Page 272 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ EV / 263 [743]

zeri kapatılan merkezî hollerin çeperleri-
ne taşınmıştı; su kuyuları mutfak veya
merkezî holün altına gelecek şekilde açıl-
mış, böylece kullanıcıya dışarı çıkmadan
suya ulaşma olanağı verilmişti; üst katla-
ra ve dama çıkan merdivenler, dışarıda
kalan basit birer hizmet elemanı olmak-
tan çıkmış, bir tasarım ögesi olarak
merkezî hole yerleştirilmişti.
Tanzimat Fermanı’yla ayrıcalıklar kaza-
nan ve kısa sürede uluslararası ticaretle
zengin olan Kayserili Hristiyan aileler
Batı’ya açılmış ve evlerine dekoratif bazı
ögeler katmıştır. Bunlar, dışarıda ve içe-
ride kullanılan korint ve iyon stili sütun-
lar, sütun başları, giriş cephelerine ve
merkezî mekânlara konan heykeller; o- Hacı Mükremin Sipahioğlu evi selamlık odası (V. İmamoğlu)
da duvarları, şerbetlik ve tavan etekleri-
ne yapılan resimler, tavanları süsleyen
üç boyutlu süslemelerdir. Duvar ve ta- vin yapıldığı zamana, yaptıranın ekono-
van resimleri Müslüman evlerinde de mik gücüne veya bağlı olduğu dine göre
pek değişmezdi. Örneğin “sekialtı” adı
vardır. Müslüman evlerindeki resimler verilen oda giriş bölümleri, odanın asıl
manzara, ölü doğa, kent görünüşleri, zemininden (sekisinden) birkaç basamak
bitki, çiçek motiflerinden oluşurken, daha aşağıdaydı. Asıl zemine geçmeden
Hristiyan evlerindekiler ayrıca hayvan ayakkabılar sekialtında çıkarılıp bu iş için
figürlerine de yer vermiştir. Hristiyan yapılmış dolap veya tereklere yerleştiri-
evlerinin diğer bir özelliği, çörtenlerle lirdi. Sofa ve tokanaların sekialtında bü-
ilgilidir: Müslümanlara ait evlerin çör- yücek bir saldan oyulmuş, ortası delikli,
tenleri sade tutulurken, Hristiyanlar çör- işlemeli bir “çağtaşı” bulunurdu. Taş bu
tenlerinde vahşi hayvan ve ejderha baş- alan yıkandığı veya insanlar abdest aldığı
ları kullanmıştır. zaman, elini yüzünü ya da bulaşığını yı-
Odalar: Geleneksel evlerde her oda çok a-
maçlı olarak oturma, yatma, yemek ye-
me, ibadet etme gibi çeşitli amaçlar için
kullanılmıştır. Belli bir faaliyet için gere-
ken şeyler ortaya getirilir, kullanıldıktan
sonra yerlerine kaldırılırdı. Gece sedirle-
re serilen, gündüz dürülüp yüklüğe yerleş-
tirilen yatak ve yorganlar, yemek yenece-
ği zaman ortaya konulan, yendikten son-
ra kaldırılan daire şeklindeki alçak yer sof-
rası, namaz kılmak için yere serilen secca-
de... Hafif, kolay taşınan eşyalar, portatif
sehpa veya masalar, çok sayıda şilte, yastık
ve benzeri aksesuar oda zeminlerinin düz-
gün, yalın ve eşyadan arınmış görünmesi-
ne, kullanışlı ve ferah atmosferler elde e-
dilmesine yardımcı olmuştur.
Büyüklüğü ve karakteri farklı olsa da ge-
leneksel Kayseri evlerinin odaları, bazı
ortak özelliklere sahipti. Bu özellikler e- Eski evlerde oda (V. İmamoğlu)