Page 117 - Kültepe Kaniş

Devlet Yönetimi ve Kurumlar | Saray Teşkilatında Yer Alan Kurum ve Yüksek Memurlar
İlginç bir şekilde, kral ve kraliçenin de alacaklılar arasında bulunduğu ve tek şahitin
rabi simmiltim olduğu bir senette borç olarak verilen 40 mina gümüşün yarısına rabi
alahinnim’in de kefil olduğu belirtilmektedir. Metnin ilgili kısmında, “20 mina gümüş
için rabi sikkitim’in rabi alahinnim’i şarama’nın oğlu şupunahşu kefildir.” denilmektedir.
36
Bu açıklamadan rabi alahinnim’in rabi sikkitim’e bağlı olduğu anlaşılmaktadır.
Kolonilerdeki kurumlar gibi Anadolu saraylarında da bazı kurumlar vardı. Bunlardan
birisi, başında rabi alahinnim’in bulunduğu “alahinnum dairesi” (bēt alahinnim) idi. Bu
kurumun sarayın ticarî işlerini yürüttüğü anlaşılmaktadır. İki metinden birisinde 21
(parça) siyah kumaşın ve 22 (parça) kutānum-kumaşının; diğerinde ise 70 parça kuma-
şın alahinnum dairesine satıldığı belirtilmektedir. Bir mektubun ilgili kısımlarında
37
şunları okuyoruz:
“alahinnum dairesinin bakırı (henüz) ödenmemiştir……. Onlar alahinnum dairesinde
bulunan hem bana hem de ikimize ait bakırdan bana hiçbir şey vermediler………. alahinnum
dairesinin bakırı 5 gün içinde ödenecek.” 38
Kārum kararını içeren bir metinde “Kārum karar verdi: ‘alahinnum dairesine mal
satmış olan birisine gümüşü ödeninceye kadar kimse alahinnum dairesine mal satmayacak.”
39
denilmektedir. Buradan, tüccarların alahinnum dairesine sattıkları malların parasını
almakta zaman zaman sıkıntı çektikleri anlaşılmaktadır.

rabi mahīrim
Bir kurumla (bēt mahīrim) ilişkili olarak geçen diğer bir yüksek memur da “pazarlar
âmiri” (rabi mahīrim) idi. “Pazar” anlamındaki mahīrum kelimesinden oluşturulmuş
olması, onun yaptığı göreve bir ölçüde ışık tutmaktadır. rabi mahīrim pazar ve çarşıları
denetleyen, satılan veya takas edilen malların kalitesini ve doğru olarak tartılıp tartıl-
madığını kontrol eden memurların başı olmalıdır. Bir çalışmamızda belirttiğimiz gibi,
rabi mahīrim yakın zamanlara kadar şehirlerimizde çarşı ve pazarları denetleyen belediye
görevlisi “çarşı ağası”nın tam karşılığı olmalıdır. 40

a-dí-šum-ma ub-lá-kum
10
36 KTK 106: a-na 20 ma-na KÚ.BABBAR Šu-pu-na-ah-šu DUMU Ša-ra-ma GAL a-lá-hi-nim ša GAL
5
6
7
sí-kà-tim qá-ta-tum
8
37 I 575: 10-13; JCS 14, 561, 4: 27-28.
38 BIN 4, 63: URUDU ša É a-lá-hi-nim iš-qá-lá-al-ma…………. i-na URUDU [ša É] a-lá-hi-nim lu i-a-am
4
13
12
3
14 lu ša ba-ri-ni URUDU mì-ma lá i-dí-nu-ni-ni……….. <URUDU> ša É a-lá-hi-nim a-na 5 u4-me i-ša-qal
27
15
39 Kt. a/k 606b: kà-ru-um dí-nam i-dí-in-ma ma-ma-an ša ší-ma-am a-na É a-lá-hi-nim i-dí-nu-ni
4
5
1
3
2
a-dí KÚ.BABBARpu-šu-nu i-ku-nu-ni ma-ma-an ší-ma-am a-na É a-lá-hi-nim ù-lá i-da-an
11
7
6
8
10
9
40 C. Günabttı 1990b, s. 466.
117