Page 456 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ MİM / 447 [1887]

İstanbul’dan sonraki en büyük örneğidir.
Eski fotoğraflardan bugünkü Cumhuriyet
Meydanı’na kadar uzandığı anlaşılan
Kapalı Çarşı, XIX. yüzyılda geçirdiği yan-
gınlar ve Cumhuriyet Dönemi’nde yapı-
lan onarım ve müdahalelerle özgün pla-
nını tamamen kaybetmiştir. 1849 ve 1870
yangınlarından sonra belirli bölgelerde
onarımlar yapılmış, bugünkü şekline
yakın olarak 1804 dükkânı içerecek
şekilde Maraşlı Osman Paşa’nın çabala-
rıyla inşa edilmiştir. 1987-1991 yılları
arasında neredeyse tamamen yeniden
inşa edilen Çarşı, tonoz örtülü sokaklara
açılan tonoz örtülü dükkânlardan oluşur.
Ticaretle ilişkilendirilen ve bazılarının
konaklama amaçlı da kullanılmış olduğu
anlaşılan ve XVI. yüzyılda yaptırıldığı Osmanlı Dönemi’nde inşa edilen Talas
Esma Hatun Türbesi (Y. Özbek)
bilinen Gön Hanı* (Piri Paşa Hanı),
Körükçü Hanı, Mahkeme Hanı, Kığla- (1737), İncesu Bulgurcu Camii* (1767),
maz Hanı, Sumoğlu Hanı gibi yapıların Develi/Zile kasabası Efendi Ağa Camii*
kısmen veya bütünüyle ortadan kalktığı (1808), Molu Köyü Hacı Hasanoğulları
görülmektedir. Camii* (1812), İncesu Karakoyunlu Camii*
Şehir merkezi ve çevre yerleşimlere inşa (1834), Çifteönü Camii* (1884), Koşcağız
edilen Osmanlı camileri tek mekânlı, Köyü Camii* (1894) gibi örnekler bu
üzeri kurşun kaplamalı veya taştan kub- grupta ele alınabilecek yapılardır ve kita-
beli, son cemaat yerine sahip, başkent belerinden hareketle çoğunun mahalle
örneklerinden farklı olarak avlusuz yapı- ya da yöre sakini “Hacı” sıfatlı eşraf tara-
lardır. Kale içindeki Fatih Camii* (XV. fından inşa ettirildiğini söylemek müm-
y.y.ın ikinci yarısı), Kurşunlu Camii* kündür. Pınarbaşı çevresindeki kimi köy-
(1573-86), İncesu Merzifonlu Kara Mus- lerde yer alan XIX. yüzyıl tarihli ahşap
tafa Paşa Camii* (1678), Gürpınar Camii, direkli bazı camiler zengin tavan kons-
Molu Köyü Camii* (1713), Erkilet Nişancı trüksiyonları ve bezeme programı göste-
Mehmet Paşa Camii* (1718), Tavlusun rirler.
Yukarı Mahalle Camii* (1893-94), Talas Kayseri’de Osmanlı Dönemi’nde inşa
Han Camii* (1899), Tomarza Merkez edilmiş cami ve mescitlerin bir bölümün-
Camii* (1906) ve Pınarbaşı Aziziye de de birbirine yakın mesafede atılmış
Camii* (1915) gibi yapılar, bu tarzın kemer aralarına sal taşları veya ahşap
örnekleri olarak dikkat çeker. Mahalle döşenerek düzenlenmiş üst örtüye sahip,
aralarına inşa edilmiş mescit kimlikli kuzey-güney doğrultuda dikdörtgen
yapıların çoğunda taş ayaklara atılmış mekânlı planlama görülür. Özellikle
kemerli destek sistemi veya ahşap direk- Büyük Bürüngüz’deki Alaüddevle*
lerle taşınan ahşap tavanlı düzenlemeler (1590’da onarılmış), Daniş Ali Bey*
görülür. Bu yapıların büyük bölümünde (1582-87) ve Mütevelli* Camileriyle Tav-
Kayseri yöresine özgü bir uygulama ola- lusun Orta Mahalle Camii* (1618), Mun-
rak minber veya köşk minare olarak cusun (Güneşli) Camii* (1737-38) bu
adlandırılan tasarımlar gözlenir. Kayseri grupta değerlendirilebilecek örneklerdir.
Şeyh (Tennuri) Camii* (1576), Kayseri Gubaroğlu* (1561), İsa Kümbet* (1564) ve
Yanıkoğlu Camii* (1657), Gesi Hacı Hay- Gesi Orta Mahalle* mescitleri kare
dar Camii* (XVII. y.y.), Hasinli Camii* mekânlı ve kubbeli üst örtüleriyle kitabe-
(1714), Ispıdın (Bağpınar) Camii* (1736), leri olmasa bile Osmanlı Dönemi’ne
Akçakaya Köyü Aşağı Mahalle Camii* referans verebilecek mahalle mescitleri-
(1803), Develi/Zile kasabası Ulu Camii* dir. Erkilet’e bağlı Taşhan köyünde bulu-