Page 273 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 273

[744] 264 / EV                     KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                                                         sedirler  boyunca  uzanan,  aynı  malze-
                                                                         meyle  doldurulmuş  halı  kaplı  yastıklar
                                                                         kullanılırdı.
                                                                         Odaların bir, bazen iki duvarı açık veya
                                                                         kapalı dolaplarla donatılırdı. Müslüman
                                                                         evlerinde bu dolaplardan biri, küçük bir
                                                                         yıkanma  kabini  (gusülhane)  olarak  dü-
                                                                         zenlenir,  odada  yatanlara  dışarı  çıkma-
                                                                         dan temizlenme, yıkanma olanağı verir-
                                                                         di. Dolaplardan biri yatak ve yorganların
                                                                         yerleştirilmesi için kullanılırdı. Yüklük a-
          Öztaşçı Evi sofası (V. İmamoğlu)
                                                                         dı  verilen  bu  dolap,  yaklaşık  75–80 cm
                                                                         derinlik,  150–180  cm  genişlikte  olurdu.
                                    kadığında ortaya çıkan atık suyu bağlı ol-  Dolaplardan  birkaçı  günlük  yaşam  için
                                    duğu bir çukura akıtırdı. Odanın asıl dö-
                                    şemesi ahşaptan yapılır, ailenin mali du-  gerekli olan kap-kacak, lamba, kitap, nar-
                                                                         gile vb. eşyaların yerleştirilmesi için kul-
                                    rumuna göre halı, kilim, keçe veya hasır-
                                    la  örtülürdü.  Sekialtı  ile  oda  döşemesi   lanılırdı. Kayseri evlerindeki odaların ta-
                                    basamakları,  derinliği  az  olan  dolap  ve   sarımında ahşap önemli bir yere sahipti;
                                    raflarla  ayrılır,  bu  ayrım  ayrıca  özenle   her oda yerden 220 ila 270 cm yüksekli-
                                    tornalanmış,  boyanmış  ahşap  korkuluk-  ğe  kadar  motifli  lambri  veya  panolarla
                                    larla daha da vurgulanırdı. Her odanın iki   kaplanmıştı.  Dolaplar,  dolap  kapakları,
                                    veya  üç  yanında,  ahşaptan  yapılmış  se-  “gilve” denen bir yanı açık küçük nişler
                                    dirler yer alırdı. 25 ila 40 cm yüksekliğin-  ve  odanın  dört  duvarı  hep  ahşaptı.  Yü-
                                    de, 70–80 cm derinliğindeki sedirlere iç-  zeydeki  motifler,  ahşap  panoların  oyul-
                                    leri berdiyle doldurulmuş şilteler yerleşti-  ması ve/veya çeşitli renklerde boyanma-
                                    rilir,  üstleri  sedir  halılarıyla  kaplanırdı.   sıyla elde edilmiştir. Yöresel olarak zar a-
                                    Sedirde  oturanların  yaslanması  için  de   dı verilen bu pano sistemi, odalara derli
                                                                         toplu bir görünüş vermiş, mekânlara et-
                                                                         kileyici mimari atmosferler kazandırmış-
                                                                         tır. Ayrıca ahşabın yüksek ışınım (radyas-
                                                                         yon) sıcaklığı ve sıcak görünümü, iklim-
                                                                         sel konfor sağlama yanında odaları gör-
                                                                         sel olarak da cana yakın, rahat ve kulla-
                                                                         nışlı kılmıştır.
                                                                         Kayseri evlerinde oda tavanları ve tavan
                                                                         etekleri de dikkatle ele alınmıştı. Düz da-
                                                                         mı  taşıyan  direkler,  ya  aşağıdan  görüle-
                                                                         cek  şekilde  meydanda  bırakılmış  ya  da
                                                                         ahşapla  kaplanmıştı.  Birinci  durumda,
                                                                         değişik renklerde boyanan direkler, dam-
                                                                         daki toprağı tutan ahşap yüzeyin altında
                                                                         sade figürler olarak ortaya çıkmış; dingin,
                                                                         ağırbaşlı bir görünüm yaratmıştır. Tava-
                                                                         nın  ahşapla  kaplandığı  durumlarda  ise,
                                                                         göbekli veya göbeksiz olarak tasarlanan
                                                                         tavanlar,  duvarlardaki  zarlarla  uyum  i-
                                                                         çindedir. Böyle durumlarda, tavan etek-
                                                                         leri  çıta  veya  resimlerle  donatılmış,  yü-
                                                                         zeylerde benzer renk ve desenlerin kulla-
                                                                         nılmasıyla, odalarda etkileyici bir estetik
                                   Öztaşçı Evi sofasında zar üstündeki duvar
                                   resimleri (V. İmamoğlu)               bütünlük sağlanmıştır.
   268   269   270   271   272   273   274   275   276   277   278