Page 281 - kayseri-sehri

ݰ߶³±¼¶ Y±Ù¾
borcunu ödemeden Kayser’ye gden Mhal’den parayı tahsl etmek üzere Sadâret’ten
Kayser mutasarrıfına gönderlen emrnâme br başka örnektr. 58
1813–1853 yılları arasında Kayserllern borç alacak ve kred lşklerne bakıldığında;
ncelenen dönemde brbrleryle tcar faalyetler kurup aralarında borç alıp verenler le
kred kullanan Kayserllern sayısı 34 olarak tespt edlmştr. 34 kşden 29’u erkek olup 5
kş se kadındır. 29 olan erkeğn 3’ü gayrmüslm ken 26’sı Müslümandır. Yne 5 kadından
4’ü Müslüman ken br gayrmüslmdr. 34 kşden 21’nn borcu bulunmazken 13 kş
se borçluydu. 26 olan Müslüman erkeğn 9’u borçlu ken, 3 olan gayrmüslm erkeğn
se 1’ borçludur. 4 Müslüman kadından 3’nün borcu yok ken Fatma bnt Hasan’nın 3
kşye toplam 1.340 kuruş borcu bulunmaktaydı. Tek olan gayrmüslm kadın Meryem
bnt Agob’un da toplam 2.330 kuruş olmak üzere 13 kşye borcu bulunmaktaydı. En
çok borcu olan erkek 30 kşye toplam 63.776,5 kuruş borcu olan El–hac İbrahm Ağa
bn El–hac Mustafa’dır.
En çok alacağı olan erkek 131.661 kuruş le Hacı Agob’tur. Hacı Agob’un 37 kşden
alacağı bulunmaktaydı. En çok alacağı olan kadın se 36 kşden olmak üzere toplam
16.359 kuruş alacağı olan Ümmügülsüm bnt Al’dr. Hacı Agob 233.467 kuruş le en
fazla mal varlığına sahp olan erkektr. En varlıklı Müslüman da 73.283 kuruş gelr olan
es–Seyyd el–hac Mehmed bn Ömer’dr. En az mal varlığı olan se erkeklerden 2.227 kuruş
le Şeyh Mehmed bn Mehmed ken kadınlardan 2.186 kuruş le Asye bnt Osman’dır. 59

Tereke Defterlerne Göre Kayserllern Ekonomk Tabakalaşması (1813–1853):
Mal varlıkları açısından 6 ayrı kategorye ayrılan 54 tereke sahb çersnde, brnc
237.467 kuruşluk (mesleğ bell olmayan ancak tüccar ya da tefeclkle uğraştığı tahmn
edlen) mal varlığına sahp olan İskenderoğlu Hacı Agobtur. İkncs se, 200.000 kuruş-
luk mal varlığı bulunan Gülab veled– Gülbeg sml Talaslı br tüccar, Kayser’nn en
zengnler olarak belrlenmştr. Terekelerden, Gülab’nn Talas’tan başlayıp Kayser,
İzmr, Kastamonu, Gürün, Karahsar–ı Şarkî ve Erzurum’a kadar uzanan çok genş br
tcar faalyet alanının olduğu anlaşılmaktadır. Aynı tereke gurubu çersnde en düşük
mal varlığını sahplernden br 2.186 kuruş le Müslüman br kadın olan Asye bnt–
Osman ve esnaf çersnden 5.131 kuruş le HaÐaf es–Seyyd Hacı Mehmed’dr.
Tüccar ve esnafın mal varlıklarının dağılımlarını gösteren kategorler ncelendğnde,
çoğunluğun 20 bn–50 bn kuruş (7 kş) arasında yoğunlaştığı görülmektedr. İknc sırada
se 10 bn–20 bn kuruş (13 kş) aralığı gelmektedr. Bu durumun benzerlğ Müslm ve
gayrmüslm tüccar ve esnafın zengnlk dağılımında da geçerldr denleblr. Yne bu

58 BOA. A. MKT. DV. 11/21. [H. 1265/M. 1849].
59 Demrel, 149.

281