makine
halılarının çoğalması ve el halılarından ucuz olması üretimde hızlı bir düşüşe neden
olmuştur. Bu nedenle ilçede hemen her evde en az bir tane var olan hali tezgâhı sayısı
%75 oranında azalmıştır.

Yahyalı halıları %100 yün olması, boyamada tabii boyalar (kökboyası ) kullanılması,
ilmik sayısının sıklığı ve modelleri ile tanınmaktadır. Çamur, asma yaprağı, ceviz
kabuğu, ceviz yaprağı, cehri ve benzer birçok tabii malzeme hali ipi boyamasında kul-
lanılmaktadır. Bu boyaları başkaca el halılarında bulmak mümkün değildir. Yahyalı
halıları kullandıkça ve eskidikçe değeri artan ve rengi solmayan bir özelliğe sahiptir.
Maddi olarak enflasyona yenilmeyen bir değerdir, Yahyalı Halısı. Bunun metrekare
birim fiyatı ilmik sayısının sıklığına, dokumanın düzgünlüğüne göre değişmektedir.
Halılar sergi olarak rahat bir kullanıma sahiptir. Divan, Seccade, Yolluk, Mihraplı,
Göbekli, Dabazlı gibi değişik ebat ve ölçülere sahip modeller mevcuttur.

Halıcılık Yahyalı halkının eskiden gelen kültürlerinden birisidir. Kadınlar yapağı
(işlenmemiş) yünü alıp akarsularda temizleyerek yünlerini çıkrık ve kirmen ile eğirirler.
İp haline getirirler. Bunları “gelep” haline getirerek bu yaptıkları ipleri doğada bulunan
kökboyaları ile boyarlar. Örneğin Sırçanlı (Gri) renk iplik yapmak için balçık çamuru
kullanılır. Ger (Kahverengi) yapmak için cevizin yeşil kabukları, Yeşeni (Zeytuni) için
nane ve narpuz yaprakları, Gara (Siyah) için sütleğen otu kullanılır. Al (Kırmızı) renkli
iplik yapmak için boya çili denilen bitkinin kökünden faydalanılır. Beyaz iplik için ise
hiçbir katkı maddesi kullanılmadan yünün kendi renginden faydalanılır. Göğ (Mavi)
renk ise işin ilmini bilen kişiler tarafından özel boyanır. Ayrıca boya kullanılmadan
yünün kendi renklerine göre de halılar dokunmaktadır.

Halılar genellikle Kasım ayı ile Mayıs arasında el tezgâhlarında bir veya iki kişi
tarafından dokunulmaktadır. Halıların ebadı genellikle 1,20 m eninde 2,10 m boyunda
olur. Dokunan halılar tüccarlar tarafından halk pazarında görücüye çıkartılır. Ayrıca
halılar çeyiz olarak da kullanılmaktadır. Evlenme çağına gelmiş genç kızlar çeyizlerine
mutlaka bir çift halı dokurlar. (Kaynak: Yahyalı Belediyesi)
Bir de Yahyalı’nın dünyaca ünlü “Farda” kiliminden söz etmek gerekir. Ufak kilim
ya da seccadeye “farda” deniyor.

56