Page 122 - Kültepe Kaniş

Prof. Dr. Cahit Günbattı | Kültepe - Kaniş
∙ i/ušparum: dokumacı

∙ malāhum: gemici/kayıkçı
∙ itinnum: inşaat ustası
∙ nuārum: müzisyen

∙ rādium: rehber
∙ sābi’um: hancı
Unvan ve memuriyet adlarının çeşitliliği ve gelişmiş teşkilat kültürü, resmî işlerin
eksiksiz olarak yürütülmesi için her türlü tedbirin alındığını göstermektedir. Bu bize
daha o tarihlerde, Ortaçağdaki ve 15. yüzyılda Osmanlı Devletindeki Ahilik geleneğiyle
bütünleşen lonca sisteminin benzeri bir örgütlenmenin gerçekleştirildiğinin ipucunu
vermektedir.
Siyasî hâkimiyetlerini kurmadan çok önce Anadolu’ya göçmüş olan Hititler Ana-
dolu şehir krallıklarıyla siyasî ve kültürel ilişkiler içerisinde olmuşlardır. Hitit devlet
teşkilatının oluşturulmasında bu yakın ilişki ve gözlemlerin hiç şüphe yok ki büyük
etkisi olmuştur. Bazı unvan ve idarî kuruluşların Hitit saray teşkilatında da bulunması
bunun tabiî bir sonucudur.
Boğazköy’de bulunmuş Hititçe yazılmış, büyük Akad kralları Sargon ve torunu
Naramsin’in kahramanlıklarının anlatıldığı šar tamhari “savaşın kralı” metinlerini Hititli
yazarlar Koloni devri kaynaklarından veya sözlü anlatımlardan yararlanarak kaleme
almış olmalıdırlar. Kültepe’de Eski Asurca yazılmış Sargon’a ait bir metnin bulunması
bu bağlamda bizim için önemli bir veridir.
Vurgulamaya değer bulduğumuz diğer bir nokta: Hitit kralları çok sık “güneşim”
diye anılırlar. Uygun bir zamanda yayınlayacağımız Harsamna kralı Hurmeli’ye yazılmış
mektupta Hurmeli’den de aynı şekilde bahsedilmesi, bunun eski bir Anadolu hitap şekli
olduğunu ortaya koymaktadır.
Kültepe tabletlerinin bilinen içerikleri dolayısıyla çok az yer verilen Koloni devrinin,
daha doğrusu Anadolu’nun yerli halkının idarî, dinî, sosyal ve kültürel alanlardaki
birtakım değerlerinin sonraki devirlere naklinde Hititler’in büyük ölçüde köprü görevi
gördüklerini söyleyebiliriz.

122