Page 109 - Halil Edhem

102 KAYSERø ùEHRø 177 95

ve bu sâyede Pîr Ahmed 869(1465) yÕlÕnda KaramanlÕlar tahtÕna oturmuútur. øúte
yukarÕdaki kale kitabesinde Pîr Ahmed’in, adÕ geçen hakana bu derece ba÷lÕ
görünmesinin sebebi budur. Fakat bu boyun e÷me ve alçak gönüllülük çok
sürmeyip, 871(1466) yÕlÕnda bir bahane ile, OsmanlÕ Devleti’ne savaú açarak,
dikbaúlÕlÕ÷ÕnÕ göstermiú ve fakat tam bir yenilgiye u÷radÕ÷Õndan aynÕ yÕlda Konya
Kalesi, kesin olarak OsmanlÕlarÕn eline geçmiútir. Bu durum, KaramanlÕlar
Devleti’nin yÕkÕlmasÕ sonucunu do÷urmuútur. Gerçi, bu yenilgiden sonra, Pîr
Ahmed, Lârende ve Ni÷de yörelerine çekilerek, OsmanlÕlarla mücadeleye devam
etmiúse de, aynÕ zamanda kardeúleriyle de u÷raúmak zorunda kaldÕ÷Õ gibi, bu kadar
yÕkÕntÕya dayanamayarak ve bu sÕrada çoluk çocuklarÕnÕn OsmanlÕlar tarafÕndan esir
edildi÷ini de görünce derin keder ve üzüntüsünden canÕna kÕyma iste÷iyle kendisini
dik bir tepeden atmÕúsa da, ölmedi÷inden Tarsus’a kaçmÕútÕr. Bu olaylar 879(1474)
yÕlÕnda baúgöstermiútir. Pîr Ahmed bir yÕl daha yoksulluklar içinde, ùam hududunda
vakit geçirdikten sonra, 880(1475) yÕlÕnda ölmüútür. Nerede gömülü oldu÷u belli
de÷ildir.
Selçuklu Devleti’nin yÕkÕlÕúÕndan sonra Anadolu’da ortaya çÕkan Beylikler
arasÕnda Karamano÷ullan Devleti en büyük ve en kuvvetli olanÕdÕr. Kuruluú tarihleri
VII(XIII). yüzyÕlÕn ortalarÕnda, belki 665(1257) yÕllarÕnda olmasÕ muhtemel olup,
Ahmed’in kardeúi KasÕm Bey’in ölümü de 889 (1484) yÕlÕ oldu÷una göre, bu
sülâlenin devamÕ iki yüz otuz dört yÕl kadar kabul edilebilir. Karamano÷ullarÕ,
OsmanlÕ Devleti’yle kÕz alÕp, kÕz verdiklerinden, bunlarÕn tarihi etraflÕca
302
incelendi÷inde, OsmanlÕ tarihinin de bazÕ karanlÕk noktalarÕ aydÕnlanmÕú olur .
YukarÕda sayÕlan binalardan baúka, Kayseri’de OsmanlÕ Devri’ne ait, önemli
eserler de vardÕr ki, bunlar ayrÕca incelenmelidir . Çeúitli devirlere, ait olmak
303
üzere, kÕsmen büsbütün terkedilmiú ve yÕkÕlmÕú ve kÕsmen yÕkÕlmaya yüz tutmuú,
304
fakat onarÕlabilir birçok kümbedler de görülmektedir . Bu cümleden olarak; Fevzi-
305
306
308
307
zâde Kümbedi . Dede Kümbed , KÕrmÕzÕ Kümbed ùeyh Câmii Kümbedi
Beúparmak Kümbedi ve bunun gibi binalar, bunlar arasÕnda olup, bazÕsÕnda
309
kitabeler de vardÕr.
Bunlardan baúka, Yakut, Mucemü’l-Buldan’da Kayseri’de, Muhammedü’l-
Hanefiye b. Ali øbn Ebû Talib’in kapatÕldÕ÷Õ yerle, Ebû Muhammedü’l-Battal’Õn

302 Karamano÷ullarÕ hakkÕnda en derin araútÕrmayÕ ùahâbeddin Tekinda÷ yapmÕú øA’da KaramanlÕlar
maddesi, c. VI, s. 316-330) olup, fazla bilgi için bakÕlabilir. Mo÷ol hâkimiyetinden sonra, Anadolu’da
kurulan Türk Beylikleri içinde, en uzun süreli mücadele OsmanlÕlarla KaramanlÕlar arasÕnda olmuútur. Bu
mücâdele, «Anadolu Türk Birli÷i»ni kurma yarÕúÕndan do÷muú olup, Allah, bu yarÕúta OsmanlÕ Türklerini
muzaffer etmiútir. Bkz. UzunçarúÕlÕ, Anadolu Beylikleri, s. 1-38; Kemal Göde, “OsmanlÕ-KaramanlÕ
Münasebetleri”, Yeni Türkiye, 701. OsmanlÕ Özel SayÕsÕ I, cilt 31, s. 76-80. (K.G.).
303 BakÕnÕz: Mehmed ÇayÕrda÷, “Kayseri’de Kitabelerinden XV. ve XVI. yüzyÕllarda yapÕldÕ÷Õ
anlaúÕlan ilk OsmanlÕ YapÕlarÕ”, VD, S. XIII, s. 531-581; Albert Gabriel, Kayseri Türk AnÕtlarÕ; M.
ÇayÕrda÷, Kayseri AraútÕrmalarÕ, s. 273 vd.; Halit Erkiletlio÷lu, Geniú Kayseri Tarihi, s. 313 vd. (K.G.)
304 Bugüne kadar ayakta kalabilen kümbedlerin hemen hemen hepsi asÕllarÕna uygun bir úekilde
onarÕlmÕú bulunmaktadÕr (K.G.).
305 AdÕ geçen kümbedin yerini tesbit edemedik (K.G.).
306 Kayseri Cürcürler Mahallesi’nde bulunan Ulu Hatun Türbesi’ne, halk «Dede Kümbed» de
demektedir (K.G.).
307 Bu kümbedin yerini tesbit edemedik (K.G.).
308 Cumhuriyet Mahallesi’nde «ùÕh Câmii» bitiúi÷inde, ùeyh Tennurî Hz.’lerinin gömülü bulundu÷u
türbedir (K.G.).
309 Bugün, Merkez KomutanlÕ÷Õ bahçesinde bulunan bu kümbed, aslÕna uygun bir úekilde onarÕlmÕútÕr
(K.G.)